Wat een naar artikel!

Een Engelse onderzoeker onderzocht de Nederlandse euthanasiepraktijk. Dit artikel vertelt daarover. Belangrijkste boodschap? Mensen met ‘alleen maar’ autisme worden geëuthanaseerd. Hoezo ‘alleen maar autisme’? Alsof dat geen aandoening is waarbij je ondraaglijk en uitzichtloos kunt lijden. En geëuthanaseerd klinkt als geliquideerd. Maar zo zien ze het waarschijnlijk ook.

Deskundigen vallen over elkaar heen in heilige verontwaardiging. Een Canadese deskundige spreekt van eugenetica en een Nederlandse psychiater vindt het verontrustend dat mensen er zelfs naar uit kunnen zien. Waarom is dat verontrustend? Ik vind het heel begrijpelijk dat iemand uitziet naar het eind van ondraaglijk lijden. De Engelse autisme-expert Baron-Cohen kennelijk niet. Die vindt het afschuwelijk en suggereert dat mensen met autisme wilsonbekwaam zijn. 

Ik vind het vooral naar voor de mensen met dit ondraaglijke lijden en een dergelijk verzoek. Zij worden niet serieus genomen. About us, without us.  

Luister naar Zoraya, een jonge Nederlandse vrouw, die in een onderzoekstraject naar euthanasie zit. Op X (voorheen Twitter) zegt ze dit:  

Vraag en luister. Vraag u af of ik zit te wachten op allerlei tips die ik allang ken. Op verhalen dat u eruit gekomen bent en dat ik het dus (?) ook kan. Of op de mededeling dat Jezus redt.  

U hoeft het niet te snappen, u hoeft het niet met me eens te zijn, u hoeft er niet achter te staan.  

Maar oordeel niet. U weet niet waar een ander tegen vecht.  

Dat is wat ik mee wil geven. Denk daar eens aan, ook als ik er straks niet meer ben.  

Het voelt haast ongepast daar nog iets aan toe te voegen. Maar ik wil de vraag toch stellen. Zou het heel, heel misschien kunnen dat iemand, ‘ook al heeft hij een psychische aandoening’, toch gelijk heeft? Dat het leven echt een ondraaglijke hel is, dat er echt geen andere oplossing is? Dat de keuze voor euthanasie invoelbaar en wellicht logisch is? Dat iemand wilsbekwaam is in zijn keuze daarvoor en dat zijn inschatting van geen kans op herstel reëel is? Reëler dan die van hulpverleners, die enorm gericht zijn op de moed erin houden. Ik wou eerst zeggen hulpverleners en naasten, maar naasten, zelfs ouders hebben er vaak wel begrip voor.  

Als hulpverleners deinzen we ervoor terug. Erkennen dat er waarschijnlijk geen kruid gewassen is tegen het leed voelt als iemand in de steek laten. Nu is iemand doodmaken ook geen kleinigheid. Ik lig daar wakker van. Maar iemand overlaten aan een zeer waarschijnlijk verschrikkelijk lot is evenmin een kleinigheid. Alleen dáárvoor voelen we ons minder verantwoordelijk. 

Even voor de goede orde. Ik heb het over mensen die zélf vragen om uit hun lijden te worden verlost. Die niet blij zijn als je nog een konijn uit de hoed tovert van een of andere mogelijkheid. Die het gevoel hebben dat ze moeten slagen voor het examen ondraaglijk en uitzichtloos lijden.  

Ik vind het een naar artikel omdat gesuggereerd wordt dat mensen die euthanasie wensen het niet goed zien en dat hulpverleners die erin meegaan het te makkelijk opgeven. Bij mensen met een psychische aandoening kán de beleving (van het leven) soms onjuist zijn, een symptoom van de ziekte. Maar laten we eerlijk zijn en beseffen dat bij hulpverleners de beleving (van euthanasie) ook onjuist kan zijn. En laten we mét de mensen met een dergelijke wens praten in plaats van over hen. Ze willen bijna allemaal graag vertellen hoe het is zo wanhopig te zijn dat je hevig verlangt naar de dood. En hoe naar het is dan niet begrepen te worden.  

Zoraya heeft deze blog gelezen en is akkoord met geciteerd worden.