Levenseinde

De Vlaamse krant De Standaard vroeg 119 schrijvers naar hun kijk op het levenseinde. De neerslag daarvan is nu te vinden in Het einde en hoe het te overleven.

In de omstreden euthanasiezaak – de ‘koffie-euthanasie’ – van april jl. is niet goed onderzocht of de patiënte wilsonbekwaam was. Het was van levensbelang geweest om dat wél te doen.

Mijn twee vorige blogs gingen ook over Mirjam en haar euthanasiewens. Ik wilde niet midden in het verhaal stoppen. Daarom nog een keer over haar.

Onder leiding van Steven Pleiter groeide het Expertisecentrum Euthanasie uit tot een professionele organisatie. Een van zijn zorgen is dat psychiatrische patiënten met een euthanasiewens nu twee jaar moeten wachten. Binnenkort zwaait hij af als bestuurder.

Sonja Kersten, de voormalig directeur van V&VN, wordt de nieuwe directeur van Expertisecentrum Euthanasie. De huidige directeur en medeoprichter van het centrum, Steven Pleiter, gaat op 1 oktober met pensioen.

De tragiek van veel menselijk leed is dat het ongezien blijft. Die zin, die ik bijna vijftig jaar geleden las in een boekje van Hector Hugh Munro, is me altijd bijgebleven. Lijden is erg, maar ongezien lijden nog erger. Dan kan er niemand meelijden. Het woord meelijden heeft helaas een negatieve klank. Terwijl met iemand meelijden toch een hele menselijke en mooie vorm is van betrokkenheid.

Nadat de Hoge Raad dit voorjaar uitspraak deed over euthanasie bij gevorderde dementie, heeft gisteren opnieuw een arts hiervoor een tuchtrechtelijke waarschuwing gekregen. De inspectie voor de gezondheidszorg en jeugd bestudeert de uitspraak en ook de arts overweegt nog of ze de zaak aan het Centraal Tuchtcollege wil voorleggen.

Bij een patiënt die stopt met eten en drinken kan een delier ontstaan. Volgens bestaande richtlijnen mag een arts de patiënt in dat stadium (nog) niet sederen om het lijden te verlichten. Een aanvulling van die richtlijnen zou op zijn plaats zijn, vindt emeritus hoogleraar ethiek Govert den Hartogh.

Artsen hebben een beperkte rol in de behandeling van verzoeken van mensen die hulp bij zelfdoding willen na een voltooid leven. Dat blijkt uit het wetsvoorstel dat D66-Kamerlid Pia Dijkstra vrijdag heeft ingediend.

Nadat nu ook de Hoge Raad heeft geoordeeld over euthanasie bij een niet wilsbekwame patiënt, is het weer een zaak geworden van de zorgvuldig handelende arts. Diens oordeel is leidend.