Gezonde mensen die de lift nemen

Buiten onweert het, en door de brede ramen van het ziekenhuis zie ik de lichtflitsen boven de stad dansen. Nachtdienst. Eerder op de avond is er een aantal zeer kwetsbare patiënten met een uitgebreide medische voorgeschiedenis opgenomen. Ik dribbel van de een naar de ander en vraag me af of de duisternis ervoor zorgt dat ze meer dood lijken dan levend.

Ze kreunen en brabbelen, hebben een lage bloeddruk, een hoge hartslag, plassen nauwelijks en zijn plukkerig en onrustig. De een krijgt vocht toegediend, de ander wordt juist ontwaterd met plaspillen. De meesten krijgen antibiotica vanwege een infectie die hun toch al wankele evenwicht nog verder uit balans brengt. Terwijl ik de dossiers doorneem, probeer ik hun kwaliteit van leven van voordat ze hier binnen zijn gekomen te doorgronden. Maar vooral probeer ik te begrijpen waarom we de dood, die bij een aantal zo nabij lijkt, op het laatste moment met alle macht proberen tegen te houden.

Ik weet dat sommigen na deze nacht dagen tot weken in het ziekenhuis zullen blijven. Sommigen zullen meerdere jassen hebben uitgedaan als ze terug naar huis kunnen met thuiszorg, met zorg van familie, of naar het verpleeghuis. En sommigen zullen sterven, hier in het ziekenhuis, of kort daarna.

Een docent aan de universiteit leerde mij dat gezonde mensen die de lift nemen in plaats van de trap, een voorbeeld is van normaal gedrag in een abnormale omgeving. Dit kan wellicht ook gezegd worden over het in leven houden van acuut zieke, kwetsbare patiënten; het is normaal gedrag in een kunstmatig gecreëerde omgeving, waarin ons leven door de overvloed aan medische mogelijkheden maakbaar lijkt. Het streven is om zo lang mogelijk te leven, met de dood als slechtste uitkomst.

Maar wat als we ons leven zouden beschouwen als een reeks hoofdstukken waarin verschillende mensen op verschillende momenten een rol spelen? Zou het dan natuurlijker aanvoelen dat sommige hoofdpersonen plaatsmaken voor anderen bij de aanvang van een nieuw hoofdstuk? Wellicht wordt het dan minder beangstigend om los te laten, ook voor ons artsen. En zo kunnen we voorkómen dat onze patiënten deze laatste, soms lange lijdensweg, die zich hier voor mijn ogen in het holst van de nacht afspeelt, moeten doorstaan.