De psychiatrisatie van onze samenleving
56 reactiesIn 1952 bedenken de Amerikanen een classificatiesysteem voor psychiatrische aandoeningen, de DSM-I, met 106 ziektebeelden. In 2013 komt de vijfde versie uit met 541 ziektebeelden. We hebben in zestig jaar blijkbaar meer dan vierhonderd psychiatrische ziekten erbij bedacht. Doe maar gewoon, dan doe je al gek genoeg. En als je een beetje gek bent of wordt hebben we nu altijd wel een psychiatrische diagnose. En een therapie. Ook meestal een pilletje.
Ten tijde van het ontstaan van de DSM-IV zit ik met zeven Amerikaanse hoogleraren aan tafel: Allen Frances, Robert Spitzer, Hagop Akiskalen nog een paar Amerikaanse pausen van de psychiatrie. In het meest luxueuze hotel van New York. Ik ben verantwoordelijk voor de wereldwijde ontwikkeling van een nieuwe stof, ipsapirone. In opdracht van de farma-industrie die ik adviseer, moeten we de beste indicatie voor deze nieuwe stof vinden. Wie kun je daarvoor beter uitnodigen dan de architecten van de psychiatrie (toen de DSM-IV).
Met de DSM hebben de Amerikanen de grondslag gelegd voor de psychiatrisatie van de wereld. Hoe meer psychiatrische ziekten we hebben, hoe meer geneesmiddelen we nodig hebben. En hoe meer mensen gelegitimeerd gestoord kunnen zijn. We bespreken mogelijk nieuwe psychiatrische ziektebeelden zoals gemengde angst, chronische milde depressie en sociale fobie, allemaal leuke indicaties voor levenslange therapie met mooie stofjes, vooral met ipsapirone uiteraard.
Inmiddels bestaat de nieuwste versie DSM-5-TR, waar bijvoorbeeld als nieuwe ziekte opgenomen is de ‘prolonged grief disorder’. De ziekte waar ik naar zocht om de wereld te veroveren met ipsapirone staat er nu ook in: ‘unspecified mood disorder’. Daaronder vallen dan alle depressieve stoornissen die niet voldoen aan de criteria voor de andere depressieve stoornissen.
Zo schrijdt de psychiatrisatie van onze cultuur voort. Heb je wat te lang verdriet, eet je te veel, eet je te weinig, ben je wat onaangepast, ben je wat te hyper, voel je je wat down gedurende langere tijd, kan je niet zo goed omgaan met andere mensen in groepen? Nu heb je tenminste een ziekte. Misschien worden we met zijn alleen steeds gestoorder, of we noemen steeds meer normaal gedrag gestoord. Of beide. En als je maar een beetje gestoord bent, heeft de nieuwe DSM nu ook ingebouwd de extra kwalificatie ‘mild’. Kunnen we in ieder geval allemaal mild psychiatrisch gestoord zijn.
Bijna onze hele samenleving kan dus psychiatrisch gestoord genoemd worden. De geciviliseerde beschaving dan. Want ik geloof niet dat deze aandoeningen ook in Bhutan of Senegal bestaan. Daar hebben ze het te druk met andere zaken.
Voor steeds meer ‘normale stoornissen’ hebben we dus een psychiatrisch label en door de grenswaarden steeds verder naar beneden te schroeven vallen steeds meer mensen onder die labels. Thomas Szasz had niet helemaal ongelijk!
Meer van Jan Keppel Hesselink
M.M.A. van der Linden
Ouderenpsychiater, Utrecht
Hieronder kabbelt een "bere-interessante" discussie voort over of dat wel kan: je "gekwetst voelen namens een ander". En of de reacties niet vooral gaan over "vorm" ( "blogsaus") in plaats van de "inhoud". Voor alle duidelijkheid: ik ben niet gek...wetst. Ik ben gewoon kwaad. En ik ben kwaad namens niemand anders dan mezelf. Kwaad over de vorm én de inhoud van bovenstaande blog. Omdat ik de gevolgen van de misvattingen over mijn vak en minachting jegens mijn patiënten dag in dag uit tegenkom in mijn werk als ouderenpsychiater. Vanaf 1 juli moet onze polikliniek, zoals ieder jaar, doodzieke patiënten afwijzen die verzekerd zijn bij dit keer Zilveren Kruis omdat het omzetplafond bereikt is. Er is nergens anders in de regio plek. Kennelijk verwacht Zilveren Kruis dat de verpleegkundigen en psychologen van mijn team en ikzelf suïcidale patiënten gratis in een bushokje behandelen. Of denkt Zilveren Kruis dat de huisartsen in onze regio patiënten verwijzen met "gepsychiatriseerde" klachten die wel tot 1 januari kunnen wachten.
En dagelijks hoor ik waar mijn patiënten het meest onder geleden hebben. Het zijn niet de stemmen en de wanen, het zijn niet de dwangrituelen en de herbelevingen, het zijn niet de depressies. Die waren ellendig, niet om uit te houden soms. Maar dat is niet het allerergste Het is een leven lang schaamte, uitsluiting en eenzaamheid.
[Reactie gewijzigd door Linden, Manon van der op 02-07-2023 12:40]
A. G?bel
Huisarts, Amstelveen
Ik loop samen met jou voorop in de optocht die protesteert tegen waar jij - terecht - kwaad op bent.
Maar het is een totaal ander onderwerp. Hier ging de blog niet over.
Jouw bovenstaande reactie illustreert hoe opvattingen, emoties en reacties do...or elkaar heen gaan lopen, en passant een polarisatie oproepend op het gebied van veronderstelde morele intenties die voorbijgaat aan de oorspronkelijke bedoeling van de schrijver, waarbij een blog van de één wordt gebruikt als kapstok om de mening van een ander aan op te hangen.
Wel een interessant proces dit, maar ergens ook verbazingwekkend, vooral als in de reacties van alles wordt beweerd over intenties van anderen wat niet klopt.
M.M.A. van der Linden
Ouderenpsychiater, Utrecht
Fijn dat je met me voorop loopt, dat waardeer ik zeer.
"Polarisatie" wordt wel vaker geroepen zodra iemand een andere mening heeft.
Het geven van context is iets anders dan door elkaar heen lopende emoties, opvattingen en reacties.
Opmerkingen a...ls: "En als je een beetje gek bent of wordt hebben we nu altijd wel een psychiatrische diagnose. En een therapie. Ook meestal een pilletje." kunnen écht niet meer. Wen er maar aan.
Daar wou ik het bij laten.
J.M. Keppel Hesselink
arts-farmacoloog, Bosch en Duin
iI kan je helemaal niet meer volgen. Het moet erg emotioneel voor je zijn. Jammer, emoties sturen zo enorm cognitie terwijl het volgens mij andersom moet zijn...anyhow.
A. G?bel
Huisarts, Amstelveen
Ik vind het altijd bere-interessant als een blog tot enorme commotie leidt. Vooral als de blog niet tegen iets of iemand persoonlijk gericht is, maar toch veel mensen zeggen zich gekwetst te voelen of in elk geval reageren alsof dat zo is.
Zoals al...tijd gaat het vervolgens voor 90% over vorm en woordkeus, en slechts voor 10% over inhoud.
Het is toch heel interessant wat de schrijver hier zegt? Haal de blogsaus eraf en je houdt de kern over, die ik in mijn spreekkamer dagelijks merk. Ik spreek ouders over hun kind met ADD-achtige klachten die ik 30 jaar geleden totaal niet gesproken zou hebben. School heeft ze gestuurd. Want school heeft zijn redenen (waaronder een quotum van 3 kinderen per klas die 'iets' hebben als dyslexie, ADD of autisme). Ouders lezen van alles op internet. Wij - huisartsen - worden geschoold. En zo versterken deze systemen elkaar. Voeg daarbij de wereld van de farma, met hun eigen wetten en regels, en je hebt een complex systeem dat tot de 'psychiatrisering' van de samenleving leidt waar Jan op doelt. Is psychiatrisering een scheldwoord? Nee.
