Opnieuw: leiderschapslessen bij de koffie

Van wie leer je leiderschap? Die vraag stelde ik mij drie jaar geleden. Mijn antwoord had te maken met Martina en Hans. Want leiderschap gaat over het leven. Zij zijn de leermeesters van het leven, schreef ik. Door Martina’s decubitus kwam de revalidatie voor haar dwarslaesie stil te liggen. Toch namen zij de leiding over hun leven terug en werden ze de leiders van hun zorgteam. Na een jaar mocht Martina naar huis. Genezen. Maar helaas, de decubitus bleef terugkomen.

Af en toe, natuurlijk te weinig, spreek ik ze. Bij de koffie. Soms vol verdriet. Nog steeds voel ik hun kracht. De kracht van zelf keuzes maken. Voorzichtigheid? Naar buiten? Op pad? Hoe­­lang in de rolstoel? Onlangs vroegen ze mij of ik een speciaal bed kon bestellen; die firma leverde niet aan particulieren. Dan kon ze makkelijker overeind komen. Bij elke tegenslag, bij elke stap zoeken zij naar mogelijkheden. Steeds opnieuw nemen ze de leiding. Leiderschap. Keuzes maken.

Deze patiënten staan er feitelijk alleen voor, elke dag weer

Toch is er ook pijn. En voor mij het besef dat wij in de zorg veel kunnen, maar lang niet alles. De technische vooruitgang is enorm. Toch lukt het bij extreem ingrijpende zorgvragen, zoals zeer ernstige decubitus bij dwarslaesiepatiënten, niet altijd om een passende oplossing te bieden. Daarmee staan deze patiënten er feitelijk alleen voor. Elke dag weer. Toch zie ik de kracht en ervaar ik leiderschap.

Soms vraag ik me af of wij als zorgverleners en beleidsmakers genoeg doen. Focussen wij ons op de juiste vragen? Laten we deze extreem kleine groep patiënten niet te veel alleen? Moet er meer onderzoek en aandacht naartoe? Daar hoor ik Martina en Hans nooit over. Zij kiezen de weg naar voren. Maken eigen keuzes. Steeds opnieuw. Samen. Leiders van het zorgteam. Mijn ware leermeesters. Hans en Martina. Vandaag leer ik nog steeds van ze.