Blogs & columns
Bram Tjaden
Bram Tjaden
3 minuten leestijd
Blog

‘Focus als arts niet alleen op het medische maar ook op wat verloren is’

Hoe geeft de dokter zin? In gesprek met Jolien Plantinga

Plaats een reactie
Nieke Martens
Nieke Martens
In een serie portretten gaat Bram Tjaden op zoek naar hoe dokters zin geven, in hun werk. ‘Zingeving is niet iets wat je krijgt maar zelf bewerkstelligt, het is echt zin geven.’

Jolien Plantinga is ex-huisarts en auteur van ‘Komt een dokter bij de dokter.’

‘In 2018 heb ik een jonge vluchteling onderdak geboden, een Oeigoer. Dat was een heftige en stressvolle tijd want hij had een posttraumatische stressstoornis en is uiteindelijk overleden aan leukemie. In diezelfde tijd begon mijn eigen ziekteproces. Ik dacht eerst dat het psychisch was vanwege alle stress die ik had. Maar ik werd alleen maar zieker en zieker, ik belandde bij de specialist en uiteindelijk stelde de infectioloog vast dat ik hersenontsteking had als een laat gevolg van de ziekte van Lyme. Maar de neuroloog die me eerder had gezien zei: we kunnen het niet in de liquor aantonen en dus heb je het niet. Dat was voor mij een heel traumatische ervaring. Het traumatische zat ‘m erin dat de hersenontsteking niet direct is herkend. Maar ook voelde ik me alleen gelaten door de behandelende neurologen, terwijl ik me heel ziek voelde. Ik moest zelf op zoek gaan naar adequate hulp.

Ik heb er een boek over geschreven: ‘Komt een dokter bij de dokter’. Want ik vind het belangrijk om mijn ervaring met deze chronische vorm van de ziekte van Lyme, waar een enorm stigma op zit, te delen. Daar zit voor mij nu mijn zingeving.

‘Komt een dokter bij de dokter’ is niet zo’n gezellig boek. Want het gaat over de frustratie die ontstaat als je als patiënt niet gezien en gehoord wordt door artsen. Maar ik heb het niet vanuit frustratie geschreven. Ik schreef het vanuit een soort oerdrift, een kracht die me van achteren voortduwde en dat nog doet. Die kracht ervaar ik als iets universeels en is voor mij de kern van wat mijn leven nu zin geeft. Ik heb het boek ook geschreven met de Oeigoerse vluchteling in mijn achterhoofd. Want ook hij heeft zich door de onvoldoende cultuur-sensitieve benadering van de behandelaars (er werd bijvoorbeeld slechts bij uitzondering een tolkentelefoon gebruikt) alleen gelaten gevoeld en niet gezien en gehoord, als mens en als patiënt.

In 2021 was ik er zo slecht aan toe dat ik om euthanasie heb gevraagd. Net als andere patiënten met dit soort chronische klachten na infectieziekten. Ik weet dat er jonge meisjes met ME euthanasie hebben gekregen. Bij mij is het er niet van gekomen omdat er toch nog enig herstel optrad. Inmiddels vind ik het leven wel weer te doen. Ik heb vooral moeten leren mijn spaarzame energie te managen en grenzen te stellen. Voor mij als dokter bleek dat erg moeilijk, wij dokters zijn erg op de ander gericht en ook nog vaak echte doeners. Ook de ontremming als gevolg van de hersenontsteking maakte dit leren grenzen te stellen erg lastig.

De verbindingen met mensen die me lief zijn geven mijn leven zin. En ik ervaar veel steun aan de inzichten van Thich Nath Hanh en andere boeddhistische leraren. Ik kan nu met meer mildheid en wijsheid naar mezelf en het leven kijken. Al blijf ik ook heel eigenwijs.

Mijn boodschap is: blijf bij aanhoudende postinfectieuze klachten zoeken en meedenken over welke ondersteunende behandelmogelijkheden er zijn. Ga vanuit je medische deskundigheid met de patiënt mee puzzelen en zet het niet weg als een vrouwenkwaal, als psychisch of als een modeziekte. En focus je als dokter niet alleen op wat er medisch aan de hand is maar ook op de vraag: wat is hier verloren. De erkenning van de omvang van wat er verloren is, dat is cruciaal.

Door alles wat ik heb meegemaakt is de activist in me opgebloeid. Die activist ken ik al vanaf mijn vroege jeugd, het is een strijder tegen onrechtvaardigheid, in welke vorm dan ook. Ik wil dat dokters echt naar patiënten gaan luisteren, met nieuwsgierigheid maar ook met compassie. Want dit soort ziektes kunnen ons allemaal overkomen.’

Jolien Plantinga: Komt een dokter bij de dokter (2022). Uitg. Gopher.
Zie ook begrepenklachten.nl. Deze stichting biedt begeleiding en ondersteuning en zet zich in voor onderzoek naar aanhoudende postinfectieuze klachten.

Eerder in deze zingevings-serie:

  • ‘Mijn veerkracht wordt groter als ik aandacht geef aan wat wél kan’

    Als ik nadenk over mijn positie in het grotere geheel, dan staat op dit moment mijn moederrol voorop, omdat onze middelste dochter behandeld wordt voor een hersentumor. Het is makkelijk om daardoor te worden opgeslokt, of om het juist weg te stoppen. Maar ik merk dat mijn veerkracht groter wordt wanneer ik aandacht geef aan wat er wél mogelijk is.

  • ‘Als ik maar merk dat je echt in me geïnteresseerd bent’

    Hoe geeft de dokter zin? In een serie portretten gaat Bram Tjaden op zoek naar hoe dokters zin geven, in hun werk. 'Zingeving is niet iets wat je krijgt maar zelf bewerkstelligt, het is echt zin geven.' In zijn eerste portretblog gaat die in gesprek met Christiaan Rhodius.

  • Bram Tjaden

    Bram Tjaden is huisarts en mindfulnesstrainer.  

Op dit artikel reageren inloggen
Reacties
  • Er zijn nog geen reacties
 

Cookies op Medisch Contact

Medisch Contact vraagt u om cookies te accepteren voor optimale werking van de site, kwaliteitsverbetering door geanonimiseerde analyse van het gebruik van de site en het tonen van relevante advertenties, video’s en andere multimediale inhoud. Meer informatie vindt u in onze privacy- en cookieverklaring.