Dus waarom daar nou zo gekwetst op reageren? Omdat we zelf in de psychiatrie werken? Omdat we zelf een depressie hebben gehad? (ik ook, een heel ernstige, van 2 jaar, maar ik voel me totaal niet beledigd door wat hier geschreven staat, integendeel). Omdat we het zielig vinden voor mensen die 'echt wat hebben'? Niemand ontkent het belang van herkenning van de lijdensdruk van psychiatrische patiënten. Daar gaat deze blog mijns inziens juist over: kaf en koren. Ik behandel - als huisarts, jaja - dagelijks mensen met psychische klachten en depressies. Zeer serieus en toegewijd werk, voor patiënten die echt ergens last van hebben. Maar tegelijkertijd herken ik wel wat Jan bedoelt. Er wordt steeds meer geëxternaliseerd, gemedicaliseerd en gepsychiatriseerd, door hoe de samenleving werkt, door internet, door de farmaceutische industrie etc. Wat daarbij erg jammer is en in het nadeel van de GGZ werkt is dat ik helaas echt kan merken dat de GGZ meer geïnteresseerd lijkt te zijn in lichte patiënten met enkelvoudige problematiek die tegen zware tarieven worden behandeld. Kwets ik nu iemand? Welnu, het spijt me, maar het is gewoon zo.
Maar dit terzijde. Mijn boodschap is: weg met die lange tenen in deze discussie. En zeker plaatsvervángende lange tenen. Herken blogsaus, proef wat er onder zit, en discussieer mee over een mogelijke oplossing voor een fenomeen dat er echt wel toe doet: de psychiatrisering van de samenleving. Een mooie term, waar we wel wat mee kunnen.
[Reactie gewijzigd door G?bel op 29-06-2023 14:28]
M.M.A. van der Linden
Ouderenpsychiater, Utrecht
Inmiddels kan ik wel geloven dat Jan Keppel Hesselink en een aantal andere collega's oprecht verbijsterd zijn over de ergernis die de blog oproept. Een beetje zoals premier Balkenende, toen, na zijn "Nederland kan het weer! Die VOC mentaliteit! To...ch...?" de Tweede Kamer ongemakkelijk begon te lachen.
Ondertussen kijkt de buitenwereld via social media toe wat zich afspeelt in ons exclusieve bubbeltje van de abonnees van Medisch Contact, waar wordt verdedigd dat wij artsen in termen als "gek" en "gestoord" over patiënten met een psychiatrische aandoening spreken. En waar een weerwoord hypergevoelige, verongelijkte reacties oplevert. Want zó, amice, ga je toch niet met collega's om? Mag je dan helemaal niks meer zeggen? Is een pittige discussie dan óók al niet meer mogelijk?
Een stoffig terrarium waar men hoffelijk is onder elkaar, en minachtend naar uitgerekend patienten, die zich vaak toch al in een gemarginaliseerde positie bevinden. Simpelweg omdat hun aandoening niet serieus wordt genomen en er van alles wordt aangehaald om dit te onderstrepen. Zoals hierboven het feit dat het ministerie van Onderwijs heeft bedacht dat scholen een toeslag krijgen per kind met een DSM classificatie. Desondanks is er nog altijd sprake van onderdiagnostiek van ADHD: bij maar een derde van de kinderen die volgens Trimbos zou voldoen aan de criteria van ADHD, zijn de klachten erkend.
Wie heeft het ooit over de "radiologisering van de samenleving" en de kwalijke lobby van fabrikanten, terwijl er 230 miljoen werd uitgegeven aan 3 protonencentra waar we aan een halve genoeg hadden? Een bedrag waarmee de wachtlijst voor de psychiatrie goeddeels kan worden opgelost? En dan heb ik het nog niet over het dubieuze, peperdure bevolkingsonderzoek naar longkanker.
De marginalisering van mensen met een psychiatrische aandoening leidt tot onderfinanciering van hun behandeling, met ellenlange wachttijden tot gevolg, voor de mensen die er het ernstigst aan toe zijn het langst. Hoe dat kan, beschreef ik onlangs in een stuk in Parool: https://www.parool.nl/columns-opinie/opinie-wie-psychiatrische-hulp-nodig-heeft-wil-gewoon-bijtijds-een-behandeling-en-dat-moet-mogelijk-zijn~b35b2a4b/
Reageren wij psychiaters "overdone"? Ik vind juist dat het gros veel te begripvol en gelaten reageert op de vooroordelen jegens onze patiënten en ons vak en de impact daarvan op de toegankelijkheid van behandeling.
Manon Kleijweg-Van der Linden
M.D. Oosterhoff
psychiater, thesinge
Deze reactie zet me ook wel weer aan het denken. Nu vraag ik me weer af of ik niet minder begripsval had moeten reageren en meer voor de patiënt had moeten opkomen.IK ben het in elk geval met Manon eens, dat psychische aandoeningen nog steeds niet s...erieus genomen worden.
Een ding is zeker. Het is een gevoelige kwestie waar de meningen erg uiteenlopen. Zelden heeft een blog zoveel reacties opgeroepen.
J.M. Keppel Hesselink
arts-farmacoloog, Bosch en Duin
Wat ik zo enorm tekenend en onrustbarend vind, is dat ook binnen onze gelederen collega's zo enorm zich identificeren met hun opvattingen. En dat door die identificatie-bril die ze opzetten allerlei dingen gelezen worden in mijn Blog die er niet inst...aan. Ik verwijs als andere mogelijkheid naar: "Heer Bommel en de Zonnige Kijk".
Nergens zeg ik dat psychiatrische aandoeningen niet serieus genomen moeten worden. Ik werk al sinds 1990 in het veld van de internationale ontwikkeling van antidepressiva, en alleen dat zou al moeten aangeven dat ik dit vakgebied een warm hart toedicht.
Hoe collega's van alles en nog-wat negatiefs in mijn blog lezen geeft aan dat een Blog vooral de functie heeft van een Rorschach-vlek: iedereen projecteert er zijn eigen identificaties in.
Ik pleit voor het opnemen van teksten uit de Stoa in de medische opleiding. Behalve het leren om zich te de-identificeren met denkbeelden, zei Seneca ook: "We lijden vaker in de verbeelding dan in werkelijkheid”. Om boze collega's voor te zijn, dit citaat gebruik ik om op te roepen om over ons eigen denken na te denken, en niet om patienten te veroordelen die daadwerkelijk lijden....
M.D. Oosterhoff
psychiater, thesinge
Deze reactie zet me aan het denken. Is het overdone om namens anderen gekwetst te reageren? Ik ben het er helemaal mee eens, dat er ruimte moet zijn voor meningsverschil en dat je de vraag moet kunnen stellen of we niet psychische problematiek teve...el als een medisch probleem gaan zien.
De reden, dat ik (over) gevoelig reageer ik zeker niet persoonlijke kwetsing. Maar ik weet zeker dat het betreffende blog en de zienswijze en manier van vertolken wel kwetsend zijn voor patiënten en ook de schaamte en schuldgevoelens die er zijn ( zelfstigma) aanwakkeren. En dat terwijl ik juist zie, dat er nog steeds een grote miskenning is van het leed wat psychische aandoeningen veroorzaken. Daarom sla ik aan, maar ik zal erover nadenken of dat ook op een andere manier kan. Respect overigens voor je openheid over je depressie.
A. G?bel
Huisarts
Beste Menno,
Een interessant punt inderdaad: reageren we (tegenwoordig) misschien te snel plaatsvervangend? Heel veel discussies, op tv, social media, kranten, en dus ook in Medisch Contact, worden gevoerd door mensen die menen namens anderen iets t...e moeten zeggen....
