Blogs & columns
Miquel Ekkelenkamp
Miquel Ekkelenkamp
2 minuten leestijd
Column

Aan goede intenties heeft een patiënt niets

5 reacties

Volgens schrijver David Mitchell (Cloud Atlas) bestaan er twee soorten schrijvers: schrijvers die aan pilates doen en schrijvers met rugklachten. Voor die tweede groep was ik zelf exemplarisch: vanaf mijn 15de kamp ik met recidiverende lagerugpijn en een jaar lang schrijven aan een historische roman liep uit op een hernia.

Pijnstillers, speciale bureaustoelen en fietsen op de hometrainer hielpen wel wat, maar fantastisch werd het nooit. Uiteindelijk ging ik een jaar geleden dus maar naar pilatesles. Daar was zware druk van thuis voor nodig, want ik stelde het me voor als jazzballet op bollywoodliedjes. Een week of twee later was ik klachtenvrij, en dat ben ik nog steeds, zolang ik het blijf volhouden. Toen ik de oefeningen eens drie weken lang verzuimde, kwam de pijn terug.

Zeker een kwart van mijn mannelijke vriendenkring heeft rugklachten, maar ik heb er geen een weten te overtuigen eens mee te gaan. Echte mannen doen niet aan pilates of yoga. Groepslessen body balance (een combinatie van de twee) volg ik vaak als enige kerel. Aan de andere kant: misschien weigeren die mannen vanwege gebrek aan bewijs. De NHG-Richtlijn lagerug­pijn concludeert namelijk dat er voor deze therapieën slechts een minimaal, niet-relevant voordeel is ten opzichte van ‘educatie’ en beveelt het daarom niet aan. Voor oefentherapie met een fysio­therapeut wordt overigens ook geen bewijs gevonden, maar dat wordt wél aanbevolen. Niet helemaal consequent, maar misschien zijn yoga en pilates gewoon niet medisch genoeg.

In studies naar lagerugpijn helpt nooit wat

In studies naar lagerugpijn helpt nooit wat, en als je de publicaties leest krijg je wel een indicatie waarom. Zo meldt een mooi uitgevoerde gerandomiseerde trial naar yoga versus gebruikelijke zorg dat maar liefst ‘60 procent van de patiënten in de interventiegroep minstens drie van de eerste zes yogalessen volgde en daarna ook minstens drie lessen’. Zo’n 15 procent kwam überhaupt nooit opdagen. Een jaar later was het kleine positieve effect niet meer significant. Tja... Bij een diabetes­patiënt die zes keer insuline spuit en dan stopt, komen de hoge bloedsuikers ook terug. Sprekender vond ik dat een groot deel van de interventiegroep een jaar later nog steeds yoga beoefende.

‘Intention to treat’ is een mooi concept voor klinische bewijsvoering, maar met goede bedoelingen alleen kom je er niet; interventies werken slechts als ze worden uitgevoerd en volgehouden. Als je ‘adviseer om te stoppen met roken’ randomiseert, zul je ook nul effect aantonen op morbiditeit en mortaliteit. Moeten we dat advies voor­taan dan maar achterwege laten in de spreekkamer? Evidence voor leefstijl­interventies is inherent lastig te verkrijgen, maar dat is geen reden om ze af te schrijven, het is reden voor epidemiologen om betere vormen van analyse te ontwikkelen.

Ging het beter met mijn rug door regressie naar het gemiddelde? Door een omgekeerd placebo-effect van yoga en pilates? Onmogelijk te zeggen. Ik kan slechts hopen dat het werkt. Aan de andere kant: zolang ik overtuigd blijf dat het werkt, is het natuurlijk ook prima. 

Meer van Miquel Ekkelenkamp:

  • Miquel Ekkelenkamp

    Miquel Ekkelenkamp werkt als arts-microbioloog in het UMC Utrecht. Onder de naam Miquel Bulnes schreef hij al verscheidene romans. Ekkelenkamp was al eerder (2011-2012) columnist voor Medisch Contact.  

Op dit artikel reageren inloggen
Reacties
  • E.A. Hupscher

    Oogarts in ruste, Delft

    Alles is afhankelijk hoe goed er les gegeven wordt en hoe er gekeken en gewerkt wordt naar de houdings mogelijkheden van elk individue
    Voor yoga of pilates hoef je niet soepel te zijn
    Mooie boeken zijn Your body your yoga en
    Your Spine your yoga ...
    Van Bernie Clark
    Somatics is ook een fijne ingang om zelf er iets aan te doen
    Ik heb al jaren rugklachten
    Doe al jaren aan Yoga, pilates en sinds kort ook somatics oefeningen
    Die zorgen ervoor dat ik grotendeels pijnvrij ben en niets meer hoef te slikken
    Als ik het oversla, of niet goed naar mijn lichaam grenzen ( fysiek maar ook BV stress) luister, gelijk weer last

