Bloedverlies bij de ontlasting

We verwijzen haar naar de gynaecoloog, die ‘nagenoeg gefuseerde labia minora bij lichen sclerosus’ diagnosticeert. Ze krijgt clobetasolzalf, die ze drie keer per week in combinatie met meerdere keren per dag vaseline/paraffine moet aanbrengen. De labia minora zullen operatief worden gekliefd.

Twee weken later wordt een verwijdingsplastiek verricht. De gefuseerde labia minora worden digitaal gespreid en door tractie worden de adhesies opgeheven (zie middelste foto). Hierna is de introïtus over 4 à 5 centimeter geopend. Na de operatie wordt de clobetasolzalf gehandhaafd in combinatie met vaseline/paraffine na elk toilet­bezoek. Bij controle na vier weken is de wond goed genezen en zijn de mictieklachten verdwenen (zie rechterfoto).

Partieel of compleet gefuseerde labia minora of labia majora zijn ongewoon bij ouderen. Het kan zich presenteren met urine-incontinentie. Het fuseren kan veroorzaakt worden door een chronische ontsteking als gevolg van slechte hygiëne, seborroïsche dermatitis of eczeem. Ook lokale beschadigingen en lichen sclerosus kunnen het fuseren teweegbrengen.^1-5

Lichen sclerosus is de meestgestelde diagnose op de vulvapolikliniek.⁶ De diagnose wordt gesteld op het klinisch beeld: veranderingen in de anatomie en de huid van de vulva en/of het perineum en de perianale regio. De vagina is nooit aangedaan.⁴ Lichen sclerosus komt met name voor bij vrouwen, maar ook bij kinderen en mannen. De prevalentie wordt geschat op 3 procent bij vrouwen boven de 80 jaar.² De oorzaak is onbekend. Er zijn aanwijzingen voor erfelijke aanleg en auto-immuunfactoren.^{2 3 6}

Patiënten met lichen sclerosus blijven voor jaarlijkse controle bij de huisarts, gynaecoloog of dermatoloog vanwege een risico op maligne ontaarding. Zo’n 5 procent van de vrouwen met vulvaire lichen sclerosus ontwikkelt op den duur een plaveiselcelcarcinoom.⁷

Bij onze patiënte is het bloedverlies met pijn bij defecatie hoogstwaarschijnlijk te verklaren door fissura ani als gevolg van de lichen sclerosus. 

auteurs

Marieke van Gorcum, huisarts, Nieuwerkerk aan den IJssel

Muriel van den Hende, gynaecoloog, IJsselland ziekenhuis, Capelle aan den IJssel

Toine Lagro-Janssen, docent NHG-kaderopleiding urogynaecologie, Nijmegen

contact

vangorcum@ezorg.nl

cc: redactie@medischcontact.nl

voetnoten

1. Ching-Hsin Chang, Yu-Hua Fan, Alex Tong-Long Lin. Kuang-Kuo Chen. Case Report Bladder outlet obstruction due to labial agglutination. J Chinese Med Association. 2012; 75:40-2.

2. Gudula Kirtschig. Lichen Sclerosus—Presentation, Diagnosis and Management. Dtsch Arztebl Int 2016; 113: 337–43.

3. Van den Einden l.C.G., Meeuwis K.A.P. Vulvaire jeuk. In:Lagro-Janssen T, Teunissen D. Urogynaecologie Praktische huisartsgeneeskunde. Houten: Bohn Stafleu van Loghum; 2020 pg. 423-37.

4. Van der Meijden W.I, Ter Harmsel W.A. Vulvapathologie. Stichting Onderwijs Gynaecologische Oncologie (OOG); 2018.

5. Singh P, Han HC. Labial adhesions in postmenopausal women: presentation

and management. J Int Urogynecol Int Urogynecol . 2019; 30(9): 1429-1432.

6. Richtlijn Lichen sclerosus. Federatie medisch specialisten (2021). Geraadpleegd maart 2023 https://richtlijnendatabase.nl/richtlijn/lichen_sclerosus/startpagina

7. Richtlijn Lichen sclerosus. Nederlands Huisartsen Genootschap (2022). Geraadpleegd april 2023, https://richtlijnen.nhg.org/standaarden/lichen-sclerosus

Heeft u ook een interessante casus voor deze rubriek? Stuur uw tekst (max. 300 woorden) en beeld naar kopij@medischcontact.nl. Als uw casus wordt gepubliceerd, ontvangt u van ons het boek Coronaperikelen. Dokteren in tijden van covid-19.