‘We hebben al zo’n 120 duizend bezoekers in ons museum gehad’

‘Wat dat betreft waren we kopieën van elkaar, want ik heb dat ook heel erg. Ik doe ook veel aan streekgeschiedenis, en heb bijvoorbeeld portretten geschreven van Joodse huisartsen uit Tilburg die zijn omgekomen in de Tweede Wereldoorlog.’

Elke middag

In het bestuur zitten nog twee gepensioneerde huisartsen; in totaal zijn ongeveer twintig vrijwilligers betrokken bij het museum. Van Eijck: ‘Van juni tot september zijn we elke middag geopend, in de andere delen van het jaar op afspraak. Zes mensen, onder wie ikzelf, verzorgen rondleidingen: 180 per jaar, de coronatijd niet meegerekend. In de afgelopen veertig jaar hebben we, schat ik, zo’n 120 duizend bezoekers over de vloer gehad.’

Het museum beperkt zich nog steeds tot de eerste lijn, en qua tijdvak ruwweg tot de jaren 1800-1950. ‘Maar we laten inmiddels wel iets meer zien dan alleen de collectie van de dorpsdokter: ook de tandarts, fysiotherapeut en de wijkverpleegkundige komen aan bod. We hebben verder de mooiste apo­­theek van Nederland, uit 1786. En we hebben een drogisterij uit 1828, in bruikleen van het stadsmuseum Breda; ook heel mooi.’ Heel bijzonder is het skelet van een zwerver uit het begin van de vorige eeuw. De man werd aan het eind van zijn leven ernstig ziek, maar kon de dokter niet betalen. Van Eijck: ‘De toenmalige dokter mocht hem houden als hij dood was. Die vond dat kennelijk een goed idee. Nu staat hij in het museum.’

Tijdschriften

Jan van Eijck is ook archivaris van de KNMG-Kring Tilburg e.o. In dat archief – dat dateert van 1849, het oprichtingsjaar van de KNMG – vond hij een tijdschriftenmap met overwegend Nederlands­talige tijdschriften. ‘Met titels als: het Magazijn van Hippocrates, Boerhaave -tijdschrift voor Genees-, heel-, verlos- en artsenijmengkunde, de Nederlandse Lancet, en Nieuw Practisch Tijdschrift voor Genees­kunde’, vertelt hij. ‘Dat intrigeerde mij. Het fenomeen tijdschrift is een typisch product van de verlichting. Een van de grond­gedachten daarvan was immers dat wetenschap een universeel goed is; kennis is van iedereen, en moet dus aan iedereen ter beschikking worden gesteld. Aan­­vanke­lijk gebeurde dat via encyclopedieën en dictionaires, later ook middels tijdschriften. Tussen 1760 en 1860 zijn 73 medische tijdschriften opgericht. Maar het was niet makkelijk om ze in de lucht te houden: slechts drie ervan hielden het langer dan twintig jaar vol.’ De nieuwe zomertentoonstelling van ‘zijn’ museum is aan deze tijdschriften uit de achttiende en negentiende eeuw gewijd.

Van Eijck heeft er een ‘enorme bewondering’ voor zijn collega’s in de negentiende eeuw aan overgehouden. ‘Zij moesten de omslag maken van geloof en bijgeloof naar een meer wetenschappelijke benadering. Rond 1830 ben je bij wijze van spreken nog opgeleid in de toepassing van aderlaten en bloedzuigers, rond 1880 pleit je voor aansluiting op de waterleiding en aandacht voor gezonde voeding.’ 

Doet u iets bijzonders buiten uw werk? Doe mee en mail ons: kopij@medischcontact.nl.