Zweverige zorgverzekeraars
5 reactiesHet is geen geheim dat de gezondheidszorg momenteel piept en kraakt in haar voegen. Van jeugdzorg tot ouderenzorg zijn er oplopende capaciteitstekorten. Ziekenhuizen en ggz-instellingen klagen en steunen onder hoge personeelslasten en door inflatie peperduur geworden spullen. Elk dubbeltje moet drie keer worden omgedraaid voor het kan worden uitgegeven. Passende zorg is de laatste reddingsboei die onze zinkende gezondheidszorg nog kan redden.
Te midden van al deze kommer en kwel hebben de zorgverzekeraars een ei van Columbus verzonnen om de gezondheid van hun verzekerden een aanzienlijke boost te geven. Verzekeraar CZ adverteert met een volledig vergoede leefstijlcoach, die mensen helpt om gezonder te eten en meer te bewegen. Niks mis mee. Het wordt een tikje waziger als dat wordt gecombineerd met cursussen positief denken, invullen van dankbaarheidsdagboeken en de onvermijdelijke onlinecursus mindfulness. Ook allemaal leuk maar waarom moet dat worden vergoed door een zorgverzekeraar? Enig bewijs voor een positieve werkzaamheid van al dit moois op de gezondheid is niet of nauwelijks te vinden. En werd zojuist in het ook door CZ ondertekende Integraal Zorgakkoord niet plechtig verklaard dat passende zorg bewezen effectief moet zijn?
Nog bonter weet Zilveren Kruis het te maken. Op de website moedigt deze verzekeraar ons allemaal aan om maar zoveel mogelijk te ‘manifesteren’. Natuurlijk een tekortkoming van mij, maar nooit eerder van gehoord. Manifesteren is kennelijk een manier om met je gedachten dingen voor elkaar te krijgen. Best mooi: je bedenkt eerst wat je wilt en vervolgens gebeurt het gewoon. Simpelweg door ‘manifestatiekracht’. Werkelijk briljant en natuurlijk stukken beter dan andere vormen van wensdenken, want zoals Zilveren Kruis stelt: ‘Van je gedachtegoed kun je best veel leren.’
Het lijkt vooral een voorbeeld van ‘verkeerde zorg op de verkeerde plek’
VGZ doet ook een duit in het zakje. Met de gratis ‘Mindfulness coach-app’ kun je ‘genietmomentjes pakken’, slaapmeditatie voor kinderen uitvoeren of profiteren van trainingen die je helpen ‘in het moment te leven’. Of kun je een – eveneens gratis – cursus ‘Tijd voor Positivi-tijd’ volgen, die maar liefst 21 kleine geluksmomentjes garandeert. ‘Lekker in je vel’ staat volgens VGZ namelijk voorop.
Menzis doet natuurlijk ook mee, maar maakt zich er een beetje goedkoop vanaf door haar verzekerden ‘Leefkracht’ en ‘SamenGezond’ aan te bieden in de vorm van het versturen van een paar opwekkende e-mailtjes met tips en opdrachten om wat meer te ontspannen.
Al met al volledig onduidelijk hoe dit alles als passende zorg te zien is. Het lijkt vooral een voorbeeld van ‘verkeerde zorg op de verkeerde plek’. Want al die nevelige prietpraat komt natuurlijk vooral terecht bij beter opgeleide, welvarende, relatief gezonde jonge mensen en niet bij allochtone families in achterstandswijken of laagopgeleide mensen die moeite hebben met lezen en die vijftien gezonde levensjaren minder hebben dan gemiddeld.
Het is allemaal misschien niet het einde van de wereld, maar het kost natuurlijk wel geld. Geld dat bestemd is voor verzekeren van medische kosten en noodzakelijke zorg. We blijven prettig welzijn en een gelukkig gevoel verwarren met verzekerde gezondheidszorg. Je autoverzekering dekt toch ook niet een lekker geurtje en fijne muziek in je auto? Dat zweverige feelgoodgedoe is voor verzekeraars misschien een leuk marketinginstrument, maar met zorgkosten heeft het niks te maken. En zo gaat het echt de komende jaren niet lukken om de kosten een beetje te beteugelen.
Meer van Marcel Levi:
Dr. Jeanette Dijkstra, hoofd afdeling medische psychologie MUMC+ prof.dr. Caroline van Heugten, hoogleraar klinische neuropsychologie, Maastricht University
Marcel Levi vindt dat een prettig welzijn en een gelukkig gevoel niet onder verzekerde zorg moeten vallen. Kosten en noodzakelijke zorg moeten voorop staan (MC 21/2023: 13).
Levi lijkt vast te houden aan een achterhaalde definitie van gezondheid. Ge...zondheid anno 2023 is niet meer gelijk aan de afwezigheid van ziekte of een volledig lichamelijk, geestelijk en sociaal welzijn. De beschikbare, dure (technologische) medische zorg leidt ertoe dat miljoenen mensen leven met de impact van ziekte en intensieve medische behandelingen. Dat heeft ingrijpende gevolgen op somatisch, maar ook op psychisch, sociaal en maatschappelijk welzijn.
