Vragen staat vrij

Al jaren geef ik patiënten met ingewikkelde of ernstige aandoeningen mijn persoonlijke e-mailadres. In heel heftige situaties, zoals patiënten in de laatste levensfase, geef ik zelfs mijn mobiele telefoonnummer. In mijn ervaring maken patiënten hiervan vrijwel nooit gebruik tenzij het echt niet anders kan. Wel vinden ze het prettig deze mogelijkheid te hebben, als een soort van verzekeringspolis voor het geval dat.

Hoe anders is dit bij het patiëntenportaal van ons elektronisch patiëntendossier. Natuurlijk prachtig dat hiermee een modern en toegankelijk communicatie­kanaal is geopend waarmee patiënten hun artsen en andere hulpverleners makkelijker kunnen bereiken. En heel handig dat ik zo met een enkele druk op de knop een herhaalrecept naar de apotheek kan sturen of naar aanleiding van een berichtje van een patiënt een aanvraag voor labonderzoek kan doen. Maar in de praktijk levert dit systeem vooral een enorme stortvloed van de meest onnozele vragen op die meestal totaal geen haast hebben en prima hadden kunnen wachten tot een volgend consult. Vragen die volstrekt onzinnig zijn en niks te maken hebben met de reden waarom iemand bij mij onder behandeling is. Verleden week mailde een patiënte met diabetes en nierinsufficiëntie mij via het portaal of ik haar kon adviseren welke shampoo zij het beste kan gebruiken. Een andere patiënt vroeg of ik cadmium bij hem wilde laten bepalen omdat hij soms tintelingen in de vingers heeft. ‘Kunt u de dochter van mijn buurvrouw adviseren waar ze het beste naartoe kan gaan voor een ooglidcorrectie?’, was de volgende vraag in mijn inbox. En ten slotte vroeg in weer een ander berichtje een patiënte mij of ik wel wist dat ze geen galblaas meer had omdat ze in de patiëntfolder over echografie had gelezen dat met dit onderzoek de galblaas in beeld kon worden gebracht. En terwijl bij deze tamelijk triviale vragen een kort antwoord volstaat, kan een bericht met veertien vragen en meer dan twintig webverwijzingen wel flink wat tijd kosten, zelfs als je de patiënt vraagt een extra afspraak op de poli te maken om haar zorgen te bespreken.

Het past allemaal naadloos in een beeld van onbeperkte en 24/7 beschikbare gezondheidszorg voor elk minimaal ­sym­­ptoom of willekeurig welke vraag bij zelfs de meest gezonde mensen. En zo fijn, helemaal gratis en voor niks. En dat idee, krachtig aangemoedigd door het aanprijzen van het patiëntenportaal door goed­bedoelende en enthousiaste ziekenhuis­systeemgoeroe’s, leidt in mijn inbox tot een drempelloze diarree van op elk moment van de dag opborrelende gedachten, zorgen en wensen. Het adresseren van dit alles resulteert in een aanzienlijke toename van onzinnige workload. En je moet wel snel antwoorden, want anders zwelt je inbox op tot helse proporties.

Het past allemaal naadloos in een beeld van onbeperkte en 24/7 beschikbare gezondheidszorg

Natuurlijk ben ik voorstander van zo gemakkelijk mogelijke communicatie met patiënten en mag iedereen vragen wat in zijn of haar hoofd opkomt. Maar graag wel een beetje georganiseerd en liefst op het juiste moment in plaats van deze immer aanzwellende elektronische tsunami.

Een eenvoudige oplossing zou kunnen zijn dat beheerders van het patiëntenportaal kort en duidelijk aangeven voor welke vragen het bedoeld is en welke vragen er niet thuis­horen of beter bij een volgende afspraak gesteld kunnen worden. Daarnaast moeten we patiënten niet voortdurend de indruk geven dat triviale medische zorg op elk willekeurig moment van de dag kan worden besteld en afgeleverd.