Eerst ben je mens en ontmoet je de patiënt, daarna kun je je medische trukendoos opendoen. Wat dat laatste betreft, kan iedereen dokter worden. Maar voor dat eerste wordt nog iets extra’s van je gevraagd, en dat ligt niet binnen ieders bereik, vindt huisarts Pieter Barnhoorn.
De Amerikaan Ezekiel Emanuel (65), opgeleid als oncoloog, maakte naam met adviezen over het zorgbeleid. Hij is één van de vaders van Obamacare. In zijn boek Which Country Has the World’s Best Health Care? vergelijkt hij zorgstelsels. ‘In de VS is geld in de zorg zo overheersend geworden.’
Er is onvoldoende aandacht voor de ziekteverschillen tussen mannen en vrouwen, stelt hoogleraar biologie David Page. ‘We moeten erkennen dat er – ook buiten de geslachtsorganen – sekseverschillen zijn op moleculair, cellulair en weefselniveau.’
Vertrouwensarts in opleiding Avalon Valstar hoopt dat ieder onveilig huishouden in Nederland mag rekenen op een vertrouwensarts. Door een groot tekort binnen het vakgebied is dat nog lang niet zo.
Meer digitalisering is niet de oplossing voor problemen in de zorg. Zeker niet als we grote technologische bedrijven als Apple en Google hun gang laten gaan. Hoogleraar Tamar Sharon waarschuwt voor ‘googlisering van de gezondheid’.
Kom bij VWS-minister Ernst Kuipers niet aan met het narratief dat de Nederlandse zorg zo fantastisch is. Daar is hij het niet mee eens. Voor hem is het klip en klaar dat de zorg moet worden veranderd en dat dit niet pijnvrij kan – ook niet voor artsen.
Boyd Thijssens (32 jaar) is de nieuwe voorzitter van de Nederlandse Vereniging voor Arbeids- en Bedrijfsgeneeskunde. Zijn uitdagingen, preventie en artsentekort, zitten elkaar wat in de weg. ‘De stap naar preventief handelen is voor veel collega’s moeilijk, juist door dat tekort.’
De Rotterdamse huisarts Shakib Sana spant zich in om met wijkbewoners het gesprek aan te gaan over hun gezondheid. Wat drijft hem? Goed kijken en luisteren naar wat er gebeurt in de samenleving. ‘Gezondheidsvaardigheden aanleren zal zich op termijn uitbetalen.’
Oud-longarts Mariska Koster blogt over haar verbijstering dat in haar behandeling van borstkanker zo weinig ruimte is voor op maat gesneden zorg. ‘Als arts was ik geen haar beter.’
Kinderarts in opleiding Hanaâ Benjeddi werkte voor de Wereldgezondheidsorganisatie en zet zich in voor vluchtelingenkinderen op Lesbos. Ze is ervan overtuigd dat de zorg beter wordt als artsen hun eigen authentieke pad kiezen. ‘Blijf dicht bij jezelf. Dat is de beste manier om gezondheid te dienen.’
Word je gelukkig van zinvol werk en fijne vrienden, of moet je aanleg voor tevredenheid hebben? Veel is nog onduidelijk, zegt ‘geluksprofessor’ Meike Bartels. Toch kunnen we volgens haar dingen doen en ook láten om ons goed te voelen en goed te functioneren.
Anesthesioloog Christiaan Keijzer leidt de komende drie jaar de Europese artsenorganisatie Comité Permanent des Médecins Européens (CPME). Europese beslissers hebben steeds meer oog voor het onderwerp gezondheid, merkt hij.
Arts John Soedirman werkte mee aan een onderzoeksprogramma naar de rol van Nederland in Indonesië in de periode 1945-1950. De voormalige kolonie Nederlands-Indië speelt een grote rol in Soedirmans levensloop. ‘Mijn hardware is Javaans, mijn software Nederlands.’
Elnathan Prinsen, nog even voorzitter van de Nederlandse Vereniging voor Psychiatrie (NVvP), over onze fixatie op fysieke gezondheid, het verdelen van schaarste als essentieel onderdeel van kwaliteit van zorg en ‘het mooiste vak dat er is’.
De Afghaans-Nederlandse psychiater Forugh Karimi debuteert met een kloeke roman waarin de personages voor het leven getekend zijn door oorlog. ‘Mijn boeken zullen altijd gaan over het behoren tot twee werelden. Ertussenin zitten.’
Het is niet alledaags dat je als arts in een film speelt, laat staan met een sterrencast als Catherine Deneuve, Cécile de France en Benoît Magimel. Het overkwam de Libanees-Amerikaanse oncoloog Gabriel Sara.
Hij is behalve cardioloog, ook een vermaard auteur van vaak wrang-komische en mismoedige verhalen. De Rus Maxim Osipov over een land waar het leven angstaanjagend is, en ‘veel weg heeft van de jaren dertig in Duitsland’.
Arts-microbioloog Jan Kluytmans blikt terug op de aanpak van de coronapandemie. ‘Toen Rutte zei: ik doe wat het OMT zegt, dacht ik: nu zijn we verkeerd bezig.’ En over de vele bedreigingen aan zijn adres: ‘Mijn huid werd dikker dan ik wilde.’
Sinds 2012 is er bijna 16 miljard euro minder in de curatieve zorg uitgegeven dan begroot. Hoogleraar Patrick Jeurissen over vijftien jaar gereguleerde marktwerking: ‘Je kunt in een vergrijzende samenleving niet elk jaar een beetje minder zorg leveren.’
Als nieuwe LHV-voorzitter moest Mirjam van ’t Veld de Haagse beleidsmakers wijzen op de drukte die corona bij huisartsen teweegbrengt. Voor de langere termijn wil ze de huisarts beschermen tegen te veel taken.
Verwaarloosde nekhernia’s dwongen Lisette te Velde tot stoppen met haar werk als chirurg en ziekenhuisbestuurder. Volledig arbeidsongeschikt zoekt ze sindsdien naar de woorden waarmee ze ter sprake had kunnen brengen hoe het echt met haar ging.
Medisch antropoloog Eileen Moyer is sinds een jaar hoogleraar ecologische vraagstukken, planetaire gezondheid en klimaatverandering. ‘Veel mensen, ook artsen, denken: als je maar genoeg feiten aandraagt, dan veranderen mensen hun gedrag wel. Ik weet dat zo net nog niet.’
‘We moeten beter met de aarde omgaan’, zegt huisarts in opleiding Evelyn Brakema en laat het daar niet bij. Ze geeft lezingen, workshops en webinars aan artsen over de vraag ‘wat kan ík doen?’ En dat is heel veel.
Voor stress zijn geen universele oplossingen. Dat is een van de lessen van de Canadese expert in stress Sonia Lupien. En hoewel niet iedereen onder dezelfde omstandigheden dezelfde spanning ervaart, heeft ze toch wel strategieën om met stress om te gaan.
De fundamentele neurowetenschap onderzoekt de gezonde hersenen, en probeert zo input te leveren voor betere behandelingen van de zieke hersenen. De eerste vruchten van al dat onderzoek worden inmiddels geplukt: denk aan deep brain stimulation, of aan interfaces waarmee blinden weer contouren kunnen zien of waarmee patiënten met locked-insyndroom weer kunnen communiceren met hun omgeving.
