‘Je gaat toch niet de politie bellen?’
9 reacties‘Dit was niet de afspraak.’ Ik zie de gezichten van mijn patiënt en zijn vriend verstarren terwijl twee politieagenten mijn spreekkamer binnenstappen. Ik weet me geen houding te geven. Dit was inderdaad niet wat ik had afgesproken.
‘Ik ga de crisisdienst bellen, en nee, niet de politie’, had ik gezegd. Net als zijn vriend maakte ik me zorgen om mijn patiënt. Hij wilde niet meer leven. Waardeloos en eenzaam voelde hij zich en hij wilde zich met een pistool door het hoofd schieten. Het pistool had niet gewerkt. Zijn vriend had het afgenomen en samen waren ze naar mijn praktijk gekomen. Even had ik erbij stilgestaan of ik politie nodig had, maar het pistool was afgenomen door zijn vriend. Ik vertrouwde de situatie. Mijn patiënt was suïcidaal, dat was nu het belangrijkste. Zijn vriend en ik wilden hem helpen. Dat wapenbezit leek me van later zorg. Hij keek me angstig en enigszins wantrouwend aan.
De crisisdienst maakte een andere inschatting. ‘We gaan toch eerst even anoniem overleggen met de politie.’ Anoniem bleek niet mogelijk. De politie stond binnen tien minuten in mijn spreekkamer, onaangekondigd.
We zitten stil rond mijn tafel terwijl de politie de zaak heeft bevroren, zoals dat heet, in afwachting van een wapenexpert. ‘Wat kijk je verdrietig’, zegt mijn patiënt. Mijn verwarring en ontreddering stralen van mijn houding en gezicht af. Mijn hoofd draait op volle toeren. De veiligheid van de gemeenschap gaat natuurlijk boven alles, en ook de crisisdienst moet haar werk veilig kunnen doen. Ik snap dat. Maar wie zorgt er straks, morgen of volgende maand voor mijn veiligheid als de politie vertrokken is, en mijn vertrouwensband geschonden?
Was het echt nodig zonder aankondiging binnen te vallen? Hadden ze dat niet met mij kunnen overleggen, zodat ik ten minste had kunnen zeggen dat ik geen woord kon houden? Ik had er niet van uit moeten gaan dat mijn inschatting vanzelfsprekend zou worden overgenomen door de anderen, maar wie kan en mag bepalen wat de beste handelwijze is? Tot de binnenkomst van de politie voelde ik me beschermd door jarenlang opgebouwd vertrouwen. Daar is nu plots een flinke deuk ingekomen. Die vertrouwensband zal ik opnieuw moeten opbouwen.
‘Zou ik een glaasje water mogen’, vraagt mijn patiënt. Ik veer op uit mijn stoel. De zorgverlener in mij wordt wakker. Ik hoor een hulpvraag en kan daaraan voldoen. ‘Zeker’, zeg ik. ‘Kijk eens hier, een glaasje water.’
M.D. Oosterhoff
Psychiater, Thesinge
Jij hebt je afspraak niet geschonden. Wat de crisisdienst ermee doet en vervolgens de politie is hun verantwoordelijkheid, waarmee ik niet bedoel dat ik vind dat zij het anders hadden moeten doen.
Maar het lag niet in jouw handen.
K.T.S. Konings
Huisarts, Maastricht
Ik begrijp collega Anneke. in veel zaken van suiciderisico is er ook levensgevaar voor anderen (zie VS; schoolshootings, zie: rapporten NL femicide). Als betrokken huisarts kan je weinig anders dan zorgen voor al je patienten en de rest overlaten aan... politie, betrokken GGZ en veilig thuis.
In de praktijk ben je als huisarts vaak de enige die jarenlang en dagelijks beschikbaar is voor mensen die daverend in de klem komen . Met een beetje mazzel heb je ook al jarenlang beeld van ontwikkeling van dergelijke patiënt en positie van naasten. Maar de informatie is vaak schimmig. De grip op het leven verlies je niet open of publiekelijk.
Iedere huisarts heeft minstens 1 onverwachte suicide en 1moordenaar in praktijk. Hoe willen we dat we zorg verlenen aan potentiele risicopatienten?
Da's echt ingewikkeld. vele malen ingewikkelder dan ik hier kan beschrijven. Vstaat om te benoemen dat de risicopersoon meestal bekende patiënt in HA praktijk is met lange geschiedenis van schrijnende schade en diverse onvolwassen domme acties.
Ik heb net weer mee gemaakt dat een van mijn patiënten zijn naaste en zichzelf heeft willen doden. Hij zit nu in de bak. dat trekt beangstigend veel media aandacht. zijn naaste is tijdelijk veilig. ik heb al jaren geworsteld met belangenverstrengeling.
Collegae: hoe gaan jullie om met patiënten die in hun invoelbare misère een onvoorspelbaar gevaar vormen voor de veiligheid van hunzelf en anderen?
ik blijf namelijk worstelen met mijn eigen beleving: ik ervaar dat mijn 'engerd' een triest slachtoffer is. en ik vind het erg lastig om gevaarscriteria, alarmsignalen en veiligheid in te schatten.
want ik ben evenzeer verantwoordelijk voor het welzijn van de groeien als van de kwaden. en de kwade is wellicht in slechter wiegje beland dan jij of ik.
