Blogs & columns
Column

Lourdes

18 reacties

Een collega wandelde onlangs door Zuid-Limburg toen zij bij een kapelletje een reclameposter voor bedevaartstochten naar Lourdes zag hangen. Onderaan stond in grote letters: ‘Bent u verzekerd bij CZ, dan kunt u onder voorwaarden een flinke korting op de reissom aanvragen.’

Werden in deze tijden van zorgschaarste, kraptebudgetten en een toenemende roep om het maken van ‘scherpe keuzes in de zorg’ werkelijk premiegelden besteed aan een vorm van religieus toerisme?

Lourdes, een stadje aan de voet van de Franse Pyreneeën, staat bekend als de grootste katholieke bedevaartplaats ter wereld. In 1858 zou de maagd Maria achttienmaal zijn verschenen aan de toen 14-jarige Bernadette Soubirous. Sindsdien wordt dit kleine stadje met slechts 13 duizend inwoners bezocht door 5 miljoen toeristen per jaar uit 140 landen en heeft het na Parijs de hoogste hoteldichtheid van Frankrijk.

Al bijna tachtig jaar biedt CZ zijn klanten een bedevaartstocht naar Lourdes aan. Ooit vergoedde CZ de reis volledig. Tegenwoordig biedt de verzekeraar eens per vijf jaar een flinke korting aan klanten met een aanvullende zorgverzekering én een medische indicatie. Als voorbeeld: een negendaagse busreis met verblijf in een drie­sterrenhotel, inclusief volpension kost dan in plaats van 995 euro, nog maar 350 euro.

‘Het hoeft niets ernstigs te zijn hoor, ook mensen met een hoge bloeddruk komen in aanmerking’

Tien jaar geleden drong de toenmalige minister van Volksgezondheid, Edith Schippers, er bij de zorgverzekeraars nog op aan om de vergoeding te stoppen. VGZ deed dat. CZ, een oorspronkelijk katholieke zorgverzekeraar, tot nu toe niet. Aangezien verzekeraars zelf mogen bepalen wat ze in hun aanvullende pakket stoppen, kan CZ ook niet worden gedwongen om deze vergoeding te staken. Alhoewel, het aantal aanvullend verzekerden dat deze reizen tenslotte indirect betaalt, slinkt al jaren. De oorzaak dan wel het gevolg is een vermagering van de aanvullende verzekeringspakketten. Terwijl je steeds minder fysiotherapiebehandelingen vergoed krijgt en er minder geld is voor de orthodontist of een nieuwe bril, gaan de reizen naar Lourdes gewoon door. Ik zou het bijna een wonder willen noemen.

Dat iemand graag een bezoek wil brengen aan Lourdes moet hij of zij natuurlijk helemaal zelf weten, maar dat dit met publieke middelen wordt gesponsord, zelfs als die uit de aanvullende verzekeringspot komen, vind ik moeilijk te rijmen met de huidige problemen in de zorg. ‘Er is de aankomende negen maanden geen zicht op een plek in een verpleeghuis of een ggz-instelling, maar we kunnen u wel voor een zacht prijsje een compleet verzorgde reis naar Lourdes aanbieden.’

Ik besluit het bedrijf van de poster te bellen. Een aardige dame van de klantenservice benadrukt dat er wel een medische indicatie moet zijn. ‘Maar dat hoeft niet iets heel ernstigs te zijn hoor. Ook mensen met somberheidsklachten of een hoge bloeddruk komen in aanmerking.’ Ik moest wel een medische verklaring halen bij de huisarts, vertelt ze. Ze is duidelijk niet op de hoogte van de regelgeving. ‘O jee’, zeg ik daarom, ‘dat wordt lastig. Mijn huisarts schrijft geen medische verklaringen.’ ‘Ocherm, sommige huisartsen doen toch zo moeilijk’, reageert ze. ‘Echt hè’, verzucht ik, ‘het is godgeklaagd.’

