Geen bedrijfsarts meer: kan het u wat schelen?
5 reactiesOm maar meteen met de deur in huis te vallen, we hebben een probleempje. Er zijn te weinig bedrijfsartsen beschikbaar om al het werk te doen. Ook bij u in uw zorgorganisatie. De oorzaak ervan is simpel: te grote uitstroom bij te weinig aanwas.
Waar praten we over? Tien jaar geleden waren er nog zo’n tweeduizend bedrijfsartsen. Dat is nu gedaald tot twaalfhonderd én over een paar jaar zijn daar nog een schamele zeshonderd van over. De helft dus. Zo snel kan het blijkbaar gaan.
Wellicht denkt u bij uzelf: wat kan mij dat nou schelen, dikke doei, ik heb wel wat anders aan mijn hoofd, zeg, los het lekker op. Maar ja, dat is nou net het probleem. Het lost zich niet op. Al tien jaar niet. Niet vanzelf en óók niet met heel veel extra inzet. Niets heeft deze trend tot nu toe kunnen stoppen. Ondanks alle goede bedoelingen én mooie verhalen over dit prachtige vak.
Kortom: het bedrijfsartsentekort is niet alleen structureel, maar ook blijvend van aard. Met als direct en voelbaar gevolg dat – ook bij u in de zorgorganisatie – de sociaal-medische begeleiding van de zieke medewerkers spaak loopt.
Dus kunt u straks niet ongezien meer rekenen op uw directe collega, die nu zonder plan ziek thuis zit. En mocht u zelf uitvallen – wat we natuurlijk niet hopen – dan zult u dus zelf uw eigen re-integratieplan moeten opstellen. Over een preventiebeleid hoeven we het helemaal niet meer te hebben. Daar is sowieso geen tijd voor. First things first.
Het verzuim in de zorg is nu al torenhoog en zal niet snel dalen. Dat ontregelt de organisatie en kan leiden tot een vicieuze cirkel, waarna het echt dweilen met de kraan open wordt. En zo kunnen – ook zorgorganisaties – ‘zomaar’ in zwaar weer terechtkomen. Kijk maar eens om u heen. Het verzuim is namelijk de achillespees van de zorgorganisatie.
Dit capaciteitsvraagstuk komt natuurlijk niet zomaar uit de lucht vallen. Het diende zich al jaren geleden aan. Maar de beleidsmakers reageerden met business as usual: er werden stapels rapporten geschreven, en ‘tout le monde’ vergaderde zich compleet suf aan kwaliteitstafels. Allemaal tijdverkwisting. Het heeft namelijk geen zin om tegen de tijd in te zwemmen.
Zeshonderd bedrijfsartsen dus. Dat is het nieuwe normaal. Maximaal zevenhonderd, als je positief bent ingesteld. Daar zal heel Werkend Nederland het dus mee moeten doen. Wie op meer rekent, houdt zichzelf voor de gek.
De implicaties hiervan beginnen ook langzaam bij de beroepsgroep in te dalen. En daarom heeft de NVAB – op 8 februari om precies te zijn – een crisisberaad belegd om een nieuwe koers uit te zetten. Immer positief en hoopvol verwoord met ‘waar gaat en staat de bedrijfsarts voor?’
Even voor het goede begrip: doorgaan op de oude weg is onmogelijk om de eenvoudige reden dat de bedrijfsarts zijn taken op basis van de huidige wet- en regelgeving( Wvp en arbowet) gewoonweg niet meer kan uitvoeren. De bedrijfsarts zit wettelijk en ook tuchtrechtelijk volledig klem, want wordt verantwoordelijk gehouden voor zaken die de bedrijfsarts niet meer kan waarmaken. Niet iedereen lijkt zich dit ten volle te beseffen. Dus is het wachten op de eerste tuchtzaak, die de zaak op scherp zet en de alarmbellen wél doet rinkelen.