Laiverds, hoe doet u dat? schipperen tussen goed en kwaad, kwetsbaar en schadelijk?
M.J. Fortuijn
Psychiater , Haarlem
Uitstekende reactie! Mijn eerdere reactie was niet bedoeld als kritiek op collega Baltussen, noch op de collega's van de crisisdienst. Net als ik in deze reactie lees, hoop ik op een genuanceerde afweging van diverse belangen, waarbij ook rekening wo...rdt gehouden met de verschillende rollen (huisarts: langdurige behandelrelatie; crisisdienst: kortdurende, maar vaak wel eerste indruk GGZ; politie: geen hulpverleners, maar wetshandhavers etc).
Suggestie aan de redactie: een keer een groter artikel over dit thema.
J.B.E. Hulshof
GGZ-arts, Wolfheze
Zodra de politie ook maar één aanwijzing heeft dat iemand beschikt over een illegaal vuurwapen waarmee hij zichzelf of anderen kan/wil verwonden of doden komen ze in actie. En dat is maar goed ook. Anneke Baltussen is niet verantwoordelijk voor de ko...mst van de politie. Zij hoeft zich nergens schuldig over te voelen. Zij heeft de politie niet zelf geïnformeerd, dat hebben anderen gedaan. Dit kan ze de patiënt en zijn vriend goed uitleggen.
Als je je moet afvragen wat zwaarder weegt: het behoud van (een) mensenleven(s), of het handhaven van je beroepsgeheim (een ernstig conflict van plichten dus), dan moet toch het eerste prevaleren. Geen tuchtraad die hiertegen een maatregel zal nemen. En zo goed als iedere patiënt zal daar begrip voor hebben. Maar wees er wel vanaf het eerste moment open over naar je patiënt. En doe dat stellend/stellig, laat geen ruimte voor overleg, compromissen of "ja, maar" .
Zelf heb ik al eens met de politie overlegd (zonder op het eerste moment namen van de patiënt en zijn omgeving te noemen) naar aanleiding van een verhaal van die patiënt, die beweerde dat hij ergens op een geheime plek een vuurwapen bewaarde. Ik had een sterk vermoeden dat het om grootspraak ging, maar ik wilde geen risico nemen dat ik het verkeerd zou hebben ingeschat. De adviezen die ik van de politie kreeg waren erg waardevol en de politie heeft het verdere onderzoek naar dat vuurwapen op zich genomen.
Wel heb ik in dat gesprek met die patiënt meteen gesteld dat ik dit zeer ernstig vond, dat dit verder niks met zijn ziekte/diagnose of zijn behandeling te maken had en dat ik de politie zou informeren. Hij heeft me dat toen en ook later niet kwalijk genomen.
Bedrijfsarts
Ik zie dat toch iets genuanceerder. Kennelijk is aan de crisisdienst mede gedeeld dat er een vuurwapen gebruikt is. Dat is informatie die mogelijk onnodig was, er kan ook simpel gezegd worden dat iemand een serieuze TS gedaan heeft. De patiënt beschi...kte niet meer over het vuurwapen maar zijn vriend, dus ook vanuit die optiek had het niet mede gedeeld hoeven worden. De straffen op illegaal vuurwapen bezit zijn op dit moment vele malen hoger dan een tiental jaren terug. Ik zou als patiënt bijzonder gepikeerd zijn dat dit gemeld zou zijn aan de crisisdienst waardoor de politie is ingeschakeld.
M.J. Fortuijn
Psychiater , Haarlem
Ik ben toch wel benieuwd wat de overweging van de crisisdienst is geweest om zonder verdere ruggenspraak met jou het beroepsgeheim te doorbreken. Wat vindt een jurist hiervan? Welk risico loopt de samenleving doordat iemand een pistool heeft?
G. Brandt Corstius
Filosoof en voormalig PHC coördinator Malawi , Soest
De politie draagt ook kogelwerende kleding. En zijn getraind in vuurwapen gerelateerde situaties.
Je hebt je woord toch niet gebroken? En dat konden ze aan je zien. Dus waarom enige angst voor de toekomst?
In de tropen komt de politie niet.
J.M.C. van Dam
psychiater , Amsterdam
De politie slaat aan op een vuurwapen.
En dat is ook waar hun eigen veiligheid en die van de anderen voor hun nr 1 prioriteit wordt.
Heel naar voor jou! Voor de patiënt wel goed dat ie jouw verwarring zag!
Patient advocate borstkanker en erfelijke aanleg voor borst- en eierstokkanker, Huissen
Wat moet het ontzettend moeilijk voor je zijn geweest. En voor de patiënt. Lastig om te zeggen of die inzet van de politie op deze manier nou echt nodig was geweest. Ik hoop vooral dat de betrokken organisaties met jou kunnen reflecteren.