In mijn droomwereld is de burger aan zet
4 reactiesDe uitdagingen van de zorg zijn in vele stukken uitvoerig beschreven. Maar zijn er ook oplossingen? Is er een wenkend perspectief? Ik ga het proberen middels een top tien; geen voorspelling, maar hoop.
1. Minder zorg, passende zorg
Of je het nu leuk vindt of niet, er wordt te veel zorg geleverd, vooral te veel ouderenzorg en ‘alles uit de kast’ bij de allerlaatste levensfase, alsook vormen van niet-passende zorg. In tijden van overvloed kan alles en maken we er ons niet al te druk over. Veranderen doet pijn en als het niet nodig is, gebeurt het niet. Maar die tijd hebben we verlaten. Een wereld waarin alleen zorg geleverd wordt als het ook echt nodig is, is een betere wereld.
2. Meer vertrouwen, menselijke maat
Het ontbreken van de menselijke maat komt niet alleen voor bij de belastingdienst. De toeslagenaffaire mag dan een stuitend voorbeeld zijn, in de zorg zijn er ook veel activiteiten waarbij de menselijke maat uit het oog wordt verloren. Samen met psycholoog Sandra van Dijk heb ik mijn vingers krom geschreven over het belang van de menselijke maat, ook in de zorg. Lees daarover ook de blog ‘Pgb, een systeem gebaseerd op wantrouwen’. De menselijke maat betekent ook dat niet meer gedacht wordt vanuit het aanbod maar vanuit de behoefte en de mogelijkheden van patiënten, cliënten en hun sociale omgeving.
3. Minder macht bij de aanbieders, vooral ziekenhuizen en medisch specialisten
Artsen en verpleegkundigen hebben een heel hoge aaibaarheidsfactor. Maar het zijn net mensen met dezelfde behoeftes, prikkels en valkuilen als andere professionals. Als gevolg van deze aaibaarheidsfactor en de onaaibaarheid van zorgverzekeraars hebben ziekenhuizen te veel macht. Ook leidt het feit dat veel medisch specialisten in maatschappen zitten tot weinig goeds, omdat de belangen van ziekenhuizen en maatschappen moeilijker met elkaar verbonden kunnen worden dan wanneer artsen in loondienst zijn.
4. Ouderenzorg in de buurt
Zorgzame buurten zijn the only show in town als het gaat om de toekomst van de ouderenzorg. Veel van wat nu zorg genoemd wordt is helemaal geen zorg en wordt in het buitenland ook niet zo gezien. Zorgzame buurten zijn beter voor de mensen in die buurt, ontlasten mantelzorgers, zorgen voor minder druk op de arbeidsmarkt en zijn ook nog eens goedkoper.
5. Geen ander stelsel
Periodiek wordt voor een ander zorgsysteem gepleit. Uit niets blijkt dat dat ons gaat helpen. Het vertrouwen in de overheid die onze zorg wel even gaat fiksen is helaas nergens op gebaseerd. De overheid heeft een tamelijk droevig trackrecord als het gaat om het runnen van grote financiële operaties. We kunnen beter werken aan het verbeteren van het huidige stelsel. Zoals uit de rest van dit stuk blijkt is er genoeg te doen.
6. Actieve burgers en patiënten, positieve gezondheid
We moeten af van de gedachte dat de overheid of de zorg al onze problemen oplost. Te dik? We gooien er een Deens pilletje in en klaar. De burger moet zelf de regie voeren en niet voor elk wissewasje naar de huisarts rennen. De zorg en de overheid zijn er alleen voor die zaken waar burgers en hun omgeving niet zelf een oplossing voor kunnen bedenken. Hierbij is wel aandacht nodig voor het feit dat kwetsbare burgers niet altijd het doenvermogen hebben om in hun eigen belang te opereren.
7. Regisseur bij complexe gevallen
Complexe gevallen (ouderen, ggz) hebben baat bij een regisseur die verhindert dat er kastje-muur ontstaat, grote complexiteit of afstemmingsproblemen. Dit is ook goed voor solidariteit voor kwetsbare burgers die het veel te complexe systeem echt niet aankunnen.
8. Dure medicijnen minder duur, goedkope medicijnen minder goedkoop
We betalen te veel voor dure medicijnen omdat de 80K als benchmark wordt gezien in plaats van als maximum voor uitzonderingen. We betalen daarentegen te weinig voor goedkope medicijnen waardoor we achter in de rij staan als grondstoffen schaars zijn. Hierdoor zijn te vaak medicijnen waar mensen baat bij hebben (tijdelijk) niet beschikbaar.
9. Ggz meer focussen op zware gevallen
Het verdienmodel voor relatief eenvoudige ggz klopt niet. Hierdoor zijn er te veel vrijgevestigde psychologen en psychiaters die binnenlopen en er dientengevolge wachtlijsten zijn voor zware gevallen, die vervolgens drukbezette huisartsen overbelasten. Aanpakken van artikel 13 en een andere financiering van de ggz zal nodig zijn.