In de tussentijd kibbelt de beroepsgroep – zo blijkt uit een rondje eerste reacties – rustig door over het al decennia lang lopende dispuut tussen ‘verzuim’ en ‘preventie’, denkend dat alles nog wel mogelijk is.
Wat nu te doen? Zomaar een ideetje uit de losse pols.
Doorbreek de patstelling. Vlieg het anders aan. Ik beschreef het in een eerdere blog:
- Versterk de publieke aansturing van toezicht en handhaving bij de arbeidsinspectie met vijftig bedrijfsartsen-medisch inspecteur (in plaats van de twee tot drie die er nu zijn).
- Die houden gericht toezicht op tweehonderd hands-on bedrijfsartsen in de sector en brancheorganisaties, die daar een sectoraal gericht arbobeleid vormgeven.
- Verstevig dat met een landelijke R&D-, onderzoek- en ontwikkelgroep van vijftig bedrijfsartsen.
- Dit naast de driehonderd bedrijfsartsen die regiehouder verzuim/WIA zijn bij arbodiensten/bedrijven en daar een totaal ander aangestuurd verzuimbeleid vormgeven.
- Dit alles opgeleukt met honderd ‘vrije vogels werkend vanuit eigen expertise en adviesbureaus.
Of – en dat kan ook – bedenk een nog beter plan.
Kijk Tom Poes, daar ligt de toekomst, als we daar zijn kunnen we even uitrusten.
Meer van Dolf Algra
W.J. Duits
Bedrijfsarts, Houten
Interessante zienswijze collega.
A.F. Algra
Commentator zorg en sociale zekerheid, oud bedrijfsarts, Rotterdam
Up date na beraad op 8 febr.
- 300 bedrijfsartsen en baio's bespraken de toekomst aan de hand van stellingen.
- Het NVAB bestuur is enthousiast over de input.
- op 4 april moet erover gestemd worden in een ALV.
Ik ben benieuwd
want er li...jkt zich een perfect storm zich te ontwikkelen
a. toren hoog verzuim - met vooral stijging van het met name langdurig verzuim - dus zeer veel werk voor de bedrijfsarts aan de winkel - in het eerste en tweede ziektewet jaar
b. vast lopende Wia dienstverlening bij UWV - ik verwijs naar het rapport van de Algemene Rekenkamer van vorige zomer - UWV krijgt de mismatch niet op orde - al vijf jaar niet, ondanks alle positieve inschattingen. SZW en UWV hebben het nu opgeschaald: van intern UWV naar 'maatschappelijke breed probleem'
c. beleid rond beroepsziekten komt ook niet verder van de grond. Zero death is het uitgangspunt van minister van Gennip (SZW). Een trendbreuk wordt noodzakelijk geacht. Maar hoe ?
Ook dit lijkt even onhaalbaar als onrealistisch.
Wat nu te doen ?
Quo vadis bedrijfsarts ?
links:
rapport Algemene Rekenkamer over Wia
https://www.rekenkamer.nl/actueel/nieuws/2023/05/17/uitvoering-van-wet-arbeidsongeschiktheid-loopt-helemaal-vast
bericht NVAB bestuur over bijeenkomst 8 febr 2024
https://www.linkedin.com/posts/nvab-bedrijfsartsen_inloggen-nvab-activity-7161681646302265344-2KCz?utm_source=share&utm_medium=member_desktop
bericht over zero death en noodzakelijk geachte trendbreuk - SZW
https://www.rijksoverheid.nl/actueel/nieuws/2023/10/30/arbovisie-2040-zero-death-nul-doden-op-werk-door-slechte-arbeidsomstandigheden
A.F. Algra
Commentator zorg en sociale zekerheid, oud bedrijfsarts, Rotterdam
De bedrijfsarts staat op een kruispunt, schreef de NVAB in haar laatste strategie nota. Dat is maar al te waar. Vandaar deze blog als poging tot een wake up call. Want waar gaat het heen ?
