AI: vriend of vervanger van de toekomstige arts?

Ondanks mijn opleiding geneeskunde blijft mijn liefde voor AI bestaan, en ik vind het geweldig dat ik naast mijn opleiding ook als datascientist kan werken op de afdeling Eerstelijnsgeneeskunde en Langdurige Zorg van het UMCG. Hier kan ik mijn interesse in beide vakgebieden combineren en al vroeg in mijn studie bijdragen aan het ver­beteren van de zorg.’

Kun je een voorbeeld geven van toepassing van AI in de gezondheidszorg en welke voordelen dit oplevert voor patiënten en zorgverleners?
‘Een mooi voorbeeld vind ik computer-aided diagnosis (CAD)-systemen. Deze systemen gebruiken algoritmes om bijvoorbeeld ­mammogrammen te analyseren en radiologen suggesties te geven. Dit is een eenvoudige toepassing van AI, maar er zijn ook complexere taken mogelijk. Ik heb bijgedragen aan de ontwikkeling van een AI-model dat consult­teksten van huisartsen kan interpreteren. Met een nauwkeurigheid van 97 procent kan het model onderscheid maken tussen covid-19 en griep. Dit soort modellen kunnen in de toekomst helpen bij het identificeren van belangrijke factoren tijdens nieuwe pandemieën.’

Wat zijn enkele veelbelovende toepassingen van AI die je tijdens je studie hebt ontdekt?
‘De kracht van AI in de zorg ligt naar mijn mening in snelheid en ondersteuning. Een goed AI-model kan bijvoorbeeld binnen ­korte tijd grote hoeveelheden röntgenfoto’s of ­consultteksten analyseren, waar artsen jaren over zouden doen. Zo’n AI-model kan artsen dus helpen om sneller en nauwkeuriger ­diagnoses te stellen en behandelplannen op te stellen. Het is belangrijk om AI op de juiste manier te gebruiken, namelijk als ondersteuning voor artsen, zodat zij meer tijd en ruimte hebben voor interactie met de patiënt.’

‘De kracht van AI in de zorg ligt in ­snelheid en ondersteuning’

AI roept soms zorgen op over privacy en de veiligheid van medische gegevens. Hoe kijk jij daartegenaan?
‘Privacy en de veiligheid van medische gegevens zijn belangrijk als we AI willen gebruiken in de gezondheidszorg. In mijn onderzoek zorg ik ervoor dat de privacy goed wordt beschermd. De gegevens van huisartsen worden geanonimiseerd, zodat het niet mogelijk is de gegevens te herleiden naar individuele ­patiënten. Bovendien beoordeelt een commissie van artsen en onderzoekers elke onderzoeksaanvraag om te controleren of het ­onderzoek en het gebruik van de gegevens ethisch en veilig zijn.’

Hoe kunnen jonge artsen zich voorbereiden op het werken met AI in de toekomst?
‘Natuurlijk zou het ideaal zijn als alle jonge artsen programmeervaardigheden zouden leren, maar ik denk niet dat dat realistisch is. Het is echter van belang om een basiskennis te hebben van wat AI juist wél, maar ook juist níét kan. ChatGPT is bijvoorbeeld zeer geschikt voor het verbeteren van teksten, maar het zou niet moeten dienen als een vervanging voor zoekmachines zoals Google. Daarnaast ben ik van mening dat we als medische wereld nauw moeten samenwerken met experts op het gebied van AI en informatica. Door elkaars sterke punten te gebruiken, kunnen we AI op de meest efficiënte wijze toepassen.’

Hoe vind je dat faculteiten hun onderwijs moeten inrichten om studenten voor te bereiden op het gebruik van AI in het werkveld?
‘Ik denk dat het belangrijk is om onderwijs te geven over de basisconcepten van AI. Hierdoor kunnen artsen die het willen toepassen in hun werk of onderzoek zich bewust zijn van hun eigen bekwaamheden. Met deze bewustwording kunnen ze AI met meer vertrouwen gebruiken en weten ze wanneer het nodig is om AI links te laten liggen en een menselijke beslissing te nemen.’

Daan Vermeulen

aios infectieziektebestrijding, arts M+G bij GGD regio Utrecht

Hoe is je interesse in AI ontstaan en hoe pas je AI toe in je werk?
‘Mijn interesse werd gewekt toen ik zag hoe het de medische sector aan het transformeren was. Ik vond computersoftware altijd al fascinerend en zag de potentie ervan in combinatie met geneeskunde en zorg. Toen ik over AI-toepassingen in de media las, besloot ik me er ­verder in te verdiepen en te experimenteren.

AI is echt handig voor administratieve ondersteuning. Ik kan gewoon wat steekwoorden opschrijven en AI maakt er een goed verhaal van. Dat maakt het schrijven van verslagen en medische artikelen veel makkelijker. Het bespaart me tijd en moeite, terwijl de kwaliteit hoog blijft. En ik kan AI ook gebruiken om bestaande teksten te verbeteren. Ik voer mijn geschreven verhalen in en vraag AI om suggesties voor andere formuleringen, zodat ik niet steeds dezelfde woorden en zinsstructuren gebruik en mijn werk kan verbeteren.’

Hoe zie je de rol van AI zich ontwikkelen in de medische wereld?
‘Ik geloof dat AI een steeds grotere rol zal ­spelen. Het zal een waardevol instrument zijn voor nieuwe generaties artsen en verpleegkundigen, waardoor ze snel toegang hebben tot de beste behandelingen en richtlijnen. Bovendien kan AI de werkdruk in ziekenhuizen en andere medische organisaties verlichten door het verlagen van administratieve lasten. Het ontwikkelen van specifieke tools kan ziekenhuizen helpen efficiënter te werken en de werkdruk voor zorgprofessionals te verminderen.’

Wat is volgens jou een voorwaarde om AI te laten slagen in de medische wereld?
‘Een kritische benadering is essentieel. Professionals moeten altijd blijven nadenken over de logica en validiteit van de verkregen antwoorden, omdat AI ook onverwachte en onlogische resultaten kan produceren. Het is belangrijk de output van AI-systemen te controleren en verifiëren voordat ze worden toegepast in de klinische praktijk.’

Wat zie je als de potentie en uitdagingen van AI?
‘AI heeft echt het potentieel om de medische wereld te veranderen en naar een hoger niveau te tillen. Maar op dit moment zijn we nog aan het uitvogelen hoe we AI het best kunnen gebruiken. We moeten ontdekken wat er allemaal mogelijk is, maar ook oppassen voor mogelijke problemen en valkuilen.’

‘AI heeft echt het potentieel om de medische ­wereld naar een ­hoger niveau te tillen’

Hoe denk je dat het curriculum voor geneeskunde moet evolueren om de integratie van AI te omarmen?
‘Het allerbelangrijkste is dat het curriculum zich aanpast aan wat dokters nodig hebben in de echte wereld, inclusief het gebruik van AI in de gezondheidszorg. Niet alleen administratie, maar ook hoe je AI kunt gebruiken om diagnoses te stellen en mensen te behandelen. Een opleiding geneeskunde moet studenten leren hoe AI en machinelearning werken, zodat ze het begrijpen en kunnen gebruiken als ze later zelf dokter zijn. Stages en samenwerkingen met AI-experts en techbedrijven zijn ook top, want dan kunnen studenten echt leren hoe het werkt. Door ze in contact te brengen met de nieuwste AI-tools en -toepassingen, kunnen ze hun skills ontwikkelen en leren hoe ze AI kunnen gebruiken in hun dagelijks werk.’