10. Ruim baan voor ondernemerschap in de zorg, maar niet elke vorm
Door misstanden bij private equity-partijen en cowboys die misbruik maken van artikel 13, moeten goede vormen van ondernemerschap in het publieke discours onder de slechte lijden. Zorg voor een gedragscode en pas artikel 13 aan, zodat goede vormen van ondernemerschap behouden blijven. Die zijn hard nodig om gaten te vullen, aanbieders scherp te houden en innovatie te brengen.
Wat levert de top tien op? In mijn droomwereld is de burger aan zet. Voor alle gevallen die bij het leven passen (en de bijbehorende gebreken) is de buurt het natuurlijk leefgebied. We benutten het potentieel van iedereen en de zorg komt pas aan bod als het echt nodig is. Dat ontlast de mantelzorgers, is nodig in het licht van de dubbele vergrijzing en de krappe arbeidsmarkt en maakt het betaalbaar. Gemeenten, zorgaanbieders en zorgverzekeraars zijn dienende partijen. Systemen worden simpeler en kwetsbare burgers worden beschermd. Het is misschien optimistisch maar geen utopie.
Meer van Marcel Canoy
O. Lopes Cardozo
rustend oogarts, Kortenhoef
Maatschappen al dan niet verenigd in een MSB zijn al sinds mensenheugenis een obstakel in het goed besturen van een ziekenhuis. Intrinsiek aan een maatschap is dat je geen kwaliteitsbeleid kunt voeren. Elkaar aanspreken binnen een maatschap leidt alt...ijd tot ruzie, die meestal escaleert in het moeten uitkopen van een maat. Een dure grap voor de zittende leden. Als niet op kwaliteit en medische uitkomsten gestuurd kan worden rest slechts het sturen op geld met termen als" productieplafonds " tot gevolg. En overal waar professionele organisaties financieel worden aangestuurd leidt dit tot professionele en financiële rampen. het MSB heeft er allen toe geleid dat de conflicten nu naar een ander gremium verplaatst zijn. Maar de bittere gevechten rond de centen domineren nog steeds de discussie. Ten nadele van de patienten
W.J. Duits
Bedrijfsarts, Houten
In mijn droomwereld is ook de burger aan zet. Ze krijgen goede voorlichting, zodat ze weten hoe ze gezond kunnen leven. Life-style verbeteringsprogramma's worden aangeboden door goed opgeleide zorgverleners. Burgers kunnen zo hun eigen leven goed vor...m geven. Er zijn economen die hebben laten zien dat het verhogen van het minimum inkomen de grootste verbetering in de volksgezondheid heeft gegeven. Het vertrouwen in de artsen is weer terug, specialisten, psychologen en anderen worden niet meer gezien als groezelige geldgraaiers, maar als professionals die gewoon hun werk naar beste vermogen doen.
We hebben ook economen waar we op kunnen vertrouwen, niet van die accountantskantoren die vergeten dat ze ook ethische standaarden hebben en als ze controle uitoefenen dat dan ook goed moeten doen en niet meer over het hoofd zien dat zorggeld niet goed wordt besteed.
In mijn droomwereld zullen zorgprofessionals er op toezien dat ze handelen volgens de laatste regelen der kunst. Artsen die zich bewust zijn van hun Eed of Belofte, waar in opgenomen is dat ze geen onnodige zorg mogen bieden, want ze mogen namelijk hun patiënten geen schade toebrengen.
In deze droomwereld zie ik dan economen die mij berekeningen laten zien over de hoge overheadkosten die zorginkoop met zich meebrengt en alle marketingbudgetten van zorgverzekeraars die ook alleen maar gebakken lucht verkopen. In mijn droomwereld werken we samen, iedereen vanuit zijn eigen professie. Een wereld zonder economen die een mening hebben over hoe artsen en andere zorgverleners werken, zonder de kennis te hebben dat wetenschappelijk te kunnen onderbouwen. Want om zorg te kunnen beoordelen, heb je wel inhoudelijke kennis nodig.
G.K. Mitrasing
Huisarts, Vogelvrij, Saint Lucia
Stapel aan misvattingen hier.
“De uitdagingen van de zorg zijn in vele stukken uitvoerig beschreven “ . Antwoord: Neen. Het falen van dit zorgstelsel is in vele stukken uitvoerig beschreven.
“ Minder zorg, passende zorg”. Antwoord: Een volgende ho...lle frase, volkomen inhoudsloos .
( Hoewel aan deze frase ongetwijfeld veel verdiend zal worden door adviseurs en andere verdieners AAN de zorg. Veel webinars te vinden zijn, met als titel: “ passende zorg” , of “ de broekriem aanhalen”.
“ Een tandje erbij” zal zonder twijfel niet lang op zich laten wachten ( jammer overigens voor diegenen die de tandarts niet kunnen betalen) .
“ Meer vertrouwen, menselijke maat” Antwoord: Meehuilen met de wolven, heet zoiets.