Dat welzijn een eindpunt is van verzekerde zorg blijkt ook uit de nadruk op waardegedreven zorg waarbij patient reported outcomes (PROM’s) leidend zijn. Generieke PROM’s meten de kwaliteit van leven. Een ziekenhuis doet het goed als de patiënten prettig welzijn rapporteren.
Bewijs voor de effectiviteit van dankbaarheidsdagboeken konden wij ook niet vinden. Maar we wijzen op de kwaliteitsstandaard psychosociale zorg bij somatische aandoeningen en de factsheet Medische Psychologie (Kwaliteitsstandaard PSZ, Zorginstituut Nederlands 2019, https://www.lvmp.nl/factsheet-medische-psychologie/). Het belang van psychosociale en psychische gezondheid in het somatische zorgtraject wordt steeds meer onderkend. Een voorbeeld is de relatie tussen chronische darmaandoeningen en het stresssysteem. Kortdurende psychologische interventies kunnen stress reduceren waardoor exacerbaties van deze aandoening worden voorkomen. Het primaire doel van deze stressreductiebehandelingen is een prettig welzijn. Het voorkómt meer zorgconsumptie (kostenreductie) en onnodig artsenbezoek als de dure medische zorg nog maar weinig te bieden heeft (MC 43/2018: 20).
Medisch psychologen in de somatische gezondheidszorg werken vanuit een biopsychosociaal perspectief waarbij een betere balans tussen lichaam en geest leidt tot een prettiger welzijn en daardoor minder medische zorgkosten. Wij vinden dat noodzakelijke zorg.
Dr. Jeanette Dijkstra, hoofd afdeling medische psychologie MUMC+
prof.dr. Caroline van Heugten, hoogleraar klinische neuropsychologie, Maastricht University
Yildirim
Jeugdarts knmg, Almere
Terechte punten Marcel, er mag en moet iets drastisch gebeuren met de collectieve en individuele zorg. Een slimme plan op meerdere fronten is broodnodig.
Even iets wat mij als jeugdarts opvalt in je artikel, bedoel je niet jeugdgezondheidszorg ipv j...eugdzorg in je tweede zin?
H.E. Fokke
huisarts
Beste Marcel Levy,
Dank voor deze prima column over 'verkeerde zorg op de verkeerde plaats'. Alle prietpraat die u citeert uit de mond van de vier grote zorgverzekeraars heeft inderdaad weinig te maken met passende zorg, maar wel alles met de concurr...entie die er is gecreëerd door de introductie van een vorm van financiering gebaseerd op marktdenken. Bij de aanvaarding van dit stelsel is aan de Tweede Kamer ooit toegezegd dat het systeem na tien jaar jaar zou worden geëvalueerd. We zijn nu bijna twintig jaar verder. Wordt het niet tijd voor een onafhankelijke denktank die de voorbereiding van deze evaluatie ter hand zou kunnen nemen?
[Reactie gewijzigd door Fokke op 26-05-2023 12:19]
G.K. Mitrasing
Huisarts, Vogelvrij, Saint Lucia
Uit welk potje wordt dit vielgoedgedoe gefinancierd? Zonder onderbouwing gaat Levi er vanuit dat het vanuit de basiszorggelden is? Uit de winst vanuit de aanvullende zorgverzekering? Of toch een subsidiepotje van St. Elsewhere? Of draait de gemeente ...op voor de livestailcoach nu zorgverzekeraars steeds meer de bestuurlijke en ambtelijke lagen op gemeentelijk niveau infiltreren?
Broeder Ezel herlezen?
A.F. Algra
Commentator zorg en sociale zekerheid, oud bedrijfsarts, Rotterdam
Mooie blog, scherpe observatie met als kernzin: We blijven prettig welzijn en een gelukkig gevoel verwarren met verzekerde gezondheidszorg. Met de vinger op de zere plek.
Maar ja. Dit komt natuurlijk niet zomaar uit de lucht vallen, als ik zo vri...j mag zijn om op te merken. Mijns inziens is het een direct gevolg van het omarmen van de nieuwe positieve definitie van gezondheid van Huber cs - door vrijwel de gehele zorggemeenschap, inclusief de KNMG - zonder daar maar één kritische vraag bij te stellen. Alles is gezondheid.
Maar alles is dus vooral ook grenzeloos geworden. En als je alles - medische klachten, gezondheid, welzijn , welbevinden, geluk, maatschappelijke/persoonlijke problemen en ga zomaar door- aan elkaar knoopt, hangt alles met elkaar samen. Dus wordt/is een schuldprobleem zomaar opeens een zorgprobleem.
Dus wat is verzekerde zorg tegenwoordig nog ? Alles is gezondheid, dus ook alles verzekerd. Ja toch ? Denken velen nu.
pm: ik heb mijn bemerkingen over de nieuwe zorgdefinitie eerder in blog verwoord met de titel: Onze definitie van gezondheid is de beste. You better believe it !
https://www.medischcontact.nl/opinie/blogs-columns/blog/onze-definitie-van-gezondheid-is-de-beste.-you-better-believe-it-