Meer van Danka Stuijver:

  • Danka Stuijver

    Danka Stuijver is waarnemend huisarts. Naast haar columns voor Medisch Contact maakt zij ook de podcast Over de Grens.  

Op dit artikel reageren inloggen
Reacties
  • H.J.W.A. Meijerink

    huisarts n.p., Terneuzen

    Beste Danka, je column over Lourdes is toch wat kort door de bocht. CZ komt o.a voort uit OZ, een ziekenfonds van het Bisdom Breda. In vroeger tijden konden verzekerden van dit fonds vrijwillig bijdragen aan een Lourdes-ziekenfonds. Met ingang van 1 ...juni 1941 konden verzekerden van OZ, zo schrijft prof van Lieburg in zijn boek "90 jaar OZ Zorgverzekeringen, een vrijwillige bijdrage geven van één cent per gezin per week bestemd voor het Lourdesziekenfonds. Na al die jaren heeft dat Lourdesziekenfonds een behoorlijk vermogen. Financiering van de bedevaarten gebeurt uit de opbrengsten van belegd vermogen en vrijwillige bijdragen. Duidelijk moge zijn dat deze gelden niet zomaar voor andere doeleinden gebruikt mogen worden.

  • L. Voets

    specialist ouderengeneeskunde/palliatieve zorg

    Beste Danka,

    Dank voor je overwegingen over het al of niet financieel vergoeden van reizen naar Lourdes. Ik kan me voorstellen dat je dit kritisch beschouwt, zeker als algemene gelden gemoeid zijn en geloof een rol speelt. In de recentere geschie...denis van de geneeskunde hebben we heil- en heelkunde (niet voor niets verwant) zorgvuldig van elkaar gescheiden. Immers het biologische verklaringsmodel zou nu de oplossing zijn.
    Toch zou ik er een overweging tegenover willen zetten. Ikzelf ben werkzaam in de ouderengeneeskunde en palliatieve zorg. Het totaal beschouwen van de persoon (biopsychosociospiritueel) met alles wat waardevol is, is het meest heilzame wat we voor mensen kunnen betekenen. Troost, verzoening, aanvaarding en overgave zijn zaken die we niet altijd kunnen bieden als artsen. Ooit ben ik als arts meegeweest naar Lourdes en kan alleen maar aangeven dat mensen daar een troost vonden waar in onze richtlijnen nooit over geschreven wordt.
    Over de afweging of de zorgverzekeraar dit moet betalen zal ik me niet uitlaten. Sommige zorg is misschien wel Evidence Based, vaak een stuk duurder, maar lang niet zo betekenisvol als dat ene reisje naar Lourdes.

  • P.J.E. van Rijn

    huisarts n.p., Rheden

    Wrakhout, wat een treffende omschrijving van de restanten van onze neo-liberale samenleving! Want je bent met de verkeerde genen geboren . Je hebt de verkeerde keuzes gemaakt in je leven .En daarvoor moet je worden gestraft. Wat is het dan heerlijk o...m als wrakhout nog aan te mogen spoelen in Lourdes, de plaats waar altijd hoop is..Peter van Rijn

  • Imme Bergman, Nijmegen, Nijmegen

    Beste Danka,
    Ik wil een lans breken voor CZ. Twee jaar terug was ik met vrienden in Lourdes. Het was erg gezellig geworden, zo gezellig zelfs, dat ik de volgende dag in de rolstoel naar de Plek des Heils moest worden gereden. Aldaar aangekomen stond... ik zomaar op tot ontsteltenis van de omstanders. Ik kreeg bijna alles vergoed van CZ inclusief de drankrekening van de avond tevoren!
    Zo jammer dat je geen nuance aanbrengt in je verhaal.

  • R.R. van Valderen-Antonissen

    Huisarts, Tilburg

    Topstuk Danka! Mij doet je stukje erg denken aan een opmerking die ik laatst ergens las of beluisterde in een podcast. Het was iets in de trant van: terwijl de laatste jaren de bezorgtijd van boodschappen steeds korter werd, nam de aanrijdtijd van am...bulances in veel gebieden van Nederland juist toe.