Ik vind het daarbij frappant te zien hoe het statement van Jan (psychiatrisatie van de samenleving) beoogt te zeggen dat we daar niet in moeten doorslaan en niet alles wat tot de 'normale' variatie van menselijk gedrag behoort moeten gaan medicaliseren met behandelingen, zowel praten als pillen. Hij heeft het dus niet over patiënten maar over mensen die te gemakkelijk door het systeem patiënt dreigen te worden gemaakt. Prikkelend, want het is een blog. Het is fascinerend te zien hoe dat statement wordt verschoven richting 'je moet psychiatrisch leed niet ontkennen'.
Het is alsof in een discussie over obesitas, waarbij de blogger zegt: er is veel te veel overbodig en slecht eten in deze maatschappij, de reactie is: 'je moet honger in arme landen niet bagatelliseren want dat is heel erg!'. Terwijl dat de boodschap niet was.
J.M. Keppel Hesselink
arts-farmacoloog, Bosch en Duin
Ha Menno, waardoor weet je zo zeker dat mijn blog en de wijze van vertolken schuldgevoelens en schaamte bij patienten aanwakkert? Dat is het laatste wat ik zou willen, maar ik kan nergens in mijn schrijfsel indicatoren daarvoor vinden. Ik heb waarsc...hijnlijk een plank voor mijn kop....
[Reactie gewijzigd door op 29-06-2023 18:18]
A. Kaemingk
blogger, docent consultvaardigheden, psycholoog, soms ook patiënt, Maastricht
Je hebt inderdaad blinde vlekken, Jan. En zo te lezen heel veel anderen met jou. Ik geef je nu nogmaals de feedback: je taal staat niet in dienst van de lijdende mens, maar in dienst van een zakelijke discussie en dus van jezelf. Je doet dit heel vaa...k. De inhoud is niet het probleem, vaak interessant. Wel hoe je daarbij de patiënt gebruikt (of misbruikt).
Je zegt dat je bedoelingen anders zijn. Dan hoop ik dat je dit als een geschenk kunt aanvaarden, dat je stopt met jezelf te verdedigen en in staat bent je blinde vlekken te onderzoeken.
Ter duiding:
Wat ik vooral uit jouw blogs haal is dat je in je werk gefrustreerd bent geworden omdat je zo weinig kunt betekenen voor je patiënten en dat je daardoor met veel cynisme alles afwentelt op die domme domme patiënten en andere mensen.
J.M. Keppel Hesselink
arts-farmacoloog, Bosch en Duin
..ben nu wel benieuwd wat je dan van mijn laatste Blog vindt...heb ik het daarmee voldoende goed gemaakt ;)?
A. G?bel
Huisarts, Amstelveen
@ A. Kaemingk:
Ik vind dit een aanmatigende en hooghartige reactie. Way out of line.
En bovendien 100% over vorm en 0% over inhoud.
[Reactie gewijzigd door G?bel op 02-07-2023 10:39]
J.M. Keppel Hesselink
farmacoloog-arts, Bosch en Duin
Je slaat de plank behoorlijk mis want ik ben totaal niet gefrustreerd omdat ik zo weinig zou betekenen voor mijn patiënten - integendeel! Ik ben heel dankbaar dat ik 2 octrooien heb mogen verkrijgen (o.a. in de VS, in Europa en in Japan) op 2 nieuw...e behandeling van neuropathische pijnen en enorm veel patienten zijn daar enorm blij mee. Ik herken helemaal niets van wat je stelt, laat staan dat ik cynisme afwentel op 'die domme domme patiënten en andere mensen'. Ik zou verwachten dat een psycholoog niet de term 'domme domme patiënten' in de mond neemt (grapje). Maar lees mijn blog van zondag maar eens over op de rand van het bed. Misschien dat je dan langzaam beter begrijpt wat mijn invalshoek is. Die is een heel andere dan wat jij meent te lezen in mijn schrijfsels. En nu zeg ik ook: I rest my case! Het is voldoende geweest.
M.D. Oosterhoff
psychiater, thesinge
Ik weet dat zeker, omdat ik het van patiënten hoor. Niet specifiek over jouw blog, maar wel over soortgelijke uitlatingen.
En als je me vraagt waar dan: Tja, de hele teneur van het stuk is dat probleempjes worden opgeblazen tot aandoeningen. Dan ka...n de farma-industrie er wat aan verdienen en degene met de probleempjes heeft nu tenminste een ziekte. Dus hij is niet meer zelf verantwoordelijk. Lekker makkelijk.
Mensen met een psychische aandoeningen trekken zich dat aan. Lijkt me logisch. En verder is het nog steeds zo dat er enorm veel onderbehandeld en ondergediagnosticeerd wordt. Aandoeningen, die beslist verder gaan dan de gewone problemen van het bestaan.
Je zult toch ook zien dat je op een badinerende manier spreekt over psychische problematiek? Als je nou heel duidelijk erbij gezet had, dat je weet, dat psychische aandoeningen heel vaak niet serieus genomen worden en dat dat absoluut niet je bedoeling is. Dan had je kunnen zeggen, dat je je desondanks wel eens afvraagt of we nu niet doorslaan naar de andere kant, wat volgens mij niet het geval is, maar dat is een legitieme vraag. Je brengt het overigens niet als vraag. Je bent heel stellig. Misschien maakt dit het duidelijk?
M.D. Oosterhoff
psychiater, thesinge
Beste Jan
I rest my case
J.M. Keppel Hesselink
farmacoloog-arts, Bosch en Duin
Ha Menno,
Jij weet dat zeker vanwege 'soortgelijke uitlatingen. '
1. Ik doe geen soortgelijke uitlatingen.
2. 'Een ziekte hebben' is een onjuist concept maar wordt wel degelijk soms gebruikt ter legitimatie van gedrag.
3. Ik weet niet of en wel...ke mensen met psychiatrische aandoeningen zich iets aantrekken van wat ik schrijf.
4. Vrijwel iedereen lijkt zich tegenwoordig steeds meer aan te trekken van bepaalde dingen.
5. Ik zie nergens dat ik badinerend me uit, ik leg mijn vinger op 2 zere plekken in de psychiatrie.
6. Sommigen schrijven heel voorzichtig en anderen niet. Dat is een stijl. Je kent edoch het spreekwoord zachte heelmeesters...ik kies voor duidelijke stellingnames.
7. Ik heb nog steeds niet gehoord waarom mijn blog schuld en schaamte bij patienten zou induceren.
8. Oja, denken voor voor anderen was al als thema gethematiseerd....;)
Ik stel een symposium voor over "De kunst van het begrijpen en de kracht van identificatie met opvattingen zodat we elkaar niet begrijpen" als je begrijpt wat ik bedoel.
Imme Bergman, laatste dag huisarts, Nijmegen
Beste collega van der Linden,
Dank voor uw college. Dat er in de afgelopen 10 jaar minder mensen zijn gediagnosticeerd en behandeld kan allerlei oorzaken hebben,. Ik noem er één: zie als huisarts maar eens iemand in de GGZ kwijt te kunnen. Dat leidt... inderdaad tot minder diagnoses en behandelingen. Over Big Pharma: bent u op de hoogte van de boeken van Marcia Angell en Peter Gotzsche, interessante doorkijkjes in een cynische bedrijfstak. Mede blogger Marcel Levie deed recent nog een interessant blogje open in deze.
Verder leest u in mijn reactie van alles wat er niet instaat. Wellicht is er nog ruimte op uw toilet voor deze tegel: Het eigen gelijk werkt als een verkeerde bril. En nu ga ik aan de taart na 35 jaar temidden van allerlei soorten en maten van psychisch leed, door mij altijd met compassie tegemoet getreden.
M.D. Oosterhoff
Psychiater , Thesinge
Peter Gotzsche vind ik een gotspe
Imme Bergman, Nijmegen
Beste Menno,
Had ik het over jou? Wel ben ik met je eens, dat ik liever een been had gebroken, zelfs wel twee, dan tientallen jaren geteisterd te zijn door terugkerende depressies.