Dank voor de eerste snelle reacties. Even een kort commen...taar erbij. Over de cijfers. Collega Boots denkt dat het nog wel mee valt met die cijfers. Daarin verschillen we dus van mening.
Het blijkt erg lastig te zijn om een goed en betrouwbaar inzicht te verkrijgen in de daadwerkelijk beschikbare formatie (fte) op de werkvloer. Dat komt deels doordat het strategische bedrijfsinformatie betreft. Bedrijfsartsen werken per slot van rekening vanuit een private setting. Daarnaast: de NVAB schetst meestal een beeld, dat net wat mooier is dan de werkelijkheid.
Neem het laatste jaarverslag van de NVAB (uit 2022).
De NVAB zegt 1660 leden te hebben. Dat getal komt veel terug in allerlei beleidstukken.
Maar leden is wat anders dan formatie op de werkvloer. Zo blijken onder deze 1660 - 203 senior leden te zijn.
Grofweg gesteld zouden er volgens de NVAB zo'n 1500 bedrijfsartsen op de werkvloer zijn (1260 gewone leden en 239 -leden in opleiding leden. Opvallend is dat 843 ervan tussen de 55 en 65 jaar zitten. Eerder berekende het capaciteitsorgaan dat de uitstroom voor de komende vijf jaar rond de 39% moet worden gerekend. Over tien jaar zou 78% met pensioen zijn.
Het is maar allemaal hoe je wilt rekenen. Vragen te over:
- want neem je bv de deeltijd factor mee ?
- reken je alleen maar met geregistreerde bedrijfsartsen,
- wat is het precieze aandeel van de basisartsen ?
- wat is verloop onder de basisartsen
en ga zo maar door.
Niemand die het exacte inzicht heeft. Dat bleek ook al eerder bij het rapport van de kwartiermaker van Gastel ( uit 2017 al weer !)
https://www.oval.nl/nieuws/rapport-aanpak-dreigend-tekort-bedrijfsartsen
Ik reken met de volgende getallen.
Formatie (harde fte) op de werkvloer op dit moment: 1200
uitstroom: 100-150 per jaar
instroom: max 50 per jaar- daar is helemaal geen goed zicht op - waarom eigenlijk niet ?
Verloop percentage: ?
Maar wat veel belangrijker is, is de kwaliteitsvraag:
doen we de goede dingen en doen we die goed ?
Niet alles kan meer. Er zal gekozen moeten worden.
Dus: wat gaan we nog wel doen en wat niet meer ?
Ik wens de NVAB veel wijsheid toe. Namens heel Werkend Nederland.
ANIOS bedrijfsgeneeskunde, Assen
En dan is er een wachtlijst voor de opleiding voor zij instromers
G.P.G. Boots
Bedrijfsarts, Gorinchem
Ja zeker! De handen uit de mouwen voor instroom vanuit het grote stuwmeer aan basisartsen en zij-instromers ondersteunen. De mogelijkheden voor opleiden uitbreiden! Bedrijfsgeneeskunde is een zinvol medisch specialisme, waarbij je je inzet voor de we...rkende, bedrijven, branche(s) en maatschappij. Samenwerken met vele andere disciplines. Behoud van werk draagt positief bij aan iemands gezondheid. Is het echt zo slecht gesteld met het aantal bedrijfsartsen? Dat lijkt mee te vallen. Op peildatum 1-1-2023 stonden 1624 bedrijfsartsen geregistreerd. Dat waren er 534 meer aan het begin van de economische crisisjaren (2009-2016). De bedrijfsgezondheidszorg deint helaas mee met de economie en niet met de zorgsector. Gelukkig stijgt het aantal artsen in opleiding tot bedrijfsarts al 7 jaar, naar 393 per januari 2023. Bron: https://www.knmg.nl/opleiding-herregistratie-carriere/rgs/registers#Aantallen_geregistreerde_aios__(Registers)-anchor