  • B.H. Kooistra

    Spec Ouderengeneeskunde , Almere

    @hulshof: een aanvullend pakket zonder kwakzalverij, dat is moeilijker dan je denkt. Ik heb er lang naar gezocht, wilde wel fysio maar geen alternatieve “genezers”. Die bleken bij vele verzekeraars altijd samen aangeboden te worden.

  • J.B.E. Hulshof

    GGZ-arts, Wolfheze

    Zo lang CZ transparant is en blijft over het aanvullende verzekeringspakket dat zij bieden, zo lang kunnen verzekerden bepalen of ze hiervoor premie willen (blijven) betalen bij CZ, of dat ze een andere zorgverzekeraar nemen die zich meer uitsluitend... op echte zorg richt. We kunnen van alles vinden van dit soort luxe voorzieningen, maar ook hier geldt het marktprincipe (verzekeraar - verzekerde) en is dit dus in de eerste plaats een zaak van verzekerden en CZ. Overigens geldt soortgelijks ook voor behandelingen in de sfeer van alternatieve geneeswijzen.

  • Arts, Den Haag

    Een ruimteschip met menselijk wrakhout
    In de ondergrondse PIUS X kerk verzamelen zich zo'n twintigduizend mensen om de internationale hoogmis te vieren. Honderden mensen in rolstoel worden op de beste plekken rondom het centrale priesterkoor geplaat...st, zodat zij onbelemmerd zicht zullen hebben op de ceremonie. Daarachter zitten hun verzorgers/sters op banken, samen met zieken en gebrekkigen die nog zelf de kerkbanken in kunnen komen. Wat een indrukwekkende hoeveelheid leed en menselijk wrakhout is hier op dit religieuze strand van Lourdes aangespoeld! In dit ondergrondse ‘Vikingskipet’ dat hier in de vorm van een enorme ondergrondse omgekeerde vissersboot over de gelovigen lijkt te zijn gelegd als in een poging om hen te beschermen of te redden.
    De aandacht ligt hier niet op de glorieuze mens die overwint, niet op de slanke atletische mannen en vrouwen van de Coca-Cola reclame, maar op de oude, zieke en gebrekkige mens. Hier, in deze ondergrondse kerk, krijgen zij de aandacht. In de bovenwereld staat de jonge en succesvolle mens centraal, maar hier zijn de schijnwerpers gericht op de onvolmaakte mens. Hier wordt niet gezocht naar materieel of wereldlijk succes. Hier geen zoektocht naar geldelijke rijkdom, maar naar verbondenheid, vrede en acceptatie van alle zware gevolgen die het leven bij deze mensen heeft aangericht.
    Door de wierook heen zie ik een enorm ruimteschip in de vorm van een omgekeerde sloep, gevuld met zieken en gebrekkigen afkomstig van een andere planeet, afdalend naar de aarde. Er wordt geen toestemming verleend om te mogen landen. Het quotum is vol en er is onduidelijkheid over de te nemen quarantainemaatregelen. Is er op deze planeet dan nergens een plek waar ze mogen landen? Ja, gelukkig, hier in Lourdes zijn ze allemaal welkom.
    CZ doet er goed aan om voor deze mensen hun ‘genezing’ te vergoeden. Het is het laatste wat hen rest.
    René Kropman
    Den Haag

  • H.A.M. van Haasteren

    Huisarts , Leiderdorp

    Tijdens het lezen van deze column heb ik tot en met de laatste regel gedacht en gehoopt dat het een 1 april grap betrof. Maar als dit werkelijk nog gebeurt vraag ik me af hoe er bij verzekeraars (CZ in dit geval) eigenlijk besloten wordt welke behand...elingen voor vergoeding in aanmerking komen? En is daar dan nog enige vorm van toezicht op? Oud-collega van Rijn beweert dat de bedevaart onmogelijk wordt gemaakt als het niet meer vergoed wordt, maar laat dan de katholieke kerk maar harder zijn/haar best doen en zorgen dat de diensten en collectemandjes weer vol zitten. En anders wil ik dat CZ mijn tocht naar Santiago de Compostela i.v.m. een evt. toekomstige burn-out ook minstens voor de helft gaat vergoeden!