  • P.J.M. van Loon

    Orthopeed/ houdingsdeskundige, Oosterbeek

    Het is een mooie korte beschrijving van een intelligente collega, waarin hij helder aangeeft dat "werken aan je houding", want dat is Pilates nu eenmaal, preventief werkt op weer tevoorschijn komen van rugpijn. Het is goed te beseffen, dat Joseph Pil...ates als jongeling zelf met rugklachten geconfronteerd werd en zelf op zoek ging welke lichaamsoefeningen doeltreffend waren en ook als preventief onderhoud gedaan konden worden. Ervaringsdeskundigen op zoek naar oplossingen van een eigen probleem leveren de beste kennis over de samenhang anatomie en fysiologie van het steun- en bewegingsapparaat op. Het is geen behandeling , het is preventie, zowel primair als secundair. Onze jonge collega hoort ook, net als kennelijk veel van zijn vrienden tot de "Gameboygeneratie" waarover we in 2013 in Medisch Contact een waarschuwende artikel plaatsten: "De Gameboygeneratie verleert haar gezonde houding". Het is die en de navolgende generaties , welke volledig verstoken zijn van preventiekennis, waar wij in de naoorlogse jaren nog thuis, buitenspelend, op school en door gymnastiek nog volop van konden profiteren. Sinds we in onze geneeskunde de Duitstalige oorzaak-gevolgkennis voor rugklachten, waarin "houding" (de uitlijning van het skelet) een spilbegrip was in preventie en aanpak, zijn gaan vergeten en de meer rampzalige Amerikaanse omgang met "musculoskeletal conditions" zijn gaan volgen, namelijk money- en industrydriven, is ook ons zorgstelsel, net als daar, op deze problemen onbeheersbaar en onbetaalbaar geworden. ook het loslaten van de preventieopdracht rond houding in het schoolsysteem brak de jeugdgezondheid af. Temeer omdat ook ons neurocognitief stelsel veel van het loslaten van de lichamelijke opvoedingskennis thuis en in het schoolsysteem te lijden heeft gehad. Het is al heel erg lang bekend dat het te vroeg laten zitten van babies, het zitten van kinderen en vooral het ingezakte en onderuitgezakte zitten (als "chillen" populair) jonge tussenwervelschijven geen kans op kwaliteit opbouwen levert. Het onderzoek uit het Generation-R studie (Erasmus MC) laat met 550 9-jarigen kinderen onder de MRI onwaarschijnlijk veel groeistoornissen zien. Het meest in het oog springend: in 73% op min. een niveau een "bulging disc, een ingezakte zwakke tussenwervelschijf, het voorstadium van een hernia en een bijna garantie op een leven lang pijn. Een verzwakte rug als bewijs voor een verzwakte generatie? Je zou er een boek over kunnen schrijven.......

  • huisarts, HENGELO OV.

    Als chronisch rugpijn patiënt (3 HNP's LWK) had ik in het verleden alleen baat bij houdingscorrecties die de intradiscale druk ontlasten zoals zitten met holle rug op bv knielstoel en ergonomische stoel. Goed tillen met holle rug en diep door de bene...n ed. Mijn rug is de laatste jaren stabiel. alleen wat last na verkeerd zitten.
    Kort geleden heb ik 2x mee gedaan met Pilates. Dat heb ik geweten. 3 weken forse rugpijn door de grondoefeningen. Analyserend zag ik wel dat die oefeningen belastend waren voor de onderrug tenzij je super soepel bent en gemakkelijk met een holle rug in kleermakerszit kan zijn. Meeste rugpatiënten zijn dat niet.

  • J.M. Keppel Hesselink

    arts-farmacoloog, Bosch en Duin

    Yoga daar bestaan er enorm vele vormen van. Mensen daar zijn er ook velen van, met en zonder motivatie. Naast yoga zijn er tig body-mind interventies, van rebalancing tot qigong. Onze RCT's persen met veel moeite deze interventies in een bizar model.... Dat model is niet zo sensitief in het oppikken van klinische resultaten. Het meten van pijn vermindering op zich is al een hele klus. Laat staan het meten van andere positieve effecten van Yoga.
    Ik had ook rugklachten en dank zij die rugklachten bezocht ik vele uiteenlopende therapeuten die allemaal in het begin meteen begrepen wat er fout was aan mijn lijf en wat ze met me gingen doen. Niets hielp. Vanaf mijn 17de tot mijn 47ste. Totdat ik yoga en qigong ging doen. Pilates en gym. Meer wandelen, meer het lijf voelen en meer bewegen. Contact met ons eigen lijf wordt nergens geleerd. Als je dat niet opbouwt heeft ook yoga geen effect. Je moet zelf wat gaan doen. De therapeuten rommelen maar wat aan. Kraakje hier, kraakje daar. Nope, dat gaat het niet worden. Zelfredzaamheid is geboden. Mooie blog en zeer herkenbaar.

  • M.D. Oosterhoff

    psychiater, Thesinge

    De link van je boek zit achter een betaalmuur, maar ik zocht even door en kwam erachter dat je al een heel oeuvre op je naam hebt staan. https://www.bol.com/nl/nl/p/monstrum/9300000009994680/?bltgh=l4NIrn1QifLWdzjE6m1AsQ.2_42.47.ProductImage
    Ik was... zwaar onder de indruk, niet in het minst ook door lovende kritieken. Een echte romanschrijver in ons midden!

 

Cookies op Medisch Contact

Medisch Contact vraagt u om cookies te accepteren voor optimale werking van de site, kwaliteitsverbetering door geanonimiseerde analyse van het gebruik van de site en het tonen van relevante advertenties, video’s en andere multimediale inhoud. Meer informatie vindt u in onze privacy- en cookieverklaring.