AI in de zorg

Kan met behulp van AI de ontwikkeling van extreem premature baby's al vroeg in hun leven worden voorspeld? Afgaande op de resultaten van een retrospectieve studie door Xiaowan Wang e.a. (UMC Utrecht), gepubliceerd in The Lancet Digital Health, zou dat inderdaad mogelijk moeten zijn.

Een op artificiële intelligentie (AI) gebaseerd model kan endoscopisten ondersteunen bij het herkennen van een vroege vorm van neoplasie bij een barrettoesofagus. Dit blijkt uit onderzoek van Fockens e.a. in The Lancet Digital Health.

Het programma van webinarreeks Dilemma’s voor de digitale dokter, deel I: De veranderende rol van de arts door AI is bekend! In dit webinar gaan we in op wat je als arts nou moet weten van AI.

AI kan tijdens een operatie tijdig en betrouwbaar bepalen met welk type hersentumor de neurochirurg te maken heeft. Een belangrijke stap voorwaarts, omdat neurochirurgen voorafgaand aan een ingreep meestal over beperkte kennis van het precieze tumortype beschikken.

Het verlenen van optimale zorg is niet mogelijk zonder innovatie, zo stelt Nancy Rademaker. Rademaker is een van de bekendste sprekers op het gebied van innovatie, digitalisering en grensverleggende technologie. Ook was ze keynote spreker tijdens het startcongres van het jubileumjaar van de Landelijke vereniging van Artsen in Dienstverband (LAD) . ‘We moeten elkaar ruimte geven om dingen uit te proberen.’

Het Elisabeth-TweeSteden Ziekenhuis (ETZ) is deze maand gestart met een proef waarbij AI-taalmodel GPT-4, bekend van ChatGPT, zorgverleners ondersteunt in de beantwoording van vragen van patiënten via het elektronisch patiëntendossier (epd). Vooralsnog beperkt het gebruik zich tot een gesloten testomgeving.

Toepassing van AI in bevolkingsonderzoek naar borstkanker kan mammografische screening nauwkeuriger en efficiënter maken. Dat blijkt uit Zweeds onderzoek gepubliceerd in The Lancet Oncology door Kristina Lång e.a. onder 80.033 vrouwen (leeftijd van 40-80 jaar).

Het zat er al jaren aan te komen. Al rond 1980 spraken we als medisch studenten enthousiast over de mogelijkheden die de computer kon bieden bij beslisondersteuning in de zorg. Hoe de computer ons denken zou versnellen en ons zou behoeden voor fouten. Sindsdien heeft elke generatie studenten de potentie gezien, maar ook de teleurstelling gekend dat het gewoon nog niet zo ver was. En nu is het er ‘ineens’. Artificial Intelligence (AI) in de dagelijkse praktijk van de dokter.

Er is steeds meer aandacht voor toepassingen van kunstmatige intelligentie in de medisch-specialistische zorg. Wat betekent AI voor de medisch specialist en voor de patiënt? Hoe behouden we tijdens de razendsnelle ontwikkeling van AI het overzicht en de regie? Hoe zorgen we ervoor dat AI ons helpt íedereen goede zorg te leveren, in plaats van alleen aan degenen die passen binnen de algoritmes? De Federatie Medisch Specialisten laat meerdere experts het antwoord geven op deze vragen in een podcast, het magazine Medisch Specialist en een netwerkbijeenkomst.

Wat betekent de almaar verdergaande technologisering voor belangrijke waarden in de zorg, zoals autonomie, beroepsgeheim en privacy, aansprakelijkheid of de rol van persoonlijk contact? Over die kwesties gaat Corrette Ploem, bijzonder hoogleraar recht, zorgtechnologie en geneeskunde, zich de komende jaren buigen.

ChatGPT, een getrainde zoekmachine, is een geweldig hulpmiddel voor artsen. Testen werden glansrijk doorstaan. Toch blijft het een hulpmiddel, want vooralsnog is de klinische blik van de arts als vertrouwenspersoon nog niet te evenaren.

Aan boord van het ruimteschip USS Voyager is de enige arts een hologram. Een door een computer gegenereerde driedimensionale figuur en tevens medische encyclopedie. Deze ‘The Doctor’ heeft de kennis van 47 artsen. Voor de helderheid: dit personage stamt uit de sciencefictionserie Star Trek in de reeks die dertig jaar geleden werd uitgezonden. Wie Star Trek heeft gezien, ontdekte net als ik pas veel later dat de schrijvers grote voorspellende gaven hadden. De mobiele telefoon, bluetooth-­oortjes, gps, 3D-printers en ook medische 3D-scans, in Star Trek (de eerste reeks stamt uit 1960) bestond het al.

Als het artificiële-intelligentiealgoritme een score geeft die afwijkt van de score die de radioloog zelf vaststelt, zijn zélfs ervaren radiologen geneigd het algoritme te volgen; óók als dat het fout heeft. Dat blijkt uit een publicatie in Radiology.

ChatGPT. Heeft u het al eens geprobeerd? Het is geweldig. Je hoeft helemaal niet te kunnen programmeren of iets ingewikkelds, je kunt het gewoon doen. Ga naar openai.com, maak een account aan en stel een vraag. Je zult zien dat er binnen enkele seconden een prachtig verhaal volgt. In keurig Engels. Toen ik dit voor het eerst zag, werd ik wildenthousiast!

Stormenderhand neemt de invloed van kunstmatige intelligentie (AI), zoals ChatGPT, op ons leven toe. Ook in de dokterspraktijk is dat merkbaar. Maar er kleven ook risico’s aan. Daarom is een vorm van toezicht nodig om de veiligheid ervan te waarborgen.

Deze column is niet door ChatGPT geschreven. Het had ongetwijfeld gekund. Ik las afgelopen zondag over het Chat Generative Pre-trained Transformer-programma in de Volkskrant, dat naar alle waarschijnlijkheid nog door een gewone journalist is geschreven en ik heb het programma direct uitgeprobeerd. Ik was verbluft door de resultaten.

Afhankelijk van hoe ver of gelukkig u bent in uw carrière, zult u de arbeidsmarkt voor dokters in de gaten houden. Wellicht zit u tegen uw praktijkoverdracht aan of bent u al jaren aan het jobhoppen van tijdelijke aanstelling naar tijdelijke aanstelling. Of misschien bent u erachter gekomen dat orthopedie of interne geneeskunde het tóch niet helemaal is voor u en oriënteert u zich op een loopbaan buiten het ziekenhuis.

Google werkt aan een functie voor zijn Lens-software om het onleesbare handschrift van artsen te ontcijferen. Met de functie wordt het mogelijk om hanenpoten om te zetten in leesbare tekst.

Met behulp van machinelearningalgoritmes valt in principe te voorspellen of een patiënt een verhoogd risico loopt om hartfalen te ontwikkelen. Dat stellen Frank Bennis e.a. (Nivel, Vrije Universiteit) op basis van hun onderzoek gepubliceerd in The BMJ Open.