Maar relativeren van het eigen gelijk is een van de poorten naar wi...jsheid. Deze tegel past op elke plee.
Imme Bergman, laatste dag huisarts, Nijmegen
Beste Jan, ik heb je blog nog eens gelezen, nadat ik alle commentaren tot me heb genomen. Dit haal ik eruit: er zijn commerciele krachten, lees Big Pharma, die graag zien, dat de ganse mensheid een (psychiatrische) ziekte heeft om daar vervolgens pe...perdure medicatie in om te kieperen. Wie dat niet ziet of dat ontkent heeft zeker een psychiatrische aandoening.
Geeft jij patienten ergens de schuld van? Ik lees het eerlijk gezegd niet terug. Wel, dat de psychiatrische labels zich als een olievlek over ons uitbreiden. Worden we daar beter van? Dacht het niet. Veel psychisch leed of tegenslagen des levens kunnen beter besproken worden met goede vrienden of je partner dan met huisarts of zielenknijper, laat staan dat er medicatie over de toonbank moet. Voor ik zelf word neergesabeld: uiteraard is er veel ernstig psychisch lijden en moeten we de psychofarmaca niet met het waswater weggooien en de psychiatrie al helemaal niet.
Wat mij wel bekruipt bij het lezen van sommige reacties is dit: enige relativering van het eigen gelijk kan geen kwaad!
M.M.A. van der Linden
Ouderenpsychiater, Utrecht
Beste collega Bergman, goed dat je alle commentaren tot je genomen hebt. Maar daarmee zijn ze nog niet tot een coherente en rationele conclusie verteerd. Namelijk dat er in onze maatschappij (en dan heb ik het over Nederland, want daar wonen onze pa...tiënten) helemaal geen sprake is van psychiatrisatie die leidt tot overmatig toekennen van psychiatrische diagnoses en daaruit voortvloeiende medicamenteuze behandelingen. Ik zet het nog een keer allemaal voor je op een rij: voor een psychiatrische diagnose kom je pas in aanmerking als het leidt tot substantieel lijden of disfunctioneren op een of meerdere levensgebieden. In Nederland is het aantal mensen dat wordt behandeld en dús gediagnosticeerd in de psychiatrie de afgelopen 10 jaar sterk afgenomen, met 25%. De ggz richtlijnen (inmiddels als kwaliteitsstandaarden opgenomen in de database van het Zorginstituut, de ggz heeft er 50 van de in totaal 126,) gaan uit van stepped care: de lichtste behadeling eerst. Dat is doorgaas psychotherapie. Verder zijn het oude vertrouwde middelen als nortrilen, depakine en lithium die aan kop gaan in de richtlijnen, waar voor Big Pharma niks aan te verdienen valt.
Ook de NHG standaarden gaan uit van dit principe.
Rest me nog me af te vragen waarom er door collega's die beter zouden moeten weten moeiteloos wordt meegegaan in het sprookje dat er in de psychiatrie flauwekulbehandelingen worden losgelaten op mensen waar feitelijk niks mee aan de hand zou zijn. En waarom artsen het de gewoonste zaak van de wereld vinden dat er in termen als "gek" en "gestoord" gesproken wordt over onze patiënten. Ik kan maar één ding verzinnen: dom, hardnekkig, schadelijk, ouderwets vooroordeel.
J.M. Keppel Hesselink
arts-farmacoloog, Bosch en duin
Ha Imme....het is goed te lezen dat jij precies de essentie haalt uit mijn stuk, die anderen doordat blijkbaar ergens een rode lap verborgen is in de tekst, hebben gemist. Dank daarvoor.
Onze samenleving, ook onze artsen-samenleving lijkt steeds me...er op een politieke arena, waarbij bepaalde woorden ('stoornis') meteen afkeurende reacties opleveren.
Blijkbaar wordt het moeilijk voor ons om de essentie te lezen van een stuk als de context een trigger-woord bevat.
Deze hele discussie hieronder laat zien dat we daarvoor mogen gaan oppassen. Ik zelf ook uiteraard, al was het alleen maar om amica Anita gerust te stellen.
En identificatie met denkbeelden is ook een zich uitbreidende olievlek in ons collectief denken. Misschien nog eens de Stoïcijnen er op naslaan....
Whoa je laatste dag vandaag? Wat genieten we altijd van je ervaringen! Imme(r) leuk om te lezen! Geluk in de nieuwe periode die gaat aanbreken.
[Reactie gewijzigd door op 28-06-2023 11:46]
M.D. Oosterhoff
psychiater, thesinge
Het gaat me volgens mij niet om mijn eigen gelijk, maar om wat een dergelijke manier van spreken over psychische aandoeningen betekent voor patiënten, die daaronder lijden. Het gaat niet over psychisch leed of tegenslagen des levens. Het gaat om aand...oeningen, die het leven ernstig kunnen verstoren.
Ik zie zelden mensen, waarvan ik denk: Moet je daarvoor bij mij komen? En dat is niet omdat ik om werk verlegen zit. Eerder zit ik verlegen om oplossingen. Maar een ding kan ik wel bieden. Inlevingsvermogen en begrip.
Begrip voor hoe erg je kunt lijden onder een psychische aandoening en dat dat nog erger wordt doordat we het nog niet zichtbaar kunnen maken ( ik had liever een gebroken been) en he gveole, dat als je maar wilt dat het dan wel op te lossen valt.
Psychische aandoeningen worden nog veel te weinig serieus genomen. Daarom reageer ik (over?0 gevoelig op blogs, die suggereren dat het mode is en door farma aangepraat.
Dat wil ik niet eens relativeren
A. Kaemingk
blogger, docent consultvaardigheden, psycholoog, soms ook patiënt, Maastricht
Je hebt echt wel wat te vertellen, Jan. Maar het grote probleem met veel van je blogs is je houding ten opzichte van de patiënt, met akelig paternalisme (paternalisme is schadelijk).
Zo ook hier. Door je woordkeus schuif je de verantwoordelijkheid ...voor de 'psychiatrisatie' in de schoenen van de lijdende mens én bagatelliseer je dit lijden ("Heb je wat te lang verdriet, eet je te veel, eet je te weinig, ben je wat onaangepast, ben je wat te hyper, voel je je wat down gedurende langere tijd").
De werkelijkheid is een heel andere, op beide fronten.
In je stukjes dient 'de patiënt' vaak alleen als behang voor je eigen slimmigheden. Dat is op z'n best cynisme. Veel dokters zijn cynisch geworden. Meestal betekent dat dat deze zich onmachtig voelt, en wellicht het beste een ander metier kan zoeken. Mijn oproep aan jou is: schrijf stukjes waarbij je de verantwoordelijkheid legt waar die moet liggen, bij jezelf bijvoorbeeld, en neem jezelf op de hak. Dat is beter te verteren.
J.M. Keppel Hesselink
arts-farmacoloog, Bosch en duin
Ik neem met verwondering kennis dat Anita mijn Blogs over patienten ziet slechts als behang opdat ik mijn eigen slimmigheden kan ventileren. Whoa, die had ik niet zien aankomen, lol.
Dat ik de verantwoordelijkheid voor de wereldwijde psychiatrisati...e van de mensheid in de schoenen schuif van de lijdende mens, en dat mijn stukjes slecht te verteren zijn,. En dat ik beter mijzelf op de hak kan nemen.
Anita, de essentie van dit Blog is dat de marketeers in de Farmawereld graag de omzet van psychiatrische middelen zo groot mogelijk willen zien, en daardoor graag liefst iedereen zouden willen behandelen. Dat met het uitbreiden van het aantal psychiatrische ziektebeelden de laatste 50 jaar en het includeren van milde vormen we daaraan tegemoet komen. Dat de academia samen met de Farma industrie naar wegen zoekt om dit waar mogelijk te bewerkstelligen. Opdat we liefst iedereen die een beetje 'gestoord' is aan de medicatie hebben.
