Co-schap in deeltijd
Plaats een reactieNieuwe regeling wordt in september ingevoerd
Vanaf komend studiejaar kunnen studenten die zwanger zijn of zorgtaken voor eigen kinderen hebben, het co-schap in deeltijd volgen. Dat heeft voor de studenten, de opleiders en de faculteit de nodige consequenties. Het Landelijk Overleg Co-Assistenten en het KNMG-Studentenplatform volgen de ontwikkelingen op de voet.
Het volgen van co-schappen in deeltijd was tot voor kort niet of beperkt mogelijk.
Begin 2004 vroeg een co-assistent van het Vrije Universiteit medisch centrum (VUmc) deeltijdco-schappen aan in verband met haar zwangerschap.1 Dit werd in eerste instantie afgewezen omdat er geen goede regeling was die het in deeltijd volgen van co-schappen, in haar situatie, mogelijk maakte. Uiteindelijk is voor deze co-assistent een aparte regeling getroffen.
Naar aanleiding van deze casus is de mogelijkheid voor deeltijdco-schappen bij zwangerschap of een zorgtaak besproken in het landelijk overleg van onderwijsdirecteuren van de medische faculteiten (OCG) en het Disciplineoverlegorgaan Medische Wetenschappen (DMW). De onderwijsdirecteuren trokken het zich aan dat in de geldende regelingen geen rekening werd gehouden met zwangerschap of zorgtaken.
Beeld: Hans Oostrum
Advies
Het DMW vroeg advies aan de Commissie Gelijke Behandeling (CGB). De CGB is een onafhankelijk landelijk college, dat adviseert en klachten behandelt over de naleving van de gelijkebehandelingswetgeving. Hiertoe behoren meerdere wetten en besluiten op grond waarvan de commissie uitspraak doet bij klachten.
De CGB heeft zich vervolgens gebogen over de vraag of deze wetgeving ertoe verplicht bij de co-schappen rekening te houden met zwangerschap of zorgtaken van studenten. Hierbij kwam aan de orde of deze studenten zouden worden benadeeld op basis van direct onderscheid, zoals zwangerschap, of indirect onderscheid, zoals ouderschap. Daarnaast heeft de commissie zich ook de vraag gesteld of het voor het behoud van de kwaliteit van het onderwijs noodzakelijk is dat de co-schappen in voltijd moeten worden doorlopen.
Op grond van haar overwegingen adviseerde de CGB om deeltijdco-schappen mogelijk te maken, opdat zwangere co-assistenten en co-assistenten met zorgtaken beter in staat zouden zijn om de opleiding te volgen. Zij gaf daarbij aan dat de universiteiten verantwoordelijk zijn voor de wijze waarop de co-schappen zijn ingericht, dus ook wanneer de co-assistenten in affiliatieziekenhuizen zijn geplaatst.2 Het DMW heeft dit advies overgenomen in de vorm van een individueel programma op maat voor co-assistenten die zwanger zijn of zorg dragen voor eigen kinderen. Het programma zal ingaan bij aanvang van het komende studiejaar.
Weerstand
Het is te verwachten dat deze regeling in het hele land weerstand zal oproepen bij een belangrijk deel van de specialisten die een deeltijd co-schap moeten aanbieden, vergelijkbaar met de invoering van deeltijdwerken voor specialisten en arts-assistenten in opleiding. De twee kernpunten van de discussie zullen dezelfde zijn: Kan met een deeltijdbaan een goede kwaliteit van zorg worden geleverd? Kan met een deeltijdopleiding het vak goed worden geleerd?
Het Landelijk Overleg Co-Assistenten (LOCA) en het KNMG-studentenplatform delen de zorgen maar zijn ervan overtuigd dat het antwoord op beide vragen positief is. Het DMW gaat ervan uit dat deeltijdco-schappen wettelijk mogelijk moeten zijn bij zwangerschap of zorgtaken en ook vanuit kwalitatief oogpunt ziet het geen bezwaar.
De faculteiten en de opleiders zullen dit moeten waarmaken. Het vóórkomen van zwangerschap of zorgtaken bij geneeskundestudenten (jaar één tot en met zes), en dus de mogelijke impact van deze regeling voor de opleiders, schatten de studieadviseurs met een aanzienlijke spreiding op twintig tot dertig in totaal per faculteit.3
Verlengen
Het deeltijdco-schap zal de opleiding naar rato verlengen om dezelfde ervaring op te doen als tijdens co-schappen in voltijd. Voor de co-assistenten kan dit vergaande financiële gevolgen hebben. Met de plannen voor leerrechten van staatssecretaris Rutte van Onderwijs zijn de gevolgen voor de hoogte van het collegegeld echter nog niet goed te overzien.4
De kwaliteit van de co-schappen moet gewaarborgd zijn. De ontwikkeling van competenties en het eindniveau van de deeltijdco-assistent moeten hetzelfde zijn als bij de voltijders. Iedere co-assistent zal bovendien, in het kader van professioneel gedrag, de inhoud van zijn of haar bekwaamheid moeten blijven bewaken.5 Het is dus van belang dat er voldoende leermomenten mogelijk zijn. Het kan daarbij ook niet zo zijn dat een deeltijdco-assistent stelselmatig een bepaald leermoment mist. Iedere co-assistent moet ook enkele avond- en nachtdiensten draaien om vertrouwd te raken met de specifieke problematiek die zich met name s avonds en s nachts voordoet. Ook is het soms nodig dat ze aanwezig blijven totdat het leermoment volledig is. De deeltijdco-assistent zal, net als iedere andere co-assistent, flexibiliteit moeten tonen om die bijzondere leermomenten mee te maken die de opleiding kleur, smaak en inhoud geven.
