Is de traditionele organisatiestructuur van VWS nog houdbaar?

Integrale ouderenzorg vraagt om neerhalen muur tussen cure en care

Het zorgveld wil de muren tussen care en cure afbreken om goede integrale ouderenzorg te realiseren voor de snel vergrijzende bevolking. Wanneer volgt VWS?

Nederland vergrijst in een rap tempo. Dubbelsnel zelfs: er komen relatief meer ouderen én deze ouderen worden steeds ouder. Alle adviesorganen van de overheid hebben hierover uitvoerig geschreven en er is een Nationaal Programma Ouderenzorg in het leven geroepen, dat een budget van 80 miljoen euro heeft gekregen. Steeds meer van deze ouderen willen tot op hoge leeftijd thuis wonen en zij worden hierin gesteund door overheidsbeleid. Maar de zorg is hier nog niet op voorbereid, zo bleek uit een inventarisatie in 2010 door de KNMG.

Ondertussen verplaatst de langdurige zorg voor kwetsbare ouderen zich van het verpleeghuis naar de huisartsenzorg en de thuiszorg. Ook de medisch-specialistische zorg speelt een steeds grotere rol in het leven van kwetsbare ouderen, omdat er medisch technisch steeds meer mogelijk is. De problemen in de langdurige zorg voor kwetsbare ouderen concentreren zich dan ook in de thuissituatie en het ziekenhuis.

Na een inventarisatie zijn deze problemen voorzien van verbetervoorstellen in het KNMG-standpunt ‘Sterke medische zorg voor kwetsbare ouderen’. Vanuit een hometeam dienen de huisarts en de wijkverpleegkundige samen integrale eerstelijnszorg (cure en care) te verlenen aan kwetsbare ouderen die thuis of in het verzorgingshuis wonen. In het ziekenhuis dienen de ‘specialistisch’ medisch specialist
(zoals de cardioloog, traumachirurg, orthopeed), de ‘generalistisch’ medisch specialist (zoals de internist ouderengeneeskunde en klinisch geriater) en een verpleegkundige vanuit een geriatrische team integrale ziekenhuiszorg (cure en care) te bieden aan kwetsbare ouderen.

Deze verbetervoorstellen zijn positief ontvangen door de beleidsdirectie Langdurige Zorg van het ministerie van VWS die zich richt op de zorg voor geriatrische patiënten. Maar de invloed van deze beleidsdirectie beperkt zich tot de care. De verantwoordelijkheid voor de huisartsenzorg en ziekenhuiszorg is belegd bij de beleidsdirectie Curatieve Zorg van VWS. Daarmee doorsnijdt de organisatiestructuur van het ministerie van VWS de integrale ouderenzorg (cure en care) die patiëntenorganisaties, overheid, en zorgaanbieders nastreven. De verbetervoorstellen uit het KNMG-standpunt, die een verwevenheid van cure en care kennen, vallen binnen de organisatiestructuur van het ministerie daarom tussen wal en schip.

De zorgaanbieders proberen inmiddels om voor de door iedereen beoogde integrale ouderenzorg de traditionele muren tussen care en cure ofwel AWBZ en Zorgverzekeringswet af te breken. Wanneer volgt de rijksoverheid?

Michiel Wesseling, beleidsmedewerker KNMG

Correspondentieadres: m.wesseling@fed.knmg.nl