Sociale media maken ongelukkig
3 reactiesRecent onderzoek laat zien dat miljoenen Nederlanders ongelukkig zijn door de sociale media, maar dat bijna niemand ermee kan stoppen. De problemen doen zich met name voor bij de generatie Z en de millennials. Deze groepen maken niet alleen het meeste gebruik van de sociale media, maar geven óók toe dat ze het meest ongelukkig worden van het gebruik van de platforms.
Het is inmiddels voldoende aangetoond dat sociale media een belangrijke rol spelen bij psychische klachten. Het niet kunnen voldoen aan het perfecte plaatje, de keuzestress: het leidt tot gevoelens van leegte, somberheid, angst, onzekerheid en soms zelfs gedachtes aan de dood. Zoals een ongelukkige jongere me toevertrouwde: ‘De eerste tien minuten van mijn dag ben ik aan het scrollen op mijn telefoon en zie ik ideale relaties, droomcarrières en perfecte lichamen voorbijkomen. En dan moet ik nog beginnen met mijn trieste leventje…’
Natuurlijk is de digitale wereld niet meer weg te denken uit ons leven en moeten we ermee leren dealen. Een enorme uitdaging voor ons hoofd dat zo gevoelig is voor suggestie en de werkelijkheid in belangrijke mate vormt door de betekenis die we aan zaken toekennen. Een fluitje van een cent dus om onze werkelijkheid met slimme algoritmes te regisseren. De stekker uit het internet trekken is uiteraard geen optie, maar de vraag is hoe we ons moeten verhouden tot deze complexiteit en vooral hoe we mentaal overeind blijven.
Wat mij zo intrigeert is het feit dat we heel goed beseffen dat we ons brein vergiftigen, maar niet in staat zijn om te begrenzen, laat staan te stoppen. Ik vraag me af of onze passiviteit voortkomt uit verslaving, naïviteit of allebei.
We beseffen dat we ons brein vergiftigen, maar zijn niet in staat te stoppen
Onze hersenen worden in deze tijd overspoeld met dopamine en ons neurologische systeem zit nu eenmaal zo in elkaar dat iets al gauw gewenning oplevert en we steeds meer willen. Het lastige is dat ons brein niet goed in staat is om te bepalen wanneer we voldoende hebben; we zijn principieel onverzadigbaar en dus allemaal gevoelig voor verslaving.
Maar ik maak me vooral zorgen over onze naïviteit. Bij roken weten we inmiddels wie we moeten aanwijzen als kwaaie pier: de tabaksindustrie. Een duidelijk omschreven en geduchte tegenstander waar iemand als Wanda de Kanter al jaren gepassioneerd en redelijk succesvol tegen ten strijde trekt.
Bij sociale media is dat lastiger. De bigtechbedrijven verschuilen zich in Silicon Valley en voor de gemiddelde burger is deze industrie te complex om er überhaupt iets van te vinden. Dat is spijtig, omdat deze technologie onze levens ongebreideld beïnvloedt en regulering nog steeds ver te zoeken is. Bij kritische geluiden wordt de vrijheidskaart razendsnel getrokken. Terwijl het niet zozeer om vrijheid gaat, maar om de verwaarlozing van de mentale gezondheid van vooral onze jongeren. De tabaksindustrie hebben we deels kunnen reguleren toen we ons realiseerden hoe schadelijk de ingrediënten van een sigaret voor onze gezondheid zijn.
Maar moeten we ons als zorgverleners ook niet veel nadrukkelijker gaan bemoeien met de ingrediënten van de algoritmes die dag in dag uit, 24/7 bijdragen aan vermijdbare psychische klachten bij onze jongeren?
Meer van Esther van Fenema:
M.K.F. Sommer
arts, Curacao
Met de verworvenheden van dit soort elektronische communicatie gaat het steeds verder van de aard van het beestje vandaan: en dat is nl. dat we sociale wezens zijn, die e.e.a.moet leren/onderhouden "met vallen en opstaan".En niet via het toetsenbord.../ screen van de IT app.Verder is het inderdaad verslavend."Want het doet wat jij wil", o.tw. instantane gratificatie. De ontwikkeling :'' alles effectiever, sneller, makkelijker en goedkoper'' die er achter zit ,is een heilloze weg.De aarde wordt daartoe elders overhoop gehaald , al of niet met kinderarbeid.De grondstoffen met fossiele brandstoffen over de aardbol verscheept naar de fabriek en vandaar uit idem dito naar de gebruiker.
En overal serieus recyclen? Staat net als de pv's nog in de kinderschoenen.
Ooit eens toegelicht waarom ik liever oogcontact / non verbaal contact met de client/patient wilde ipv op de p.c. screen te moeten focussen.Middels een ingezonden stuk in dit medium.Dat viel in onvruchtbare aarde.Daarom alhier ten eilande worden mijn patienten geweigerd op de HAP, door e.e.a. nog met pen en papier te registreren.Moet dus 24 hr. per dag standby staan.
Het lijkt alsof dit soort communicatie de tweede explosie motor wordt , zonder dat is er geen cohesie mogelijk meer.En we kunnen weten dat het de atmosfeer en ons brein in gevaar brengt.
[Reactie gewijzigd door Sommer op 11-02-2024 17:25]
W.M.F. Kooijman
psychiater, Haarlem
Geheel mee eens, de tomeloze inzet die destijds door kinderarts van der Lely en vele andere collega's en disciplines tot Nix onder 18 geleid heeft is ook nu, inderdaad levensgroot, nodig. Esther van Fenema, ik doe mee!
M. Hofkamp
kinderarts n.p.
Inderdaad een levensgroot probleem, dat niet alleen staat. Ja ook tabaksverslaving, maar ook: Vervang in de eerste regel 'ongelukkig' door 'ongezond' en 'sociale media' door 'extra lekker voedsel' en je ziet de letterlijke parallel: "onderzoek laat z...ien dat miljoenen Nederlanders ongezond zijn door extra lekker voedsel, maar dat bijna niemand ermee kan stoppen". We moeten inderdaad leren 'dealen' met verleidingen en verslaving, maar weinig blijkt moeilijker dan dat.