Opleiders
Voor de opleiders zal het deeltijdco-assistentschap grote veranderingen met zich brengen. De deeltijdco-assistent zal sommige dagen of dagdelen niet op de afdeling, operatiekamer of polikliniek aanwezig zijn en de stageperiode zal langer duren. Dit vraagt om een goede afstemming met de roosters van alle co-assistenten die op dat moment hetzelfde co-schap lopen.
Bovendien moet de opleider zich bewust zijn van zijn of haar persoonlijke mening ten aanzien van werken, opleiding of co-schappen in deeltijd, en professioneel met deze nieuwe ontwikkeling willen omgaan. De begeleiding, feedback en beoordeling van de deeltijdco-assistenten mogen niet op een persoonlijke mening zijn gebaseerd.
Van de opleiders wordt waarschijnlijk een nog grotere inzet verlangd dan ze nu al leveren, met name voor het onderwijs en de begeleiding ten aanzien van professioneel gedrag. Ook deeltijdco-assistenten zullen door de opleider regelmatig moeten worden beoordeeld op hun competenties.5
Faculteiten
De faculteiten zullen de deeltijdco-schappen goed moeten faciliteren, zowel voor de co-assistenten als voor de opleiders. Naast de informatievoorziening van alle partijen en de wijzigingen die moeten worden aangebracht in de onderwijs- en examenregeling (OER), is het bijvoorbeeld ook nodig om de financiering van de co-schappen te bekijken.
De aanvragen voor deeltijdco-schappen eisen een kritische beoordeling en er moeten regelingen komen voor bijvoorbeeld kinderopvang en reiskosten. Er moet een aparte klachtenprocedure worden opgezet en de kwaliteit van de co-schappen moet bewaakt blijven.
Richtlijnen
Het LOCA en het KNMG Studentenplatform ondersteunen het beleid van het OCG/DMW ten aanzien van de deeltijdco-schappen.
Beide vinden wel dat er ruime aandacht moet komen voor de begeleiding van de co-assistenten en de opleiders en voor de borging van de kwaliteit, inhoud en beoordeling van de co-schappen. Daar zijn duidelijk omschreven richtlijnen voor nodig en de faculteiten zullen hierop moeten toezien.
De nieuwe regeling voor deeltijdco-schappen opent tevens de discussie over de mogelijkheid van deeltijdco-schappen voor degenen met zorgtaken voor anderen dan eigen kinderen of met een (tijdelijke) functiebeperking.
drs. P.G. Postema, co-assistent VUmc, oud-voorzitter Co-Raad VUmc
mw. drs. S.A.H.M. van den Tillaart, co-assistent LUMC, voorzitter KNMG-Studentenplatform
drs. R.B. Takkenberg, co-assistent AMC, voorzitter LOCA
mw. dr. J.A.A.M. van Diemen-Steenvoorde, kinderarts, directeur onderwijsinstituut VUumc
mw. mr. A.K. de Jongh, beleidsmedewerker CGB, adviseerde bij de samenstelling van dit artikel
Correspondentieadres:
pg.postema@gmail.com
SAMENVATTING
- Per september 2005 zal het mogelijk zijn voor geneeskundestudenten die zwanger zijn of die zorgtaken hebben voor eigen kinderen om de co-schappen in deeltijd te volgen.
- Alvorens het zover kwam, heeft het Disciplineoverlegorgaan Medische Wetenschappen (DMW) hierover het advies gevraagd van de Commissie Gelijke Behandeling (CGB) en de aanbeveling van de commissie overgenomen.
- Het Landelijke Overleg Co-Assistenten (LOCA) en het KNMG-Studentenplatform ondersteunen het nieuwe beleid. Beide benadrukken wel dat er ruime aandacht moet worden besteed aan de begeleiding van co-assistenten en opleiders en aan de kwaliteitsborging van de co-schappen.
In het VUmc konden co-assistenten - bij wijze van proef - het afgelopen studiejaar hun co-schappen al in deeltijd doen. Drie cos vertellen over hun ervaringen.
Klik hier voor het PDF-bestand van dit artikel
Links:
Klik hier voor de klachtenpagina van Co-raad
www.knmg.nl
- Studenten - Studentenplatform
- Er zijn nog geen reacties
