Ziekenhuizen zijn te machtig
3 reactiesOm te bepalen of partijen (binnen of buiten de zorg) marktmacht hebben en of ze daar misbruik van maken hebben we in Nederland de Autoriteit Consument en Markt (ACM). En voor de transparantie: daar werk ik al vele jaren, twee dagen in de week.
Marktmacht bepalen is bijvoorbeeld nodig bij het bepalen of een fusie tussen ziekenhuizen is toegestaan of niet. Wat de ACM dan doet, is marktaandelen bepalen van de partijen en bezien of er verder nog argumenten zijn voor de conclusie dat de gefuseerde partij te veel marktmacht krijgt. Marktaandelen zijn daarvoor een eerste indicatie. De fusie wordt dan verboden, met voorwaarden omkleed of ziekenhuizen die de bui zien hangen, trekken hun fusiekeutel in.
Er is ook een totaal andere vorm van macht. Een vorm waar de ACM minder vaak mee te maken krijgt. Er zijn veel onderzoekers of organisaties in Nederland die afhankelijk zijn van ziekenhuizen voor het verschaffen van data. Wat blijkt? Ziekenhuizen misbruiken deze positie om te verhinderen dat uitkomsten die hen niet bevallen, gepubliceerd worden.
Een bizar voorbeeld is hoe ziekenhuizen omgaan met klinische data. De Nederlandse Federatie van Kankerpatiëntenorganisaties (NFK) publiceerde, in vrijwillige samenwerking met ziekenhuizen, volumecijfers en klinische proces- en uitkomstdata over kanker. Wat bleek? Er waren verschillen, soms grote verschillen. Ziekenhuizen die veel patiënten zien én investeerden in een gespecialiseerd team behaalden (ver) bovengemiddelde resultaten. Dat is in de beroepsgroep natuurlijk al vele jaren bekend. Reken er maar niet op dat een patiënt die zich meldt bij een laagvolumeziekenhuis doorverwezen wordt. Toen de NFK expertises van ziekenhuizen ging publiceren, was de wereld te klein en werden bijzonder onheuse machtsmiddelen ingezet om publicatie te verhinderen.
En het stopt hier niet. Er wordt enorm veel publiek geld geïnvesteerd om data over ziekenhuizen te verzamelen in de Dutch Institute voor Clinical Auditing (DICA). Alleen de resultaten zijn niet openbaar, louter en alleen omdat ziekenhuizen dit niet willen.
Van een verzekeraar hoorde ik dat die werd uitgelachen door het bestuur van een academisch ziekenhuis. ‘Wij gaan echt niet onderhandelen hoor!’ Verzekeraars mogen dan veel macht hebben bij paramedische beroepen, bij ziekenhuizen is de machtsverhouding vaak andersom. En in de onderhandelingen rond het Integraal Zorgakkoord domineren ziekenhuizen de discussies terwijl de meeste maatschappelijke winst is te behalen in het sociale domein en de langdurige zorg.
Ik heb begrip voor artsen en ziekenhuizen die terughoudend zijn met het publiceren van data die schijntransparantie beloven en misleidend kunnen zijn. Voor je het weet, belandt een ziekenhuis dan in de lijstjes in de media onderaan terwijl er een prima verklaring voor is. Maar dat kan geen reden zijn om de luiken helemaal dicht te gooien.
Ziekenhuizen hebben een belangrijke publieke taak en worden voor een flink deel uit belasting- en premiegeld betaald. Het publiceren van wetenschappelijke gevalideerde uitkomsten over kwaliteit is iets waar burgers, patiënten, onderzoekers en toezichthouders hard recht op hebben. De ACM heeft geen bevoegdheden om dit type machtsmisbruik tegen te gaan. De politiek wel. Het is immers van de zotte dat het publicatierecht keer op keer door ziekenhuizen gesaboteerd wordt zonder dat dit gevolgen heeft.
J.I. de Mik
MKA-chirurg Hoofd-hals oncoloog, Bilthoven
Beste Marcel
Ik ben het daar niet helemaal mee eens.
