Minister van VWS had niet mogen besluiten over verdeling opleidingsplekken

Zeven ziekenhuizen in de regio Leiden hebben gelijk gekregen van de rechter: het ministerie van VWS had niet mogen bepalen hoeveel medisch-specialistische opleidingsplekken deze ziekenhuizen in 2023 zouden krijgen. Die uitspraak deed het College van Beroep voor het bedrijfsleven op 30 januari.

De zaak was aangespannen door het LUMC en zes perifere ziekenhuizen, die samen de onderwijs- en opleidingsregio (OOR) Leiden vormen. Zij kregen in het verdeelplan honderd opleidingsplaatsen toebedeeld, terwijl zij hadden gerekend op honderdtien plaatsen in het jaar 2023. Zij voerden in de rechtszaak aan dat het verdeelplan geen wettelijke grondslag heeft. Volgens de rechter heeft de minister van VWS inderdaad geen bevoegdheid om de verdeling van opleidingsplaatsen voor medisch specialisten over OOR’s vast te stellen. De rechter herroept daarmee het verdeelplan van 2023 dat het ministerie van VWS had vastgesteld. Volgens de rechter heeft het plan betrekking op individuele zorgaanbieders en is het plan dan ook van invloed op de bijdrages die de ziekenhuizen van de Nederlandse Zorgautoriteit (NZa) krijgen. De minister van VWS heeft volgens de rechter echter alleen de bevoegdheid om algemene aanwijzingen aan de NZa te geven.

De uitspraak is onder meer interessant in het licht van de koerswijziging van het ministerie van VWS. Vorig jaar kondigde het ministerie namelijk aan een geheel nieuwe toewijzingsmethode voor het verdelen van de opleidingsplekken te hanteren. VWS besloot dat er moest worden uitgegaan van ‘adherentie 100 procent alle instellingen’, dat wil zeggen: de verleende zorg van alle ziekenhuizen in een opleidingsregio weegt even zwaar. Het achterliggende idee daarvan is dat regio’s met tekorten aan medisch specialisten meer opleidingsplekken krijgen. Welke gevolgen de uitspraak heeft voor het verdeelplan van 2024 en verder is niet duidelijk. Een woordvoerder van VWS meldt dat zij de uitspraak bestuderen en later bekendmaken wat de gevolgen zijn. De woordvoerder van het LUMC laat weten: ‘Het gaat iets betekenen voor 2024 en verder. Wat dat is zal van de gesprekken met onder meer VWS afhangen. Maar dit verdeelplan waarin scheefgroei de boventoon voerde wordt het in elk geval niet meer.’

En ook De Jonge Specialist en de Federatie Medisch Specialisten reageren gezamenlijk op de uitspraak. Zij maken zich al lange tijd zorgen over de verdeling van de medisch-specialistische vervolgopleidingen over Nederland. ‘Bij het nieuwe verdeelplan werd niet de juiste prioriteit gelegd: namelijk de beste opleiding voor toekomstige medisch specialisten. Met deze uitspraak ontstaat mogelijk een nieuwe situatie.’