Meer over kanker

‘Lust je koffie?’ Haar vraag maakt een einde aan de pijnlijke stilte. We zitten aan de eettafel. Ik had slecht nieuws gebracht. De bult op de rug van haar man was geen ontstoken talgklier geweest zoals we hadden gedacht, maar een uitzaaiing van kanker. Hij had het gelaten aangehoord, zij had meteen fel gereageerd: ‘Zie je wel, ik zei het de hele tijd al, dat het niet goed zat. Waarom zijn jullie daar nog in gaan snijden?’ Ik had een poging gedaan het uit te leggen. Ik weet niet of het helemaal overkwam. Er viel een stilte.

Patiënten met lagere inkomens ondergaan minder vaak een behandeling voor kanker dan patiënten met een hoger inkomen. Dat blijkt uit een studie van het Integraal Kankercentrum Nederland (IKNL).

Kortdurende immuuntherapie blijkt zeer effectief voor patiënten met deficient mismatch repair-darmkanker (dMMR) ook wel: microsatelliet-instabiele (MSI) darmkanker. Dit type tumoren wordt gevonden bij 10 tot 15 procent van de patiënten met niet-gemetastaseerde darmkanker.

Hoewel er geen wetenschappelijk bewijs voor is, moet de immuunbehandeling met pembrolizumab voor jonge vrouwen met borstkanker voorwaardelijk toegelaten worden tot het basispakket. Dat adviseert het Zorginstituut Nederland aan de minister van Medische Zorg.

Aspirine moet niet worden aanbevolen als adjuvante behandeling voor borstkanker. Dat blijkt uit een voortijdig gestopte gerandomiseerde studie van Wendy Chen e.a. gepubliceerd in JAMA.

Hoewel antioxidanten inderdaad zuurstofradicalen wegvangen, is de aanname dat antioxidantsupplementen beschermen tegen DNA-schade onjuist. De studie van Daan van Soest e.a. van het UMC Utrecht, gepubliceerd in Nature Communications, toont aan dat er in ons lichaam niet genoeg zuurstofradicalen gevormd worden om DNA-schade te veroorzaken.

Kankersoorten dienen voortaan ingedeeld te worden op basis van hun moleculaire eigenschappen en niet op basis van het orgaan waar de tumor is ontstaan. Daarvoor pleiten vijf Franse onderzoekers en oncologen, werkzaam bij het kankerinstituut Gustave Roussy in Villejuif.

Zeven jaar geleden zat je tegenover me voor een reizigersadvies. Je was terminaal verklaard en ging nog één keer terug naar je favoriete bestemming. Om afscheid te nemen wel te verstaan. Van het land. De bevolking. Je geliefde die met je mee zou gaan. Van het leven. Het zou een emotioneel zwaar beladen reis worden.

Eind 2021 startte Isala in Zwolle met een poli integratieve zorg, waar oncologiepatiënten terechtkunnen met vragen over aanvullende zorg buiten het ziekenhuis. Bijvoorbeeld over voedingssupplementen, yoga of leefstijl. Patiënten blijken dit waardevol te vinden. En de consulten verdienen zichzelf terug.

Kanker komt steeds vaker voor. De prognose is zelfs dat op termijn elke Nederlander getroffen wordt door deze ziekte. Tegelijkertijd herstellen – gelukkig! – steeds meer mensen van kanker, of leven door mét kanker.

Bij patiënten bij wie een operatie of ablatie van levermetastasen gepland staat, is een routinematige MRI-scan van meerwaarde. Dit blijkt uit onderzoek van Burak Görgec e.a. in Lancet Oncology.

Terwijl we bloemen uitzochten voor het afscheid van Rob vroeg ik me af of zijn behandelteam hem hetzelfde traject zou hebben voorgesteld als hij Roberta had geheten. En wat zou zíj́ dan beslist hebben? Ik dacht terug aan mijn eigen situatie. Negen jaar geleden nam ik ook een formidabel risico: een radicale behandeling terwijl de dood al wenkte.

