In mijn hardloopoutfit verkrijg ik niet zomaar autoriteit
7 reacties‘Hé dok, hulp nodig?’ Ik ben gestopt bij een ongeval met twee scooters. Een vriend van me stapt naast mij van zijn racefiets af. Hij is de eerste die me herkent als arts. Nou ja, hij weet dat ik arts ben.
‘Zal ik even kijken? Ik ben huisarts’, zeg ik tegen een van de omstanders. ‘De ambulance kan er elk moment zijn’ is het antwoord. Ik loop dichter naar de gewonden toe. Het ziet er niet heel ernstig uit. Ze zitten beiden op de grond, kijken rond. Er sijpelt wat bloed over het gezicht van de ene en er ligt een kapotte bril op de grond. Een ambulance lijkt me hier niet echt nodig. ‘Lukt het u misschien op te staan’ is mijn nieuwe poging. ‘Nee, blijven zitten, we wachten op de ambulance’, zegt dezelfde omstander.
In mijn hardloopoutfit, zonder dokterstas verkrijg ik duidelijk niet zomaar autoriteit. Daar is meer voor nodig. Zwaardere stem? Directiever optreden? Mijn vriend weet duidelijk beter te handelen. Uit zijn racefiets heeft hij een handdoekje getoverd en stelpt als ervaren verpleegkundige de bloedende wonden. Daarna rolt hij het handdoekje op tot een kussentje en legt het in de nek van de gewonde, ter ondersteuning.
In de verte komen de broeders van de ambulance aan. Even twijfel ik of ik ze moet aanspreken en mijn bevindingen delen. Maar ik heb geen bevindingen. In elk geval geen andere dan elke leek kan zien. De broeders lopen me voorbij. Ik voel me niet echt nodig en besluit door te lopen.
De bedoeling was mijn hoofd leeg te lopen, maar nu knaagt er toch iets. Had ik me anders moeten opstellen, en de regie wél moeten pakken? Aan wie is het om de leiding te nemen als er geen professionele hulpverlener van dienst is? Is dat degene met de grootste mond, degene die er het eerst bij is, degene met de meeste expertise? En hoe bepaal je dat ter plekke? Had ik me er überhaupt mee moeten bemoeien of mag ik, nadat er eerste hulp geleverd is, het overlaten aan degenen die die dag dienst hebben? Dat ik niet gehoord werd, is dat niet gewoon mijn ego dat geraakt is?
Ik concludeer het laatste en versnel mijn pas. Ik ga me weer gedragen naar hoe ik eruitzie op mijn vrije ochtend: als een recreatieve hardloper.
Meer lezen van Anneke Baltussen
Verpleegkundige/echocardiografist/oud-ambulanceverpleegkundige, Velserbroek
Ik snap het gevoel. En misschien had het ambulancepersoneel wel even de moeite kunnen nemen om naar het verhaal te luisteren. Misschien dat de ernst van de situatie meespeelde. Het is lang niet altijd duidelijk of hulpverleners in burger ook zijn wie... ze zeggen dat ze zijn. Op straat heeft het ambulancepersoneel de leiding over medische situaties. (Zelfs soms bij een reanimatie in een polikliniek van een ziekenhuis met meerdere locaties, poli is niet altijdook een ziekenhuis). Het schept gewoon duidelijkheid, op straat heeft de ambulance (of MMT) de leiding, punt. En niet een toevallige passerende arts. Er wordt protocolair gewerkt en dat komt soms niet overeen met de werkwijze van de betreffende hulpverlener/arts in burger. En wat voor specialisme heeft de passerende arts? Dat maakt ook een verschil. In de 26 jaar dat ik als ambulanceverpleegkundige heb gewerkt heb ik altijd geprobeerd een toevallig aanwezige arts er bij te betrekken. Maar het kan ook zijn dat ik in de hectiek daar soms ook aan voorbij ben gegaan. 1 x heb ik een persoon die mij het werken op straat onmogelijk maakte laten verwijderen door de politie. Later bleek dat een gepensioneerde huisarts te zijn geweest. En 1 x op de snelweg kwam ik bij een reanimatie waar een passerende internist en kinderarts al begonnen waren met reanimeren. Zij wilde de patiënt bijna niet afstaan en wilde eigenlijk alleen maar mijn spullen gebruiken. Ondertussen deden zij allerlei suggesties qua medicatie en handelingen die niet het gangbare protocol volgde. Pas na komst van de 2e ambulance lukte het ons om de reanimatie over te nemen en het protocol te volgen. Minder ernstig heb ik ook wel eens een meisje behandeld voor een schouderluxatie. Was niet haar eerste luxatie. Haar vader was neuroloog in een ziekenhuis buiten de regio en had in zijn eigen ziekenhuis al een plek geregeld op de eerste hulp. Dit was tijdens een nachtdienst en voor ons totaal geen logische keuze qua ziekenhuis. De vader vond het helemaal niks dat ik bij zijn dochter een infuus inbracht, pijnmedicatie gaf zonder opdracht arts en ook nog de schouder reponeerde. Was het ook helemaal niet eens met onze keus voor een ander ziekenhuis (dichterbij). "Voordeel voor u, u mag met ons mee als vader van uw dochter ipv arts van de patiënt". Pas toen ontspannen hij wat. Het is denk ik niet altijd gemakkelijk om vanuit een verantwoordelijk beroep als arts iets uit handen te geven. En als ik heel eerlijk ben zijn wij als ambulancepersoneel soms iets te resoluut en wat lomp, ook wanneer we een patiënt ophalen bij een huisarts.
