‘Ik weet niet om wie ik moet rouwen’

Gisteren verscheen het rouwbericht van de WHO over Dima. Een 29-jarige lokale zorgmedewerker van de WHO-staff in Gaza is met vijftig andere mensen in een huis gedood. Dit bericht brengt mij in gedachten naar afgelopen februari. Wij waren toen met een team van zorgverleners uit Nederland in Turkije om na de verwoestende aardbeving medische hulp te verlenen.

Er was een jonge man van laat in de twintig in het tentenkamp. Hij was door de aardbeving – hou je vast – 75 leden van zijn familie kwijtgeraakt. Allen omgekomen toen de familieflat tegen de vlakte ging. Tientallen doden uit een familie klinkt abstract en niet voorstelbaar maar de jonge man gaf hen een naam en een gezicht door het tijdens het kampvuur over hen te hebben. Vergezeld van een traan en soms een lach bij een mooie herinnering.

‘Ik weet niet om wie ik moet rouwen’, zei hij in de gesprekken met ons. Geef dan maar eens antwoord. Dat is er niet. Luisteren, er voor hem zijn en steun uitspreken, dat gaf hem kracht.

Vandaag vijftig mensen uit een familie in Gaza. Deze collega-zorgverlener heeft niet eens de kans gehad om te rouwen. Zij is zelf ook uit het leven gerukt. Zij heeft nu wel een naam die wij kennen. Een gezicht. Een menselijk gezicht voor ons. Een naam en een verhaal om haar niet te vergeten. Niet haar dood maar hopelijk haar levensverhaal zal de stille stemmen een geluid helpen geven om voor medemenselijkheid en compassie te gaan staan. Want burgers en zorgverleners mogen nooit en nergens een doelwit zijn!

De veerkracht gaat altijd winnen. Dat leerden wij daar in Turkije intens toen deze jonge man in de koude avonden en nachten voor medici het kampvuur maakte en thee zette, zodat wij even tussen de patiënten door konden uitrusten. Zijn gedichten, afgewisseld met een lach en een traan achter de glinstering in zijn ogen, zullen ons altijd bijblijven. Hij gaf de doden een gezicht door hun herinneringen levend te houden.

Hoe de geschiedenis van volkeren zal oordelen over de veerkracht van mensen in de diepste lagen van verdriet en leed, zullen onze kinderen en kleinkinderen gaan lezen. Hoe de geschiedenis over onze collectieve stilte gaat oordelen, dat bepalen wij vandaag.