Schietgebedje verhoord

Nadat ik het schietgebedje heb uitgevoerd hijs ik mezelf in ziekenhuiskleding. Een uitgebreide overdracht en een ‘Succes!’ van mijn avonddienstcollega later, vind ik mezelf terug in een lege assistentenkamer. Sta je dan. Heel veel tijd om over de eenzaamheid en daarbij passende verantwoordelijkheden te peinzen heb ik niet, want het sein gaat af. Het is de spoed. Er ligt een zieke man met een pijnlijke buik en een ‘flinke voorgeschiedenis’. Fijn, denk ik. Het was ook een utopie om te denken dat ik er even kon inkomen met een ‘simpele’ blindedarmontsteking.

Na een korte blik op het spoedbed en de vitale parameters weet ik dat het menens is. Hypotensief, tachycard en bij lichamelijk onderzoek een pijnlijke buik met meer litteken dan huid. Deze man is hartstikke ziek. Ik duik de computer in om meer te weten te komen over waar de littekens vandaan komen, en kom in een gigantisch dossier terecht. Darmresecties, hernia’s, heropnames en talloze dialyses. Maar dan staat het er: ‘inoperabele buik, waarvoor reeds second opinions in het Erasmus en UMCU’. Potdikkeme. De bloedwaarden komen binnen: een torenhoog CRP en een lactaat van 11. Hoogste tijd om mensen wakker te bellen. De intensivist kijkt mee, de radioloog maakt een scan en ik stel mijn supervisor op de hoogte. Op de CT is ‘mogelijk’ sprake van darmischemie, iets wat goed past bij de rest van de kliniek. Maar dan begint het duivelse dilemma: alle darmen liggen verkleefd. Wel een halfuur hang ik aan de lijn met mijn supervisor. Moet je deze man proberen te opereren? Met de gigantische kans dat je meer kwaad dan goed doet? Het is drie uur ’s nachts. De chirurg aan de andere kant van de lijn, inmiddels net zo wakker als ik, heeft een beslissing genomen. ‘Vertel jij het die mensen, Berend?’

Ik loop de kamer in. Naast de patiënt zit zijn vrouw. Ze is hier al talloze keren geweest, maar lijkt nog niet helemaal te beseffen dat dit weleens de laatste keer kan zijn. Ik deel met haar onze overwegingen, en vertel dat we haar man de beste kans geven als we hem niet opereren. De patiënt, inmiddels iets helderder door al het vocht dat we hem hebben gegeven, knikt instemmend. Nu we in iets rustiger vaarwater terecht zijn gekomen, kan ik makkelijker vragen stellen. De laatste notitie in de computer is een no-show van een jaar geleden. Ik ben benieuwd wat er, gezien de tikkende abdominale tijdbom, in de tussentijd is gebeurd. De man in het bed schraapt zijn keel en vertelt me dat hun dochtertje vorig jaar is overleden. Ik slik. Wat zijn we als zorgverleners soms toch ook arrogant om te denken dat alles altijd maar moet wijken voor gezondheid.

De intensivist komt de kamer in. Het is tijd om de patiënt van de spoednaar de intensive care te brengen. Nog steeds een beetje omvergeblazen door het gesprek kan ik weinig uitbrengen. ‘Succes daar meneer.’ Hij geeft een klein knikje. ‘U bent een goed mens.’

Na de ochtendoverdracht lopen we langs alle chirurgische patiënten op de ic. Het is inmiddels half negen en meneer heeft het met een sloot antibiotica en medicijnen al vijf uur volgehouden. Toch ziet men het somber in. Terwijl de andere artsen doorgaan naar de volgende kamer, blijf ik nog even staan. Hij slaapt, maar ik geef hem een kneepje in zijn arm. Geen idee waarom.

Het is drie maanden later als ik inmiddels vertrouwd zijn kamer oploop. ‘Salaam Alaikum meneer, vandaag is de dag!’ Meneer glimlacht: ‘Alaikum Salaam dokter, ja, vandaag ga ik lekker naar huis.’ Er heeft zich in de tussentijd een klein wonder afgespeeld. Een door zijn lichaam zelf gecreëerde gang tussen darm en huid, heeft een idioot goed van pas komend spontaan stoma gevormd. Hierdoor lekte er geen ontlasting meer in de buik, en is meneer langzaam maar zeker opgeknapt. We nemen afscheid: alle infectiepreventiemaatregelen aan mijn laars lappend geef ik hem een knuffel. Daarna een knikje. In dat knikje zitten alle gesprekken van de afgelopen drie maanden. ‘Het gaat u goed, meneer.’

Waar die schietgebedjes toch allemaal niet goed voor zijn.

Gepubliceerd met toestemming van patiënt.