Diasostiek

Nee, het is geen typefout. Ik ben echt geïnteresseerd in uw diasostische kwaliteiten. Als het aan mij ligt gaan we die bij uw volgende herregistratie toetsen. Want diasostiek wordt steeds belangrijker binnen de geneeskunde. Voorkómen is nu eenmaal beter! En bespaart op de kosten.

Diasostiek staat voor leefstijlgeneeskunde. Διαζοστική op zijn Grieks. Daar zit het Griekse werkwoord ζοω in: ik leef. Het voorzetsel Δια betekent dóór. Letterlijk vertaald is diasostiek dus: de kunst van het dóórleven. Dat willen we allemaal, toch? De term diasostiek wordt meermalen vermeld in een zeventiende-eeuws geschrift, Manuductio ad Medicinam geheten. Een handleiding tot de geneeskunde, van de hand van de Amsterdamse geneesheer Johannes Antonides van der Linden. De eerste druk van deze handleiding verscheen in 1637 bij Ioannes Blaeu te Amsterdam. Het woord diasostiek is de laatste eeuwen wat in onbruik geraakt. Daar gaat nu verandering in komen. Wij dokters hebben nu eenmaal moeilijke woorden nodig. De Vereniging Arts en Leefstijl met haar 800 leden gaat – als het aan mij ligt – dus de Vereniging voor Diasostiek heten.

Een paar weken geleden heb ik bij Arts en Leefstijl die andere Amsterdamse dokter, die zich Vopiscus Fortunatus Plempius noemde, maar gewoon Plemp heette, voorgedragen als kandidaat voor de titel ‘leefstijlarts van het jaar’. Lees maar na in mijn blog Gebakken Lucht. Van der Linden en Plemp kenden elkaar goed. Ze kwamen beiden bij de Amsterdamse familie Tulp over de vloer. Inderdaad, dokter Nicolaes Tulp van De Anatomische Les. Ik schreef bij mijn voordracht dat Plemp dan wel de leefstijlarts van het jaar 1670 moest worden. In dat jaar publiceerde Plemp namelijk zijn boek Hoe worden we gezond oud? Leidraad voor Heren met een Zittend Leven. Plemps methode bestond uit het goed leren omgaan met de zes niet-natuurlijke zaken: de zes res non naturales.

Arts en Leefstijl heeft mijn voordracht niet overgenomen. Hun goed recht natuurlijk. Ze willen graag een eigentijds imago houden. Ze hebben huisarts Norbert van den Hurk uit Leende gekozen tot Leefstijlarts 2019. Terecht, want die is in Leende een heel project gestart onder de naam GezondDorp. Ik kreeg een uitnodiging om op 5 april de uitverkiezing bij te wonen in het Beatrix Theater in Utrecht. Na afloop kreeg ik een linnen draagtas met verrassingen mee naar huis. Altijd leuk natuurlijk.

Wie schetst mijn verbazing als ik bij thuiskomst in de draagtas niet alleen een doosje cherrytomaatjes en een pond puntpaprika’s aantref, maar ook een kartonnen schijf! Natuurlijk de schijf van vijf is mijn eerste gedachte. Leefstijl is toch vooral voeding? Maar nee, op de schijf staat een roer afgebeeld. Het Leefstijlroer. Dat roer heeft zes handvatten. Dus toch … de zes res non naturales van Plemp? Niet precies, maar veel scheelt het niet. Kijk maar. Drie handvatten komen volledig overeen met Plemp: voeding, beweging en slaap. Het handvat ‘sociaal’ komt deels overeen met de ‘hartstochten’ van Plemp. De intermenselijke contacten zogezegd, en waar die toe kunnen leiden.

Blijven twee handvatten over die ik niet aan Plemp kan linken: ‘ontspanning’ en ‘zingeving’. Niet de makkelijkste handvatten als het roer van je leefstijl om moet! Maar Arts en Leefstijl stuurt je niet het bos in. Bij alle handvatten staan tips hoe je het moet aanpakken. Zo staat bij ‘ontspanning’: ‘Leeg je hoofd door mindfulness of meditatie’. Mij lukt dat nog steeds niet goed. Maar je schijnt het te kunnen leren.

Het moeilijkste handvat is ‘zingeving’. Daar staat ook een tip bij: ‘Geniet van het leven’. Dat is gemakkelijk gezegd! Je zult maar depressief zijn, of misschien zelfs helemaal niet willen dóórleven. Wat dan? Arts en Leefstijl verwijst naar de curatieve geneeskunde. Maar Van der Linden komt bijna vierhonderd jaar geleden met een modern aandoende oplossing voor het uitzichtloze lijden. In zijn Manuductio uit 1637 staat namelijk nóg een moeilijk woord. Als dóórleven niet meer aan de orde is. En diasostiek dus geen uitweg meer biedt. Dan rest ons slechts de Euthanasia. De Goede Dood, waarbij de dokter behulpzaam is. Van der Linden geeft het recept. Zo modern zijn die zeventiende-eeuwse Amsterdammers. De Goede Dood bestond toen ook al. En de Goede Dokter ook.