Dat is volgens mij veel boeiender dan mijn eigen persoon op de hak nemen. En of dat laatste mensen aan het denken zal zetten, daar ben ik niet zo zeker van. Maar dank voor je feedback, ik neem het mee, ondanks dat ik het anders zie!
[Reactie gewijzigd door op 28-06-2023 08:57]
M.M. Kaandorp
Arts, Pessotherapeut, coach, Amsterdam
Dit blog veroorzaakt zo te lezen meer verwarring en interpretatie van bedoelingen dan de vinger op de zere plek te leggen. De samenleving in ons zogenaamd moderne werelddeel is een voedingsbodem voor psychiatrisatie. Individualisme en commercialisme... veroorzaken uitval vooral van mensen die gevoeliger zijn of tekort gekomen zijn wat betreft grootgroeien en vertoeven in een veilig sociaal milieu. ‘Stoornisme’ is daar een goed gevonden term voor. Bewustwording hierover is in elk geval een mooie eerste stap.
M.D. Oosterhoff
psychiater, thesinge
Beste Jan Je krijgt het wel voor je kiezen met allemaal verontwaardigde collega's. Ik kondig maar vast aan, dat ik over dit thema nog een blog zal schrijven. 'Dikke shit 'gaat die heten.
Ik ga daarin niet nog weer in op jouw blog. Dat is nu wel vold...oende gebeurd. Het was meer de aanleiding iets te berde te brengen wat me allang verbaast.
J.M. Keppel Hesselink
arts-farmacoloog, Bosch en Duin
Ha Menno, dat is mooi. Ik ga Dikke Shit zeker lezen. Ik ervaar ook nu weer, maar ook eerder, vooral hoe verschillend we naar dit thema kijken (net zoals de thema's vaccinatie, genderdysforie, conversie) en hoe flinterdun de argumentaties zijn voor ...beide stellingen.
Als je naar Szasz luistert dan is het eigenlijk meer polemisch dan argumentatief. Op het hoogste niveau kunnen we misschien alleen maar polemisch argumenteren. Dat is op zich OK, zolang we begrijpen dat het in wezen geen strakke argumentatie is. Hoe ver polemiek zich kan ontwikkelen en kan ontsporen hebben we indertijd met Dr. Goebbels mogen meemaken.
Het framen en wegzetten als dat een auteur ongeïnformeerd is, in plaats van te begrijpen dat een Blog dient om te prikkelen en tot nadenken aan te sporen vind ik niet passen bij welke vorm van (polemisch) argumenteren dan ook.
[Reactie gewijzigd door op 27-06-2023 08:31]
V. Kyriskozoglou
Senior co-assistent
“We bespreken mogelijk nieuwe psychiatrische ziektebeelden zoals gemengde angst, chronische milde depressie en sociale fobie, allemaal leuke indicaties voor levenslange therapie met mooie stofjes, vooral met ipsapirone uiteraard”
Een snel kijkje in d...e NHG standaard is genoeg om te zien dat angst en sociale fobie op zichzelf geen indicaties voor levenslang behandeling zijn. In tegendeel, is afbouwen van de medicatie de uitgangspunt. Zijn er mensen die uiteindelijk wel onderhoudsbehandeling nodig hebben? Uiteraard. Maar dat is niet de uitgangspunt zodra iemand zich met die stoornissen presenteert.
“We hebben in zestig jaar blijkbaar meer dan vierhonderd psychiatrische ziekten erbij bedacht”
De vraag die we aan onszelf moeten stellen is dan “hebben we die ziektes bedacht of hebben we slechts één naam voor ziektebeelden die al bestonden maar niet over besproken werden dankzij de geassocieerde stigma en gebrek aan kennis?” Ik ben meer geneigd om te denken dat het meer om de tweede gaat. Mensen waren 100 jaren geleden niet psychisch gezonder maar gewoon onzichtbaar aan het lijden.
Er zijn altijd gevalen van overdiagnose en overbehandeling. Echter komt dat niet alleen in psychiatrie voor. Coschap lopen is genoeg om dat te kunnen beseffen. Het is daardoor echt frustrerend dat vooral psychiatrische patiënten steeds moeten aantonen waarom ze recht op een behandeling hebben.
“Inmiddels bestaat de nieuwste versie DSM-5-TR, waar bijvoorbeeld als nieuwe ziekte opgenomen is de ‘prolonged grief disorder’” Als u inderdaad de DSM criteria voor die diagnose had gelezen, zou u vast weten dat het niet alleen gaat om “wat te lang verdriet hebben”.
Ik zou eindeloos voorbeelden kunnen noemen en tekst uit de DSM classificatie citeren maar u kunt zelf informeren. Eigenlijk had dat gemoeten voordat u een stuk vol misinformatie en vooroordelen had geschreven.
We krijgen al tijdens de studie geneeskunde onvoldoende onderwijs over psychiatrische aandoeningen. Soms van huisartsen die helaas niet weten dat OCD en OCPD twee verschillende stoornissen zijn of denken dat schizofrenie gaat om het hebben van meerdere persoonlijkheden. Het is erger als we daarnaast in sites zoals medisch contact van nog meer artsen horen dat psychiatrische diagnoses “bedacht” zijn of dat ze komen doordat mensen niet “bezig genoeg met andere zakken” zijn.
Echt frustrerend en sneu.
[Reactie gewijzigd door Kyriskozoglou, Varvara op 25-06-2023 10:46]
V. Kyriskozoglou
Senior co-assistent
Correctie; * van huisartsen die soms helaas niet weten dat OCD en OCPD twee verschillende stoornissen zijn of denken dat schizofrenie gaat om het hebben van meerdere persoonlijkheden
Het was absoluut niet mijn bedoeling om te suggereren dat alle hui...sartsen zo zijn. Het ging er meer om dat we tijdens de opleiding heel weinig in aanraking komen met psychiatrie een dan via artsen van andere specialisaties.
J.M. Keppel Hesselink
arts-farmacoloog, Bosch en Duin
Het is top dat as. collega Kyriskozoglou de moeite neemt mijn Blog te lezen en daarop te reflecteren.
1. Het citaat dat aangehaald wordt is uiteraard cynisch bedoelt. En niet factisch. Het zijn de m,arketeers binnen de Farma industrie die altijd voo...rrang willen verlenen aan ziektes die een levenslange therapie behoeven.
2. Een Blog heeft niet als primair doel en mening verkondigen, maar prikkelen tot zelf nadenken over het thema dat besproken wordt. Om daarna, na dat denken, de Blog weer eens te lezen.
3. In een debat over meningen is het goed om je te beperken tot de inhoud van de argumenten. Het Blog neerzetten als "een stuk vol misinformatie en vooroordelen" en het " frustrerend en sneu" noemen is een emotionele veroordeling. In deze tijd van sociale media wordt inderdaad vaak zo geargumenteerd, maar als arts is het beter om dat soort waardeoordelen achterwege te laten. Ook is de suggestie dat ik de DSM nog maar eens moet lezen niet heel erg opbouwend en collegiaal.
Samenvattend, dank voor de reactie, het is een erg boeiend thema, en luister eens naar Prof. Thomas Szasz die dit soort kritiek al in de 70-ger jaren ontwikkelde, en daarmee een van de iconen van de anti0psychiatrie werd. De link naar zijn betoog aan het einde van mijn Blog.
Lees ook eens het opiniestuk in MC met de titel: 'Is de samenleving gek of de patiënt?' van 17 maart 2022.
[Reactie gewijzigd door op 25-06-2023 14:00]
M.M.A. van der Linden
Ouderenpsychiater, Utrecht
Onze gedragscode is heel duidelijk als het gaat over uitlatingen in de media over ons vak. Je hoort je binnen je grenzen van kennen en kunnen te houden.