De voornaam en de achternaam van dit stelsel met zorgverzekeraars in the lead is:
WANTROUWEN. WANTROUWEN. ( Zoals de heer Canoy overigens wrs wel weet, maar wegkijken is blijkbaar een manier om te overleven, en om serieus genomen te worden ) .
“ Minder macht bij de aanbieders, vooral ziekenhuizen en medisch specialisten . Antwoord: Daar gaan we weer. Was dit niet in eerste instantie de opzet van dit stelsel? Weg met de macht van de ziekenhuizen en de specialisten? “ Doorzetmacht “ verzekeraars en toezichthouders?
Gericht inkopen op kwaliteit? Dan stellen wij in ieder geval gezamenlijk NU vast dat dit stelsel ook in deze opzet opzichtig gefaald heeft.
“ Zorgzame buurten” Antwoord: Begrijp ik goed dat volgens Canoy e.a. “ het systeem ligt nog te vaak dwars ligt, zodat grensoverschrijdende initiatieven voor woonzorg onvoldoende kans krijgen” ?
Professor,... u lijkt dus te vergeten dat u dit systeem destijds heeft aangeprezen als ‘the only show in town’?
“ Geen ander stelsel”
Antwoord: Deze is echt hilarisch, en doet denken aan de situatie bij een bepaalde voetbalclub in Amsterdam: “De huidige situatie gaat faliekant fout op punten 1 tot en met 2453;
Een extra reden dus om vooral niets aan de huidige situatie te doen; er is immers genoeg werk aan de winkel voor punten 1 tot en met 2453.“
'Ggz meer focussen op zware gevallen' Antwoord: u doet een "Edith Schippersje"!
Ik had een beter verhaal van u verwacht, professor.
Ter aanvulling op bovenstaand:
*RVZ 2014 (!) : Verschillende belangrijke elementen van het huidige zorgstelsel staan op gespannen voet met het beheersen van de kosten in de zorg. Dit stelt de Raad voor de Volksgezondheid en Zorg (RVZ) in haar publicatie ‘zorgstelsel op koers of op drift’ dat vandaag uit is gekomen. Volgens de RVZ moet er gestuurd worden op preventie en gezondheidswinst in plaats van belonen op verrichtingen.
*Nza in 2021: Een van de problemen van het huidige zorgstelsel is de productieprikkel voor zorgaanbieders. Het loont nu om meer zorg te geven dan nodig is ( hetgeen natuurlijk een open deur is en was; vanaf 2005 is hier immers uitgebreid voor gewaarschuwd) .
*RVS in 2023: 3 transities….
Kort en goed: ondanks het grote aantal lobbyisten binnen de RVS, komt dit stelsel er niet best van af.
Conclusie: deze bijdrage analyserend, pleit prof. Canoy zonder het zelf te weten voor een Nationaal Zorgfonds.
Scherper geformuleerd nu, en in zijn eigen woorden:
Canoy blijkt een Zorgfondie!
N.P.M.J. Bosch
Uroloog
Met de meeste punten kan ik het wel mee eens zijn. Echter niet met punt 3. Sinds 2015 zijn er in alle ziekenhuizen MSB’s ontstaan. Het idee daarvan was om meer gelijkgerichtheid tussen de belangen van het ziekenhuis en de vakgroepen te krijgen. Vóó...r 2015 kon het zo zijn dat doorproduceren gunstig kon zijn voor de specialisten maar nadelig voor het ziekenhuis ( dat wel kosten maakte maar niet meer inkomsten kreeg).
Tot voor kort was er nog steeds geen volledige gelijkgerichtheid. In de onderhandelingen tussen ziekenhuis en verzekeraar werd de groote van het budget (de pizza) afgesproken. Maar door onderlinge verschuivingen in productie tussen de vakgroepen, kon een vakgroep toch (ten koste van andere vakgroepen) zijn pizzapunt vergroten. Recent is door aanpassing van het Logexmodel de productiebegroting ingevoerd. Aan het begin van een jaar wordt de productieruimte van een vakgroep bepaald. Doe je meer dan krijg je het meerdere niet betaald, doe je minder, dan krijg je wat je gedaan hebt.
Uit uw stuk lijkt het dat met name de vrijgevestigde specialisten (de maatschappen zoals u het noemt) het probleem zijn. Denkt u dan dat een RvB blij zou zijn als de specialisten in loondienst veel minder zouden produceren dan het budget dat de RvB met de zorgverzekeraar heeft afgesproken ?
Tenslotte is de term maatschap erg achterhaald. In 2015 zijn er MSBs opgericht volgens het maatschapsmodel maar ik denk dat de meeste inmiddels om allerlei redenen omgebouwd zullen zijn in een fiscaal niet transparante vorm, zoals het coöperatie model.
Kortom het gaat er niet om of de specialisten al dan niet in loondienst zijn. Het afgesproken budget tussen RvB en verzekeraar dient koste wat kost gehaald te worden omdat daar de hele begroting van het ziekenhuis aan vasthangt en er anders rode cijfers geschreven worden.
[Reactie gewijzigd door op 09-10-2023 19:14]