Onze DICA dat zijn wel degenlijk openbaar op het transparantie portaal. Zie bijvoorbeeld:
https://www.zorginzicht.nl/openbare-data/open-data-medisch-specialistische-zorg-msz-ziekenhuizen-en-z...elfstandige-behandelcentra#verslagjaar-2022
Bij de hoofd-hals oncologie worden sinds 2019 ieder jaar meer data openbaar gemaakt.
Ik geef toe dat de wijze van presenteren nog te wensen overlaat. Maar dit is beslist een begin waar alle zorgkwaliteit data per ziekenhuis inzichtelijk publiek worden.
Natuurlijk is afgesproken eerst onderling te "spiegelen" indien sprake is van verschillen per behandelcentrum, wat vaak aan niet-uniforme registratie ligt (die het IKNL veel uitvoert) maar soms ook aan organisatie. Dat doen wij bij de Dutch Head Neck Audit 2x per jaar - net zoals de andere (oncologische) audits .
De bedoeling is uiteindelijk de specifieke uitkomsten van zorg per centrum helder te hebben en te delen.
Daar is nog werk te doen maar een begin is er.
Hgrt Robert van Es
MKA-chirurg Hoofd-hals oncoloog.
G.K. Mitrasing
Huisarts, Vogelvrij, Saint Lucia
Klassiek balletje, balletje spel. Canoy gaat niet in op de kern van het probleem in Nederland: in dit polderlandschap heeft niemand belang bij het bekend maken van de prestaties van medisch specialisten in Ziekenhuizen of in ZBC’s. Komt omdat ze grot...endeels worden betaald per jaarbudget op basis van historische omzetten en niet per prestatie. In theorie is het zorgstelsel opgericht om de goede zorgaanbieders te belonen en de minder goede tot slechte te straffen; middels meer omzet, hogere tarieven e.d. Gebeurd allemaal niet omdat de politiek dat niet wil; er zouden dan ziekenhuizen en ZBCs moeten sluiten…. Kan niet in Nederland.
De zorgverzekeraars zouden dan de kwaliteit moeten meten en aan hun verzekerden bekend maken opdat zij zouden kunnen kiezen tussen zorgverzekeraars die de beste kwaliteit weten in te kopen….Gebeurt ook niet.
Verzekerden hebben zodoende geen enkele keuze omdat de politiek de zorg budgetteert. De verzekeraars zijn in deze het verlengstuk van de politiek: uitvoerende organen en in wezen nutteloos maar dat zal de schrijver uiteraard niet beamen. Geloofkwesties zijn van alle tijden, ook in de wetenschap.
Aandacht afleiden van het probleem dat er werkelijk speelt.
De Academische Ziekenhuizen lijken onaantastbaar. Wat doen ze allemaal hetzelfde en even ondoelmatig? Onaantastbaar. Door o.a. de politiek zelf.
Laat Canoy eens verklaren waarom die 3 ProtonenTherapieCentra er zijn gekomen en waarom de Minister dat dossier tot Hot Topic heeft doen verklaren. Geheim verklaard in kader van landsbelang en economische belangen van de verschillende eigenaren. Oa. Erasmus UMC. Daar komt die Minister vandaan: gepolder?
Ondertussen komt het Zorginstituut – waar Canoy ook een polderbijbaan heeft - met het dreigement om het basispakket uit te dunnen of om ‘onzinnige’ zorg uit te bannen? Waar was het Zorginstituut bij de drie PTCs? De 8 UMCs? De bouw van ziekenhuizen met meer dan 300 bedden?
W.J. Duits
Bedrijfsarts, Houten
In Oostenrijk staat in de statuten van de lokale Artsenorganisaties aldaar dat de zorg bepaald wordt door artsen en niet door economen. Lijkt me in Nederland ook een goed te volgen standpunt. Waarschijnlijk wordt het uitwisselen van gegevens dan ook ...niet zo moeilijk meer over gedaan. Omdat die data dan gebruikt en beoordeeld worden door mensen die verstand hebben van zorg in plaats van mis geïnterpreteerd door mensen die verstand hebben van geld en deze data misbruiken voor schimmige besparingen.