… maar altijd hoop geven

Tegen het einde van het boek De klacht van de vrede – een essay uit de zestiende eeuw, zegt Erasmus: ‘Het grootste deel van het volk verafschuwt de oorlog en smeekt om vrede.’

Ik krijg bijna dagelijks berichten van collega’s vanuit verschillende achtergronden die het erg lastig vinden om zich te uiten en juist een veilige omgeving nodig hebben om buiten hun eigen bubbels met anderen te praten over wat er in Gaza gebeurt en ook over hun eigen leed. Want iedereen weet dat er uiteindelijk op welk niveau dan ook met elkaar gepraat moet worden.

Ruimte bieden om met elkaar te praten en aangeven dat enorm menselijk leed in Gaza ons niet koud laat, is dan ook de verantwoordelijkheid en tegelijkertijd het noodzakelijke leiderschap dat de besturen van de artsen- en andere organisaties moeten kunnen nemen. Juist in deze dagen van naastenliefde en met het oog op de toekomst als we terugblikken over de afgelopen paar maanden van menselijk leed aan de ene kant en de stilte aan de andere kant. Voor mij als trotse alumnus en nu promovendus aan de Erasmus Universiteit is het niet anders, conform het gedachtegoed van Erasmus waarin het mens-zijn centraal staat. Ruimte bieden en aangeven dat het mens-zijn en de waardigheid van de mens in zijn geheel centraal staat, kan velen troost bieden. Troost van niet alleen zijn. Troost van hoop. Wat we als artsen en andere zorgverleners dagelijks voor duizenden mensen doen. Helen waar het kan, verlichten van leed waar het moet, maar altijd hoop geven.

De moorddadige acties van 7 oktober met de grote menselijke tragedie tot gevolg kunnen de massale afstraffing van meer dan 2 miljoen mensen in de afgelopen twee maanden met bijna 10 duizend dode kinderen en afsluiten van basislevensbehoeftes niet rechtvaardigen. Als zoveel burgers en kinderen in Gaza gedood worden door continue bombardementen en ineenstorting van gezondheidszorg waarvoor WHO, Artsen zonder Grenzen, het Rode Kruis, Save the Children en anderen blijvend noodkreten uitzenden, dan gaat het vroeg of laat ook de gijzelaars raken. Iemands kind wordt weer gedood. Meer ouders die nooit meer hun kinderen in hun armen zullen nemen. Voorgoed een leeg nest.

Hoe klein ook, ik zie steeds vaker initiatieven met als doel om verbinding met elkaar te leggen over de verschillende achtergronden heen. Om het leed met elkaar te delen. Hoe fragiel ook, het is een teken van hoop. Een teken van hoop juist in deze kerstperiode van naastenliefde en saamhorigheid. Afgelopen dagen was ik bezig met een actie in samenwerking met Artsen zonder Grenzen. Ik ben onder de indruk van en dankbaar voor de gulle donaties van velen. Collega’s en anderen die zeggen: zo hebben we het gevoel dat we in deze enorme stilte iets kunnen doen voor medemensen in nood.

Ik moet aan de woorden in het lied van de Turkse zangers Selda Bagcan en Ahmet Kaya denken: ‘Aan de ene kant vallende bladeren en aan de andere kant een lentetuin. Wat een duizelingwekkende balans is dit.’

Deze dagen met kerst en het nieuwe jaar in het vooruitzicht bestaan er twee dingen naast elkaar: de warme glinstering van lampjes aan de boom aan de ene kant en het leed van duizenden en duizenden kinderen en lege nesten ver buiten onze warme huizen aan de andere kant. Aandacht geven aan beiden brengt de balans weer terug.