Vroegpensioen door psychische klachten
1 reactiePsychische problemen zijn een belangrijke reden voor werknemers om vóór hun pensioengerechtigde leeftijd te stoppen met werken. Dat concludeert Astrid de Wind in een proefschrift waarop ze vandaag aan de VU promoveert.
De Wind maakte gebruik van gegevens ontleend aan de Study on Transitions in Employment, Ability and Motivation (STREAM), een prospectieve cohortstudie onder 12.055 werknemers, 1029 zelfstandigen en 2034 mensen die bij aanvang van de studie geen betaald werk hadden. Ze keek naar zeven chronische gezondheidsproblemen: ernstige hoofdpijn of migraine, diabetes, klachten van het bewegingsapparaat, hart- en vaatziekten, aandoeningen aan de luchtwegen, maag- en darmklachten en psychische problemen. Psychische problemen waren de belangrijkste oorzaak om eerder te stoppen met werken. Op de tweede plaats kwamen klachten aan het bewegingsapparaat, zoals lage rugklachten en reuma.
Gezondheidsproblemen speelden een rol bij de helft van de werknemers die vroegtijdig afhaakten, en wel op vier verschillende manieren. Ten eerste waren er werknemers die zich vanwege hun slechte fysieke of psychische gezondheid niet langer in staat voelden om te werken. Verder waren er werknemers die dat op afzienbare termijn verwachtten. Dan waren er werknemers die bang waren voor verdere achteruitgang van hun gezondheidstoestand. Ten slotte waren er die met vroegpensioen gingen omdat de werkgever daar vanwege hun slechtere gezondheid op aanstuurde. Tegen hun zin, want zelf ervoeren ze hun conditie vaak niet als een beletsel om aan het werk te blijven.
De Wind laat in haar onderzoek zien hoe belangrijk het sociale klimaat op het werk is, vooral voor werknemers met een slechtere gezondheid. Werknemers die zich gewaardeerd voelen en veel vrijheid krijgen, zouden ook als ze een slechtere gezondheid hebben minder geneigd zijn om voor de pensioengerechtigde leeftijd te stoppen.
Henk Maassen
@medischcontact
W.J. Duits
Bedrijfsarts, HOUTEN Nederland
Het is niet alleen het sociale klimaat op het werk dat bepalend is. Er is in deze tijd ook een soort geest aan het rondwaren dat iedereen eeuwig 18 jaar is totdat we 67 worden. Er worden allerhande ideeën en oplossingen bedacht, zonder de betreffende... personen ergens in te betrekken. Er is een sterke drang naar "efficiëntie", wat leidt tot een vraag naar de "homo universalis" de mens die alles kan, de mens die volledig mee kan buigen met elke gril van het werk. Mensen die leiding nodig hebben om hierin een keuze te kunnen maken, krijgen deze niet meer, elke mens wordt zelfverantwoordelijk. Maar kan iedereen dat wel?
Is het wel alleen het sociale klimaat in het werk? Zijn we niet de menselijke maat aan het kwijt raken en het besef kwijt dat wij mensen afhankelijk zijn van elkaar en dat we elkaar moeten steunen daar waar het nodig is?
Werken is een onderdeel van met menselijk leven, een heel wezenlijk, maar laten we het bredere perspectief niet verliezen door nu weer in een detail te duiken.