NVVA-voorzitter: Onze doelgroep

De verpleeghuisgeneeskunde richt zich op kwetsbare ouderen en chronisch zieken met een complexe zorgvraag, ongeacht hun verblijfplaats. Het doel van ons specialisme is het beschermen van de kwaliteit van leven van deze mensen. Een flinke groep van onze patiënten bestaat uit dementerende ouderen, die vallen onder de noemer psychogeriatrie. Maar deze mensen zijn zeker niet de enigen die onder de hoede van een verpleeghuisarts vallen.

Een andere categorie betreft de geestelijk gezonde ouderen met lichamelijke aandoeningen: de somatische patiënten. Voor een deel van hen is de behandeling gericht op revalidatie, bijvoorbeeld na een beroerte of een botbreuk. Weer een andere groep behoeft terminale palliatieve zorg.

Het overgrote deel van onze patiënten is op leeftijd: 65 jaar en ouder. Maar dat geldt niet voor iedereen. Sommigen worden al vroeg in hun leven getroffen door een ernstige aandoening, bijvoorbeeld dementie of  een chronische ziekte. Een andere groep betreft de patiënten met niet-aangeboren hersenletsel. Ten slotte zijn er de mensen die al jong terminaal ziek zijn.

Het is niet altijd eenvoudig om over onze patiëntgroepen te communiceren, omdat in dit tijdsgewricht ouderdom en chronische ziekten beladen begrippen zijn. Gelukkig verkeert een grote groep ouderen in goede gezondheid. Zij hebben geen verpleeghuisgeneeskundige zorg nodig en gaan naar de huisarts wanneer er iets aan de hand is.

Soms ontstaat echter de indruk dat wij met de term ‘kwetsbare ouderen’ op álle ouderen zouden doelen. Daar is natuurlijk geen sprake van. We bedoelen wat we zeggen: die ouderen, die kwetsbaar zijn. Evenmin bestaat er een leeftijdsgrens voor de inzet van onze expertise. De graadmeter is: heeft de patiënt een complexe zorgvraag? Daarom wordt het ‘kwetsbare ouderen’ in onze missie direct gevolgd door ‘chronisch zieken’. De praktijk wijst echter uit dat het overgrote deel van onze patiënten uit ouderen bestaat. Gezien de demografische ontwikkelingen valt te verwachten dat deze groep voorlopig in omvang toeneemt. Samen met alle andere partijen uit de ouderenzorg bereidt de Nederlandse Vereniging van Verpleeghuisartsen zich hierop voor. Voor onze beroepsgroep heeft dat ingrijpende gevolgen. Een uiterlijk kenmerk hiervan is dat ons specialisme binnenkort een nieuwe naam krijgt. De definitieve beslissing over deze naam is nog niet gevallen, maar hij zal verwijzen naar onze specifieke expertise.

Deze naam drukt een ontwikkeling uit; niet langer is de locatie van het verpleeghuis het onderscheidende kenmerk van ons specialisme. Onze identiteit wordt voortaan bepaald door onze deskundigheden: zorgdiagnostiek, zorgprognostiek en zorgmanagement, de omgang met de ziekte en de ziektegevolgen.

Daar waar patiënten met complexe zorgvragen zijn, daar komen wij.

Roelie Dijkman, voorzitter NVVA