Wat ziet u?
Gezien

Uitval links en hallucinaties

4 reacties
Beeld auteurs
Beeld auteurs

Een 70-jarige man met een blanco voorgeschiedenis kwam op de SEH met acuut ontstane hoofdpijn, visusverlies links en verminderde kracht en aansturing van linkerarm en -been.

Zijn bloeddruk was 179/99 mmHg. Neurologisch onderzoek toonde een visueel en tactiel neglect links. Aan dezelfde kant was sprake van een hemiparese MRC graad 4+ en hypesthesie. De CT-hersenen toonde een intraparenchymateuze bloeding rechts pariëtaal (zie foto 1). Enkele dagen later ontstonden akoestische hallucinaties. 

Hij hoorde de stem van zijn partner, pianospel, het geluid van vliegen en stokslagen, verbouwingsgeluiden en een tikkende klok. Ook zag hij kabouters die de muziek uitzetten (lilliputiaanse hallucinaties). Van een delier was geen sprake; hij had een helder bewustzijn. Een MRI toonde naast de lobaire bloeding zeer uitgebreide microbloedingen met perifere lokalisatie, wat past bij cerebrale amyloïdangiopathie (CAA).

Bij CAA hoopt amyloïd-bèta (Aβ) zich op in de gladde spiercellen van corticale en leptomeningeale bloedvaten door onvoldoende klaring en verhoogde productie van Aβ in de hersenen.1 Hierdoor ontstaan veranderingen in de vaten zoals micro-aneurysmata, wandverdikking en necrose, die kunnen zorgen voor lobaire hersen­bloedingen en microbleeds. Deze bloedingen kunnen vervolgens cognitieve achteruitgang veroorzaken eventueel in combinatie met focale uitval, bijvoorbeeld een parese. Ook kunnen transient focal neurological episodes (TFNE) of amyloid spells optreden, kortdurende aanvallen van gezichtsvelduitval, paresthesieën, hypesthesie of spierzwakte, die vermoedelijk ontstaan door corticale prikkeling door ijzerstapeling uit microbleeds.2

CAA kan gepaard gaan met een verlaagde verwerkingssnelheid van perceptuele informatie, waardoor een verhoogd risico ontstaat op hallucinaties en andere psychotische verschijnselen.3 Mogelijk verklaart dit de hallucinaties bij onze patiënt. Dat zulke hallucinaties muzikaal van aard zijn is zeldzaam; lilliputiaanse hallucinaties worden nog veel minder beschreven.4

CAA is te zien op een hemosiderinegevoelige MRI (bijvoorbeeld SWI ofwel susceptibility weighted imaging). Op een SWI zie je microbloedingen en lobaire bloedingen als hypo-intense foci (‘zwart’) met perifere lokalisatie in de hersenen (zie foto 2).

Het behandelen van CAA is gericht op de preventie van recidiverende hersenbloedingen door antihypertensiva. Bij verschijnselen van TFNE kan daarnaast valproïnezuur worden gegeven. Hallucinaties worden behandeld met anti-epileptica of cholinesteraseremmers; antipsychotica zijn meestal weinig effectief. Carbamazepine had bij deze patiënt goed resultaat.

auteurs

Elise van der Laan, coassistent neurologie, OLVG Amsterdam

prof. dr. Jan Dirk Blom, psychiater, Parnassia Groep Den Haag

dr. Bastiaan ter Meulen, neuroloog, OLVG Amsterdam

dr. Carolien Toxopeus, radioloog, OLVG Amsterdam

contact

esvanderlaan@gmail.com

cc: redactie@medischcontact.nl

Voetnoten

1. Gatti L, Tinelli F, Scelzo E, Arioli F, Di Fede G, Obici L, ... & Bersano A. Understanding the Pathophysiology of Cerebral Amyloid Angiopathy. International Journal of Molecular Sciences, 2020; 21(10), 3435.

2. Noordwijkerhout NHL, Veldhoven NHK. (2017). Cerebrovasculaire ziekten. Biemond Cursus.

3. Vik-Mo AO, Bencze J, Ballard C, Hortobágyi T, Aarsland D. Advanced cerebral amyloid angiopathy and small vessel disease are associated with psychosis in Alzheimer’s disease. Journal of Neurology, Neurosurgery & Psychiatry, 2019; 90(6), 728-30.

4. Coebergh JAF, Shaya M, Koopman JP, Blom JD. Muzikale hallucinaties. Nederlands Tijdschrift voor Geneeskunde, 2009; 153(18), 862-5.

Meer casuïstiek
Heeft u ook een interessante casus voor deze rubriek? Stuur tekst (max. 300 woorden) en beeld naar redactie@medischcontact.nl. Als uw casus wordt gepubliceerd, ontvangt u van ons het boek De psychiater en ik van Menno Oosterhoff.
neurologie radiologie Gezien
Op dit artikel reageren inloggen
Reacties
  • Kees van Blooijs

    Huisarts, Rijnsaterwoude

    Herkenbare casus…
    Immers worden deze hallucinaties al veel langer beschreven als “ complex visuele hallucinaties” en inderdaad komen dikwijls kleine figuren in beeld.
    Zie ook publicaties van de bekende neuroloog Oliver Sacks, oa het prettig leesbar...e boek “ hallucinations”.


  • Arjen Göbel

    Huisarts, Amstelveen

    @Tineke Poels
    Dat lijkt me een Liliputiaanse hypothese.

    Ik ken overigens iemand die heet Lilly Putters.

  • Arjen Göbel

    Huisarts, Amstelveen

    Haha, ik vind het sowieso heel pedant dat er woorden bestaan die op diagnoses lijken - en de dokter daarmee naar een hoger plan tillen - terwijl het geen bal voorstelt.

    "Liliputiaanse hallucinaties". Mijn hemel.

    Patient komt bij dokter omdat ...hij niet goed kan rekenen.
    Dokter denkt eens diep na, bladert in enkele boeken en zegt: "ik heb het gevonden hoor, u heeft dyscalculie.
    En dan een rekening sturen.

  • Tielke Poels

    Huisarts, Den Bosch

    Dat er een medische term bestaat voor het zien van kabouters terwijl deze er niet zijn, is geheel nieuw voor mij.
    Het roept bij mij de vraag op of er ook zo’n mooie omschrijving bestaat voor het niet zien van deze kabouters maar er wel zeker van zi...jn dat deze bestaan.
    Ik meen dat ik enkele mensen met deze aandoening ken…

 

Cookies op Medisch Contact

Medisch Contact vraagt u om cookies te accepteren voor optimale werking van de site, kwaliteitsverbetering door geanonimiseerde analyse van het gebruik van de site en het tonen van relevante advertenties, video’s en andere multimediale inhoud. Meer informatie vindt u in onze privacy- en cookieverklaring.