De code stelt verder: "Je doet er als arts goed aan om je te realiseren
dat je je titel ‘arts’ n...iet zomaar van je af kan schudden. Ook wanneer je je op persoonlijke titel uit. De artsentitel legt nu eenmaal gewicht in de schaal. Daarom is het belangrijk dat je als arts uiterst zorgvuldig omgaat
met (persoonlijke) uitingen en het verspreiden van informatie op (sociale) media en in het maatschappelijk
debat. Ter toetsing kun je jezelf de vraag stellen of je de uiting ook zou doen tegenover een patiënt in de spreekkamer. Over het algemeen geldt dat wat in de spreekkamer niet kan, daarbuiten ook niet passend is."
(zie link: https://www.knmg.nl/advies-richtlijnen/dossiers/gedragscode-voor-artsen#Downloads_(KNMG-Gedragscode_voor_artsen)-anchor)
In onze beroepscode staat echter nergens dat je als arts niet emotioneel mag reageren als je stuit op uitlatingen die niet voldoen aan bovenstaand en bovendien schadelijk zijn voor patiënten. Ook een waarde-oordeel is geen probleem. Integendeel: waarde-oordelen zijn essentieel in ons vak bij het maken van ethische afwegingen.
Als auteur klagerig reageren wanneer anderen u aanspreken op bewust ingezet cynisme terwijl dit direct patiënten raakt, en u zelf termen gebruikt als "gek" en "gestoord" is inderdaad, ik heb er geen ander woord voor, een beetje sneu.
Het is mooi en geruststellend dat ook jonge collega's als mw. Kyriskozoglou zo'n fijne neus hebben voor de implicaties van onze beroepscode.
[Reactie gewijzigd door Linden, Manon van der op 26-06-2023 00:47]
B.J. Kole
Apotheekhoudend Huisarts, Utrecht
qoute coll. v/d Linden :
" Ter toetsing kun je jezelf de vraag stellen of je de uiting ook zou doen tegenover een patiënt in de spreekkamer. Over het algemeen geldt dat wat in de spreekkamer niet kan, daarbuiten ook niet passend is."
Waar komt deze ...stelling vandaan?
Interactie met collegae is toch echt een volledig andere communicatievorm dan een professioneel consult in een spreekkamer?
Als we die lijn doortrekken kan er dus nooit op robuuste wijze gedebatteerd worden over een meningsverschil. Laat staan dat we op die manier opgewassen zouden kunnen zijn tegen politici , zorgverzekeraars of collegae die van het pad van de moderne wetenschappelijke geneeskunde afdwalen.
[Reactie gewijzigd door Kole, Bastiaan op 26-06-2023 23:16]
B.J. Kole
huisarts
"Ter toetsing kun je jezelf de vraag stellen of je de uiting ook zou doen tegenover een patiënt in de spreekkamer. Over het algemeen geldt dat wat in de spreekkamer niet kan, daarbuiten ook niet passend is." Is een wollige en multi-interpretabele ste...lling, Het verbaasd me enigzins dat uitlatingen binen de spreekkamer in een behandelrelatie op 1 lijn gezet worden met die daarbuiten. Het lijkt me overigens overduidelijk dat (wellicht onbedoelde?) stigmatisering van psychiatrie en de bredere implicatie voor de zorg voor psychiatrische patiënten niet acceptabel is.
[Reactie gewijzigd door Kole, Bastiaan op 30-06-2023 11:35]
M.M.A. van der Linden
Ouderenpsychiater, Utrecht
Antwoord op de reactie van coll. Kole: ouderwetse dooddoener of niet, in de "Gedragscode voor artsen "van de KNMG staat wel degelijk: “ Ter toetsing kun je jezelf de vraag stellen of je de uiting ook zou doen tegenover een patiënt in de spreekkamer.... Over het algemeen geldt dat wat in de spreekkamer niet kan, daarbuiten ook niet passend is." Ik heb het letterlijk gekopieerd van blz 28 van de gedragscode (zie PDF). Het gaat hier over "uitlatingen in de media".
B.J. Kole
Huisarts , Utrecht
Daar kan ik het natuurlijk allemaal niet mee oneens zijn collega v/d Linden.
Maar ook de KNMG zegt niet : “ Ter toetsing kun je jezelf de vraag stellen of je de uiting ook zou doen tegenover een patiënt in de spreekkamer. Over het algemeen geldt dat... wat in de spreekkamer niet kan, daarbuiten ook niet passend is."
Dat lijkt me namelijk een ouderwetse dooddoener en een iets te makkelijke manier om elkaar de mond te snoeren.
M.M.A. van der Linden
Ouderenpsychiater, Utrecht
Antwoord op de vraag van collega Kole, huisarts: de stelling komt uit de "Gedragscode voor artsen" van onze eigen KNMG, volg de link in mijn commentaar hierboven. En ja, waarom zou je niet eens robuust kunnen debatteren als collegae onder elkaar op ...een openbaar medium als het opiniegedeelte van Medisch Contact, dat breed gedeeld wordt op LinkedIn (door MC en de auteur)? Zodat iedereen met psychische klachten kan lezen hoe er kennelijk over hen wordt gepraat in schofferende termen als "gek" en "gestoord"? Waarom zou je je als arts eerst in de feiten verdiepen voordat je in het openbaar onwaarheden verkondigt over een specialisme dat het jouwe niet is? Waarom zou je je als arts überhaupt afvragen hoe het voelt voor iemand die al meer dan een jaar extreem lijdt na de dood van een kind of de moord op een zus en te horen heeft gekregen dat dit past bij de criteria van een "prolonged grief disorder" (Nederlands: persisterende rouwstoornis)? Met de uitleg dat daar effectieve psychotherapeutische behandeling voor is die verschilt van die voor een depressie of PTSS (en tricyclische antidepressiva helpen niet). En die nu leest dat dit als "gelegitimeerd gestoord" wordt beschouwd om zoveel mogelijk pilletjes te kunnen verkopen?
Ja waarom eigenlijk? Als je elkaar 'amice' noemt en het gaat over mensen met psychiatrische aandoeningen is kennelijk alles geoorloofd.
Robuuste medische discussies over de invloed van farmaceuten en fabrikanten? Graag! Maar dan zonder minachting en schuttingtaal. Dat doen we ook niet als het over oncologie, gynaecologie of urologie gaat. Terwijl de lobbydruk van fabrikanten en farmaceuten in de ziekenhuiszorg vele malen hoger is. Tenslotte is daar al jaren sprake van overschrijdingen van het macrobudget, tegenover structurele onderbesteding in de sectoren waar het vooral op mensenwerk neerkomt: de huisartsenzorg, de wijkzorg en de psychiatrie. Met enorme wachttijden tot gevolg. En daar weten u, ik en onze patiënten helaas alles van.
[Reactie gewijzigd door Linden, Manon van der op 27-06-2023 23:08]
J.M. Keppel Hesselink
arts-farmacoloog, Bosch en duin
Ik citeer u: "klagerig reageren...." - Grappig!
Ik ben een voorstander van Socratisch argumenteren en geweldloze communicatie. Niet framen, maar luisteren. Natuurlijk mogen anderen framen en veroordelen. Maar dat maakt meestal dat een debat verza...ndt in zinloze welles nietes spelletjes. En emotionele veroordelingen.
U breekt een lans voor dat 'emotioneel reageren' omdat in de beroepscode nergens staat dat dit onhandig is. U zal het toch eens zijn met me dat het leuker is om inhoudelijk te communiceren dan om elkaar voor 'rotte vis' uit te maken (als in 'klagerig reageren').
Het associatief neerzetten van huisartsen als psychiatrisch ongeschoolden die denken dat schizofrenen meerdere persoonlijkheden hebben is ook een voorbeeld van framen.
Gelukkig onderkende de as. collega dat in zijn corrigendum. Dat de mens zo snel verzandt in emotionele vooroordelen over elkaar is een teken van een sterke identificatie met onze eigen opvattingen.