De oncologie levert veel gepersonaliseerde zorg, maar gender- en geslachtsververschillen worden hierin nog nauwelijks meegenomen, vindt het Integraal Kankercentrum Nederland (IKNL). Hun recentelijk uitgebrachte rapport ‘Vrouw-manverschillen bij kanker’ wil hier verandering in brengen. Oncoloog Ellen Kapiteijn (LUMC), zelf niet betrokken bij het onderzoek, vindt het een ‘mooie eerste aanzet, maar er moet nog veel worden uitgezocht’.

Nederland kan jaarlijks tussen de 20 en 50 miljoen euro besparen met heruitgifte van orale oncologische medicijnen. Dat schrijven Elisabeth Smale e.a. in JAMA Oncology.

Informatie over een infauste kankerprognose blijkt het beste over te komen als een arts die via getallen overbrengt. Een derde van de patiënten met uitgezaaide kanker blijkt echter liever niets te willen horen over hun overlevingskans. Dat blijkt uit onderzoek van medisch psycholoog Naomi van der Velden, die 31 oktober promoveert op een onderzoek naar de communicatie over de prognose bij mensen met uitgezaaide kanker.

Er wordt in Nederland steeds meer geld besteed aan (dure) medicatie voor de behandeling van kanker. Maar er is nog te weinig bekend over welk deel van de patiënten met kanker daadwerkelijk profiteert van deze medicatie. En voor welk deel van de patiënten de medicatie niet effectief is of onnodige bijwerkingen oplevert.

Een kinderoncoloog meldde bij Veilig Thuis dat de ouders van een jongen met een hersentumor de ‘standaard potentieel curatieve behandeling’ waarschijnlijk zouden weigeren. Was die melding terecht? Gisteren vond de zitting bij het Centraal Tuchtcollege plaats.

Dat de Noorse serie Afterglow een behoorlijke ‘upper’ is, mag eigenlijk een wonder heten. Want ga maar na: Ester krijgt vlak voordat ze 40 wordt slecht nieuws: ze heeft baarmoederhalskanker.

Wereldwijd overlijden 2.3 miljoen vrouwen vroegtijdig aan kanker. Daarvan kunnen 1.5 miljoen sterfgevallen worden voorkomen als er veel meer wordt ingezet op een feministische benadering van kanker. Deze oproep doet de Lancet Commission ‘women, power and cancer’, een commissie die streeft naar verbetering van het gezondheidsbeleid rondom vrouwen en kanker.

Het onderzoek van het Radboudumc naar de heruitgifte van ongebruikte dure oncologische medicatie – om daarmee medicijnverspilling tegen te gaan – wordt uitgebreid naar veertien ziekenhuizen, waaronder alle umc’s.

Bijna twee derde van 38 onderzochte gerandomiseerde studies met immunotherapie bij blaas-, long- en nierkanker bevat een aanpassing van de primaire eindpunten. Dit blijkt een kort review-artikel door Anke Richters e.a. (o.a. IKNL en Radboudumc) verschenen in JAMA Oncology.

Het uitnemen, invriezen en terugplaatsen van eierstokweefsel bij een kankerdiagnose zal voortaan worden vergoed vanuit het basispakket. Er is inmiddels voldoende bewijs voor de effectiviteit en veiligheid van de behandeling, maakt Zorginstituut Nederland bekend.

In Kanker vertellen zeer deskundige onderzoekers en artsen over de laatste ontwikkelingen in het onderzoek naar de vele vormen van de ziekte. Het is een echt state-of-the-artboek, maar wel geschreven voor een breed, geïnteresseerd publiek, compleet met aansprekende graphics. Alle aspecten komen aan bod: preventie, vroegtijdige opsporing, behandeling, nazorg.

Het Integraal Kankercentrum Nederland (IKNL) heeft een interactieve atlas ontwikkeld, waar de incidentie van 24 kankersoorten te zien is per gebied met dezelfde eerste drie cijfers van de postcode. IKNL hoopt dat de atlas aanspoort tot verder onderzoek en het nemen van preventiemaatregelen.

Na behandeling blijven veel kankerpatiënten en hun naasten rondlopen met (psychosociale) klachten. Daarvoor is hulp beschikbaar, maar die is bij artsen nog relatief onbekend en wordt daardoor veel te weinig ingeschakeld.