huisarts M.ooms, Nijeveen
Ik heb vaak genoeg EHBO verricht, op het sportveld, de skipiste, onderweg.... . Als officieel vrijwilliger, toevallige voorbijganger of als omstander waarbij verschillende mensen weten dat ik huisarts ben. Wanneer er mogelijk iets ernstigs is, dan b...en ik duidelijk in mijn kennis en kunde en zal ik aansturen waar nodig. Wanneer het allemaal wel meevalt zoals hierboven en merk dat omstanders, ouders of wie dan ook, de regie willen nemen, dan zeg ik zonder discussie, prima, sterkte ermee.
H.C. van Gorsel
Arts en ervaringsdeskundige, Amsterdam
In dit geval was wat je als arts kon doen al snel gedaan, nl. constateren dat het meevalt en er niet acuut iets te doen viel. Als de ambulance toch al onderweg was kunnen zij prima wat pleisters plakken en beslissen of er b.v. iets gehecht of verder ...onderzocht moet worden.
Stel dat er wel iets ernstiger aan de hand was geweest en/of omstanders dreigen met goede bedoelingen domme dingen te doen is er wel reden om desnoods heel directief regie te pakken.
A.R.J. Girbes
Hoogleraar intensive care geneeskunde, intensivist-klinisch farmacoloog, Heemstede
Herkenbaar en leuk geschreven stukje. Als opleider had ik hier vaak gesprekken over met jonge collegae. Die jonge collegae kwamen als onervaren dokter maar in de loop van hun opleiding werden ze enorm deskundig. Dan krijg je een andere rol waar je aa...n moet wennen. Dan speelde wel eens dat een minder ervaren - op het gebied van reanimatie bijvoorbeeld - collega wel een grotere mond had maar niet de beste vaardigheden. De boodschap die ik altijd meegaf was: de patiënt verdient de meest deskundige behandelaar en dat hoeft niet altijd degene met de grootste mond en de meeste bluf te zijn. Als duidelijk is dat u die meest deskundige behandelaar bent, laat u dan svp altijd als zodanig gelden. Niet omdat u dat zo graag wil of dat het uw ego streelt, maar omdat de patiënt het verdient, omdat de patiënt u verdient. Dat is niet altijd makkelijk en ik herinner me dat in een noodsituatie op straat een Spaanse ambulancebroeder mij toebeet, OK, wél dokter in Nederland maar we zijn nu in Spanje... En overigens, niet iedere dokter is per definitie beter toegerust in situaties op straat dan een ambulancebroeder.
psychiater, Heerenveen
Eens.
Maar wie belt er nou in vredesnaam meteen een ambulance bij zo'n ongevalletje van niks...? Kunnen mensen zelf niet meer even voelen, kijken, luisteren, vragen en nadenken voor ze de mobiel pakken en 112 bellen?
H. v.d. Pol
Ambulance verpleegkundige en verpleegkundig centralist ambulancezorg, Eindhoven
Nee, u moest eens weten waar wij allemaal voor gebeld worden. Van bloedende vingers tot zonverbrandingen tot van de fiets vallen of moeten overgeven na blowen. Stukje spacecake eten en nu moe zijn tot moeite hebben met ontlasting. Rugpijn na het vege...n van de stoep.
2 fietsers die in elkaar haken word ook standaard voor gebeld. En zo nog heel veel meer. Ik zou er een boek over kunnen schrijven..
Hier was in elk geval nog (weliswaar niet van betekenis) letsel. Maar helaas maken we het dagelijks mee dat dat niet eens zo is.
Enkele honderden telefoontjes handelen we per dag af. Ik meen dat de laatste statistiek is dat we ruim 60% van de patiënten thuis laten of zelfs als loze rit registreren. Al deze ritten kostten veel tijd van de triagist en eventueel de ambulance. Maar de verzekering keert niets uit voor een eerste hulp ter plaatse.
Dus de niet zelfredzaamheid kost ons bakken met geld.
Door de voorzichtigheid van de medisch managers ambulancezorg worden de protocollen ook steeds strakker en moeten we op steeds meer toch gaan rijden in plaats van een zelfzorg advies of doorverwijzing huisarts. Bang om net die ene toch slechte patiënt te missen.
psychiater, Heerenveen
Dank voor deze heldere doch treurigstemmende toelichting van mijn punt.
De tot in het absurde doorgevoerde risicomijdingsmoraal en het weglopen voor de eigen verantwoordelijkheid leidt tot protocollose: een betrekkelijk nieuwe en zeer ernstige aando...ening die in algehele uitputting en lethargie eindigt.
H. v.d. Pol