Het is een uitdaging steeds weer de inhoud van de opmerkingen zo te brengen dat de context niet antilichamen oproept. En andersom om achter de gebrachte context de inhoudelijke argumenten te mogen ontdekken.
M.D. Oosterhoff
psychiater, thesinge
Thomas Szasz heeft zeker wat betekent voor mensen met psychische problematiek met zijn pleidooi voor een meer humane behandeling en verzet tegen gedwongen opname en dergelijke. Maar ik betwijfel ten zeerste of hij ze echt een dienst bewezen heeft me...t zijn opvattingen en boeken ( The Myth of Mental Illness (‘Geestesziekte als mythe’, 1960) en The Manufacture of Madness: A Comparative Study of the Inquisition and the Mental Health Movement (‘De waan van de waanzin: de psychiatrie als voortzetting van de inquisitie’, 1970).
Datzelfde geldt ook voor Peter Götzsche (Dodelijke psychiatrie en stelselmatige ontkenning).
Hoppener is aanmerkelijk milder. In zijn stuk mis ik echter een groot probleem wat vaak niet wordt besproken. Zou het wellicht kunnen dat de prevalentie van psychische aandoeningen gewoon veel groter is dan waar onze zorg op ingericht is? Zou het misschien kunnen dat nu schaamte en schande verminderen duidelijk wordt dat het met psychisch functioneren vaak mis kan gaan. Psychisch functioneren is het meest complexe wat er in de kosmos is tenslotte. Ik vind het een wonder dat het nog zo vaak goed gaat.
M.D. Oosterhoff
psychiater, thesinge
Ik vind dit een goede reactie.
M.M. Kaandorp
Arts, Pessotherapeut , Amsterdam
Beste collega,
De beste psychiaters van de wereld? Wie zijn dat? Diegenen die de classificaties hebben gemaakt? Dat zijn beschrijvingen en geen diagnoses, ze bieden ook geen verklaring aan voor hoe een psychiatrisch ziektebeeld is ontstaan. Lezenswa...ardig is het artikel met de titel ‘Stoornisme’ in het tijdschrift voor psychiatrie: https://www.tijdschriftvoorpsychiatrie.nl/media/6/65-2023-3-artikel-ridder.pdf
Ook raad ik het boek ‘Trauma begrijpen’ van de psychiater Jim van Os en Simona Karbouniaris van harte aan om over dit belangrijke onderwerp wijzer te worden.
D.F.R. Boswijk
huisarts, Stegeren
Boeiende blog. En ja, inderdaad een imposante toename van psychiatrische diagnoses. En ja, de DSM is behalve een overzicht daarvan ook een voorschrijf algoritme. En ja, de meeste auteurs die hebben bijgedragen hebben banden met Big Pharma. In die co...ntext mag je, denk ik, best ook kritisch kijken naar al die nieuwe diagnoses.
Kortom, de DSM is het weliswaar het beste overzicht wat we hebben van de psychiatrische stoornissen, maar meer "een half ei in plaats van de lege dop" dan een Heilige Graal van het voorkomen en behandelen van psychisch lijden zou ik zeggen.
Als je in dit verband spreekt over psychiatrisering van de samenleving, waar toch wel iets voor te zeggen is, roept dat emotionele reacties op van psychiaters. Jammer. Wellicht was het beter geweest om in plaats daarvan te benadrukken dat lijden ook een existentieel en zinvol onderdeel van het leven kan zijn, zoals Dirk de Wachter zo mooi heeft verwoord. En die is ook nog eens psychiater dus die neemt de psychiatrie vast wel serieus... Evenals collega Keppel Hesselink volgens mij.
M.M.A. van der Linden
Ouderenpsychiater, Utrecht
"Lijden een existentieel en zinvol onderdeel van het leven". Schitterend, ja. Diepzinnig ook. Maar u zegt dat vast niet tegen die patiënt die nacht na nacht uit de slaap wordt gehouden door herbelevingen aan seksueel misbruik of oorlogsgeweld, of da...t meisje met levensbedreigend ondergewicht door anorexia. En ook niet tegen die oudere heer die al om 4 uur 's ochtends opstaat om al zijn dwangrituelen af te kunnen lopen, en niet toe komt aan eten, laat staan douchen. Ik gun niemand een psychotische depressie, maar een half uurtje is genoeg om te weten dat je zoiets nooit wil meemaken.
In België kun je zonder verwijzing van een huisarts naar de psychiater, mits je het zelf betaalt. De Wachters werk bestond daarom, naast behandelen van patiënten in een psychosekliniek, uit het geruststellen van "worried well" in zijn pivépraktijk.
In Nederland krijgen deze mensen geen verwijzing, laat staan een diagnose, maar effectieve uitleg van u, huisarts en poortwachter. Dat doen huisartsen uitstekend: de afgelopen 10 jaar werden, via de basisggz, 150.000 patiënten overgenomen uit de psychiatrie door de POH in de huisartsenpraktijk. Er bestaat in Nederland dus geen psychiatrisering maar ontpsychiatrisering dankzij zeer succesvolle subsitutie.
Het IZA staat bol van plannen om huisartsen nóg meer patiënten over te laten nemen vanuit de psychiatrie, bijvoorbeeld met hulp van Mentale Gezondheidscentra. Een irreëel plan, huisartsen hebben nu al hun handen vol aan de mensen op de wachtlijst voor psychiatrische behandeling. Ondertussen kampen zowel de huisartsenzorg als de ggz met structurele onderbesteding van het zorgverzekeringsmacrobudget, respectievelijk 150 en 300 miljoen. Terwijl er mensen doodgaan op de wachtlijst voor psychiatrische behandeling en er jaarlijks structureel wordt overbesteed in de ziekenhuiszorg, mede dankzij effectieve lobby van farmaceuten en fabrikanten van medische apparatuur. Daar valt immers veel meer te verdienen.
Manon Kleijweg- Van der Linden, Ouderenpsychiater
[Reactie gewijzigd door Linden, Manon van der op 24-06-2023 11:52]
D.F.R. Boswijk
huisarts, Stegeren
Ik ben het grotendeels met de analyse van collega Kleijweg- Van der Linden eens. Maar het is geen kwestie van of/of maar van en/en, en de werkelijkheid is nu eenmaal wat weerbarstig en gelaagd. Onze samenleving en levens zijn enerzijds stressvol voo...r sommigen en anderzijds wordt de existentie en de zin van het lijden ook echt in de beeldvorming te stellig als onwenselijk, onnodig en onmenselijk gelabeld. Daar heeft collega de Wachter echt een punt en de zorgen van collega Keppel Hesselink betreffen, denk ik, voor een groot deel de psychiatrisering van de categorie mensen die je ook "worried well" zou kunnen noemen....
M.M.A. van der Linden
Ouderenpsychiater, Utrecht
Mensen piekeren over de gekste dingen, over hun havermelkallergie en de kleur van het nieuwe bankstel, en waar ze hun geld aan willen uitgeven. Het leidt in Nederland in elk geval niet tot een toeloop naar de psychiatrie, integendeel. "Worried" is ni...et voldoende om in aanmerking te komen voor een DSM classificatie en zeker niet om iemand door te sturen naar een psychiater. Net zomin als u iemand naar de longarts stuurt met een kriebelhoest of iemand met een ontstoken muggenbult naar de dermatoloog.
M.D. Oosterhoff
psychiater, thesinge
Nee, Dirk de Wachter neem ik niet serieus. Dat gratuite roepen dat we het lijden zijn verleerd doet geen recht aan mensen met een psychische aandoening. En hij zegt weliswaar wij, maar hij bedoelt toch vooral andere mensen. Het is toch niets meer dan... zeggen, dat mensen zich aanstellen en niks meer kunnen hebben. Dat zal vast voorkomen, maar over het algemeen is eerder het tegendeel waar. Mensen nemen zelf hun psychische problematiek ook niet serieus en neigen ertoe zichzelf te beschuldigen. Daar hebben ze anderen niet voor nodig.
