Borstkankerscreening beter en efficiënter dankzij AI

Toepassing van AI in bevolkingsonderzoek naar borstkanker kan mammografische screening nauwkeuriger en efficiënter maken. Dat blijkt uit Zweeds onderzoek gepubliceerd in The Lancet Oncology door Kristina Lång e.a. onder 80.033 vrouwen (leeftijd van 40-80 jaar).

De tussentijdse bevindingen laten zien dat zulke AI-ondersteunde screening 20 procent ​​meer kankers ontdekt dan wanneer uitsluitend radiologen mammogrammen beoordelen en dat deze manier van screenen de werklast van de radiologen met 44 procent reduceert.

De onderzoeksopzet was als volgt: tussen april 2021 en juli 2022 werden de mammogrammen van de helft van de gescreende vrouwen door een AI-programma geanalyseerd en daarna ook nog beoordeeld door een of twee radiologen (de interventiearm). De andere helft van de beelden werd alleen geanalyseerd door twee radiologen, zonder hulp van AI (de controlearm dus). Het AI-programma deelde de scans vervolgens in op een schaal van 1 tot 10, 10 zijnde het hoogste risico op borstkanker. Mammogrammen met een risico van 1 tot 9 werden door één radioloog bekeken. Scans met het hoogste risiconiveau werden beoordeeld door twee radiologen. Het gebruik van AI leverde per duizend vrouwen één extra detectie van kanker op, vergeleken met het oordeel van uitsluitend radiologen.

In totaal bleken 244 vrouwen (28%), die werden opgeroepen na AI-ondersteunde screening, kanker te hebben vergeleken met 203 vrouwen (25%) die werden opgeroepen voor nader onderzoek na de standaardscreening. Van die 41 extra borstkankers in de AI-groep waren er 19 invasief en 22 in situ. Het percentage foutpositieven was in beide onderzoeksarmen gelijk:1,5 procent.

De voorlopige resultaten van deze gerandomiseerde studie – overigens de eerste in zijn soort – ondersteunen daarmee de bevindingen van eerdere retrospectieve studies, aldus de onderzoekers. Die wezen immers ook al op de mogelijk flinke winst die met de toepassing van AI te verwachten viel in termen van verbeterde diagnostiek en vermindering van werkdruk. Maar, zo relativeert eerste auteur Kristina Lång in een toelichting voor de pers, niet alle vragen zijn nu al beantwoord. Ze noemt er twee: ‘Kan het combineren van de expertise van radiologen met AI het opsporen van intervalkankers, die vaak worden gemist door traditionele screening, verbeteren? En wat is de kosteneffectiviteit van deze technologie?’

Omdat AI, aldus Lång e.a., ‘een constant evoluerend veld is met continu bijgewerkte algoritmen en machinelearning’, zullen de gegevens van deze trial worden opgeslagen in een datawarehouse om een ​​heranalyse mogelijk te maken zodra er nog scherper afgestelde algoritmen beschikbaar zijn.

Twee Italiaanse epidemiologen, Nereo Segnan en Antonio Ponti – beiden niet betrokken bij het onderzoek – hebben in een commentaar in de eerste plaats lof voor de studie: de AI-risicoscore voor borstkanker lijkt nauwkeurig onderscheid te kunnen maken tussen vrouwen met een hoog risico en vrouwen met een laag risico. Als de bevindingen bevestigd worden, dan ligt volgens hen de waarde van deze aanpak daarom niet alleen in het besparen van middelen, maar ook in het identificeren van een groep met een laag risico (score 1-7), die in deze studie goed was voor 2,5 procent van de ontdekte kankers – 6 van de 244. De positief voorspellende waarde was 50 procent in de groep met het hoogste risico (score 10), die weer goed was voor 208 (85,2%) van de gedetecteerde kankers in de interventiegroep.

Niettemin waarschuwen ze voor de mogelijkheid van ‘overdetectie van indolente laesies’. ‘Het is daarom belangrijk om biologische informatie over de gedetecteerde laesies te verkrijgen.’ Beide commentatoren wijzen er in dat verband op dat er debat is over de vraag of detectie van in situ carcinomen gunstig of schadelijk is. Naar verwachting zullen de definitieve resultaten van de studie wel uitsluitsel geven over deze kwestie, aangezien de kenmerken van geïdentificeerde kankers en het aantal intervalkankers – dus niet alleen het detectiepercentage – de belangrijkste uitkomsten zullen zijn.