  • B.H. Kooistra

    Spec ouderengeneeskunde , Almere

    @ van Rijn: ik wist echt niet dat de mensen die ik euthanasie heb verleend naar de hel gingen, echt niet, en dan ook nog enkele reis. Dan had ik het zeker niet gedaan of minstens hier ernstig voor gewaarschuwd.

  • neuroloog, Aruba

    Wat een fijn informatief stukje. De zorgverzekeraar, die toeziet op onze medische indicatiestelling, laat zien wat marktwerking betekent. Wat een giller.

    Emile Keuter

  • P.J.E. van Rijn

    huisarts n.p., Rheden

    Al jarenlang gaan er bedevaarten naar Lourdes, uitgaande van allerlei organisaties .Patiënten met refractair uitzichtloos en ondragelijk lijden, die hun hoop nog niet helemaal hebben opgegeven nemen hier vol vuur aan deel, ondersteund door ontelbare ...vrijwilligers. In de volle overtuiging nog iets te kunnen doen voor hun door de medici opgegeven medemens en hen nog een zinvolle invulling van hun laatste levensfase te kunnen geven. Zelfs de ongelovige Franse schrijver Emile Zola stond hier achter. En nu zou dat dan onmogelijk moeten worden gemaakt ? Bij collega Stuijver komt echter de aap uit de mouw als zij de medische classificatie voordeelname citeert : `Maar dat hoeft niet iets ernstigs te zijn hoor. Ook mensen met somberheidsklachten of hoge bloeddruk komen in aanmerking.` Waar heb ik dit toch eerder gehoord? Oh ja, dat is exact de indicatiestelling voor euthanasie waar een stapeling van ouderdomsklachten al voldoende voor is . Dan toch maar liever met deze indicatie een hoopvolle Lourdesbedevaart ondersteund dan een enkele reis richting hel !

    • huisarts

      Bij collega van Rijn komt ook de aap uit de mouw, iets met euthanasie en " enkele reis naar hel" . Misschien gewoon on topic blijven collega, blijft de discussie wat zuiverder van

    • C.G. Heemstra-Borst

      huisarts, Veldhoven NL

      Zó makkelijk gaat het nu ook weer niet, hoor! Somberheid of hypertensie is toch echt niet voldoende uitzichtloos om een euthanasie te rechtvaardigen. Misschien dat de toetsingscommissie voor somberheid EN hypertensie een oogje toe zou knijpen, maar i...k waag het te betwijfelen. Maar uw suggestie is zeker het overdenken waard. Véél goedkoper voor de zorg dan een bedevaart! De artsenvergoeding voor de reis naar het hiernamaals valt goedkoper uit dan de bus naar en het hotel in de Pyreneeën. En denk eens aan al die uitgespaarde antihypertensiva en antidepressiva!
      Voor wat betreft Zola: ik vermoed dat de zorgverzekeraar, zélfs het CZ, het oordeel van een 19e-eeuwse schrijver niet helemaal evidence-based genoeg zou vinden om een vergoeding op te baseren. Maar om bij het Frans te blijven: L’histoire se répète. Ook in 1907 waren er al medische discussies over Lourdes:
      https://www.delpher.nl/nl/boeken/view?coll=boeken&identifier=MMUBVU02:000004717

 

Cookies op Medisch Contact

Medisch Contact vraagt u om cookies te accepteren voor optimale werking van de site, kwaliteitsverbetering door geanonimiseerde analyse van het gebruik van de site en het tonen van relevante advertenties, video’s en andere multimediale inhoud. Meer informatie vindt u in onze privacy- en cookieverklaring.