J.M. Keppel Hesselink
farmacoloog-arts, Bosch en Duin
Het zijn allemaal aspecten van de werkelijkheid! Het ene kan en het andere kan ook. En dat is ook zo. Niet alles is hetzelfde dus.
M.D. Oosterhoff
psychiater, thesinge
Zeker heeft de farmaceutische industrie een kwalijke rol gespeeld en zeker dat er bij de tot standkoming van de DSM oneigenlijke motieven een rol spelen. Maar toch doe je mensen die lijden aan een psychische aandoening met deze column ernstig tekort.... Psychiatrische aandoeningen wegzetten als een veredelde vorm van aanstellerij is kwetsend. En suggereren dat het allemaal berust op economisch gewin doet professionals ook geen recht. De prevalentie van psychische aandoeningen is nog steeds aanmerkelijk hoger dan het aantal mensen wat in behandeling komt en dan heb ik het niet over een beetje somber of een beetje druk. Er is nog steeds forse onderbehandeling en psychische aandoeningen worden nog steeds niet serieus genomen. Het lijden is vaak gigantisch. Ook in niet westerse landen.
Over de zorg voor somatische aandoeningen wordt nooit zo geschreven.
J.M. Keppel Hesselink
arts-farmacoloog, Bosch en Duin
Amice, je suggereert dat ik psychiatrische aandoeningen wegzet als een veredelde vorm van aanstellerij, dat snap ik niet en is mijn bedoeling helemaal niet. Ik suggereer ook niet dat alles berust op economisch gewin. Noch dat psychiatrische aandoeni...ngen niet serieus genomen zouden moeten worden. Je schuift me wel hele negatieve oordelen in de schoenen.
Door het werk van Lex Bouter hebben we leren inzien dat perverse prikkels overal in de geneeskunde doorwerken. Dat geldt ook voor onze kennis van somatische oorzaken. Ik lees dan ook geen enkel inhoudelijk argument tegen mijn Blog. Dat zou toch boeiender zijn dan deze sterke veroordeling.
M.D. Oosterhoff
psychiater, thesinge
Ik vind het niet raar, dat ik in je column lees dat we in ons rijke verwende westen druk maken om problemen waar ze in armere landen echt geen tijd voor hebben.
Wat de toename van classificaties ( geen ziektes) in de DSM betreft: dat is inderdaad i...dioot en suggereert dat het meer is dan het is nl. een classificatiesysteem. Maar het leidt meer tot te ver gaande differentiatie dan dat de totale prevalentie toe neemt. Die prevalentie is overigens nu eenmaal hoog, beslist hoger dan de beschikbare hulp, die overigens de laatste jaren niet is toegenomen. Manon Kleijweg heeft daar veel over geschreven op Linked in.
We beginnen eindelijk serieus te nemen dat er in het psychisch functioneren ook ernstige verstoringen op treden. Ik vind het prima om daarover vragen te stellen, maar de toon van dit blog blijf ik toch badinerend vinden.
Maar ik wil wel van je aannemen dat dat niet de bedoeling was.
Iets anders. Die ipsapirone, is dat nog wat geworden?
J.M. Keppel Hesselink
arts-farmacoloog, Bosch en Duin
Ha Menno,
Ik schrijf niet dat we ons rijke verwende westen druk maken om problemen waar ze in armere landen echt geen tijd voor hebben. Ik schrijf dat er in andere landen andere psychiatrische ziektebeelden gezien worden en met andere frequenties.... Ik noem maar even het Koro syndroom van de verschrompelende penis in Japan als variant op de depressie (syndrome of the shrinking penis). Je legt mij een interpretatie in de mond die ik zelf niet zou uitspreken. Wel worden door onze postmoderne cultuur veel klachten gemedicaliseerd. Die vroeger gewoon lastig waren. En waardoor sommigen zeggen dat we lijden niet meer accepteren, en alles maakbaar is.
Ipsapirone had een zodanig subjectief bijwerkingen patroon dat sommigen leken op somatische equivalenten van depressie en daarom konden we geen effectiviteit aantonen in de fase III op de schalen....niets geworden na vele jaren R&D dus. Wel veel geleerd.
M.M.A. van der Linden
Ouderenpsychiater, Utrecht
Zo discussiëren we nog even door in de stegen van het eigen gelijk, waarbij het grotere geheel, het lijden en welzijn van uw en mijn patiënten, steeds meer uit beeld raakt.
Lees de argumenten nog even rustig na. U kunt niet anders dan besluiten da...t de titel "De psychiatrisering van onze samenleving" onzinnig en onwaar is. En opmerkingen als "Kunnen we in ieder geval allemaal mild psychiatrisch gestoord zijn." even kwetsend als schadelijk.
Mijn advies: trek het stuk terug of plaats een rectificatie. We maken allemaal wel eens een inschattingsfout. Het zou u sieren. Ik wens u een goed weekend.
Manon Kleijweg-Van der Linden, ouderenpsychiater
J.M. Keppel Hesselink
arts-farmacoloog, Bosch en Duin
Ik twijfel of het bewijs dat ik stoffige tegelwijsheid uitspreekt ondersteund wordt door de stelling dat het aantal volwassen Nederlanders dat jaarlijks psychiatrische behandeling krijgt de afgelopen 10 jaar met 25% afnam.
We weten immers dat alle...en al voor depressie de prevalentie in deze eeuw toegenomen is. Hetzelfde geldt voor ADHD, om eens wat te noemen.
Collega van den Linden is duidelijk geïrriteerd iets in mijn betoog. En beoordeelde mijn visie meteen als een ongeïnformeerd vooroordeel en laatdunkend. Dat is jammer. Want ik zat wel met de beste psychiaters van de wereld aan de tafel en die zouden nooit met iemand samengewerkt hebben die ongeïnformeerd en laatdunkend over de psychiatrie zou zijn. Lijkt mij. En de collega mist de essentie, namelijk dat er vele niet-medische drivers zijn binnen de wereld der psychiatrische diagnosen. Drivers die we perverse prikkels zouden kunnen noemen.
Ik probeer met deze Blog mijn collega's te helpen deze perverse prikkels te onderkennen. Ik geloof niet dat dat ongeïnformeerd gebeurd is.... Deze reactie noopt me tot het schrijven van een Blog 'Perverse Prikkels in Psychiatrische Diagnostiek' , waarvoor dank!
M.M.A. van der Linden
Ouderenpsychiater, Utrecht
Dementie? Vroeger heette dat gewoon kinds. Vrouwen die doodgingen aan endometritis in het kraambed werden in de tijd van Semmelweis verdacht van ernstige karakterzwakte van de lagere klasse: beetje lui gaan liggen ijlen in bed en het arme wurm aan zi...jn lot overlaten, een vrouw met standing dééd zoiets niet.
Deze gemakzuchtige visie op de DSM inclusief stoffige tegelwijsheid is een echo van het verleden en doet geen recht aan het substantieel lijden dat voorwaarde is voor het überhaupt vaststellen van een DSM classificatie.
Psychiatrisatie? Het aantal volwassen Nederlanders dat jaarlijks psychiatrische behandeling krijgt nam de afgelopen 10 jaar met 25% af.
Het is dit soort ongeïnformeerd vooroordeel dat structurele onderfinanciering van psychiatrische behandeling in de hand werkt. Patiënten met ernstige psychiatrische aandoeningen sterven nog altijd twintig jaar eerder dan gemiddeld, deels door miskenning en onderbehandeling van somatische aandoeningen door andere specialismen. Daar is niks geciviliseerds aan. Ik ben die laatdunkende toon over het lijden van mijn patiënten door collega's van andere specialismen meer dan zat. Het is schadelijk en verre van beschaafd. Hou hiermee op.
[Reactie gewijzigd door Linden, Manon van der op 23-06-2023 08:06]