Meer over Wetenschap

De schimmel Candida auris lijkt in de Verenigde Staten bezig aan een opmars. Nederlandse onderzoekers van het Radboudumc-CWZ Expertisecentrum Schimmelinfecties en het RIVM leggen uit wat we weten.

In Nederland ondergaan meer dan 30 duizend vrouwen per jaar een keizersnede. Bij bijna 18 duizend van hen ontstaat daarna een niche, een uitpuilend litteken in de baarmoeder. Ongeveer 10 duizend vrouwen houden daar klachten aan over zoals buikpijn, bloedverlies of vruchtbaarheidsproblemen. Saskia Klein Meuleman c.s. (onder andere Amsterdam UMC) hebben deze klachten nu na raadpleging van deskundigen een naam gegeven: Cesarean Scar Disorder (CSDi). In Jama Network Open zetten ze uiteen hoe ze daartoe gekomen zijn.

Het is hoog tijd meer zicht te krijgen op de etiologie van darmkanker bij personen jonger dan 50 jaar. Dat stellen Mario Giannakis en Kimmie Ng (Dana-Farber Cancer Institute en Harvard Medical School, Boston, VS) in Science.

Soms bevestigt onderzoek wat je al denkt waar te nemen. In dit geval dat vaccinatie tegen covid-19 ook beschermt tegen het risico op het postcovidsyndroom. Volgens een meta-analyse annex systematische review van 41 trials (n= 860.783) door Vasiliki Tsampasian c.s. halveert het dat risico vergeleken met ongevaccineerde personen die covid-19 oplopen. De resultaten zijn te vinden in JAMA Internal Medicine.

Het risico op overdracht van kanker door orgaandonoren met primaire hersentumoren is aanzienlijk lager dan eerder werd aangenomen. Dat blijkt uit een studie door George Greenhall e.a., verschenen in JAMA Surgery.

Uit een analyse van de data van 3,6 miljoen operaties in het Verenigd Koninkrijk blijkt dat het veilig is om patiënten twee weken na een positieve coviddiagnose te opereren, zolang ze maar hersteld zijn. Ciarán McInerney e.a. presenteren dit resultaat in Anaesthesia.

Medicijnstudies waarbij één patiënt meerdere keren zowel een placebo als het medicijn krijgt, zijn geschikt om het effect van een geneesmiddel aan te tonen bij zeldzame ziektes. Dat stelt Bas Stunnenberg in zijn proefschrift N-of-1 trials for personalized treatment.

Mannelijke topvoetballers hebben 1,5 keer meer kans op het ontwikkelen van een vorm van dementie in vergelijking met de algehele bevolking. Dat blijkt uit een observationele cohortstudie gepubliceerd in The Lancet Public Health door Peter Ueda e.a. (Karolinska Instituut, Stockholm).

Rugpijn heeft niet alleen een grote impact op patiënten, maar ook op de samenleving. En het is onvoldoende duidelijk waar behandeling zich op moet richten. Patiënten worden daardoor vaak van het kastje naar de muur gestuurd. Het nieuwe consortium Rugpijn Nederland wil daar verandering in brengen.

Wie als vluchteling en arts in Nederland aan de slag wil, heeft een lange weg te gaan die onnodig lastig is gemaakt. Een klinische stage voorafgaand aan de noodzakelijke toetsen kan helpen bij het welslagen van artsen die uit het buitenland komen en die proberen hun beroep in Nederland uit te oefenen.

Mensen met een ongeneeslijke ziekte krijgen in Nederland in hun laatste levensfase vaak niet de zorg die ze wensen. Van palliatieve zorg wordt niet of te laat gebruikgemaakt.

Intensivist Herman Kreeftenberg zag jaren geleden al de potentie van de physician assistant (PA) op de ic. Hij begon daarom in 2016 op de ic van ‘zijn’ ziekenhuis – het Catharina Ziekenhuis in Eindhoven – met onderzoek naar hun kwaliteit en inzetbaarheid. Daar was toen al een groep PA’s werkzaam.

Amerikaanse onderzoekers hebben een nieuwe methode ontwikkeld om samentrekkingen van de baarmoeder bij bevallingen niet-invasief en nauwkeurig in beeld te brengen. Zo schrijven zij in Nature Communications.

De overlevingskans van mannen met lokale prostaatkanker is vijftien jaar na de diagnose groot, ongeacht of zij direct radiotherapie of een operatie krijgen, of dat de tumor gemonitord wordt. Dat blijkt uit Brits onderzoek gepubliceerd in NEJM.

Bij patiënten met atherosclerose die al een hoge dosering statines krijgen is ultrasensitief CRP een betere voorspeller van het risico op toekomstige cardiovasculaire gebeurtenissen en overlijden dan de LDL-cholesterolwaarde.

Het aantal hersenvliesontstekingen veroorzaakt door groep A streptokokken, was in 2022 en begin 2023 aanzienlijk hoger dan de afgelopen decennia. Dat meldt het Nederlands Referentie Laboratorium voor Bacteriële Meningitis (NRLBM) in een preprint.

Ongeveer 200 duizend mensen in Nederland met een psychiatrische aandoening houden ondanks regulier aangeboden behandelingen ernstige psychische klachten. De laatste tijd is wat dat betreft hoop gevestigd op psychedelica. Dat ze in sommige gevallen significante verbeteringen kunnen opleveren, staat buiten kijf. Zo zijn ketamine en psilocybine succesvol ingezet bij depressie, MDMA bij posttraumatische stressstoornis (PTSS), en ketamine en psilocybine bij verslaving. Maar er staan nog tal van vragen open, zo blijkt uit een Signalement voor ZonMw.

De manier waarop onderzoekers participanten werven voor psychologische studies, heeft mogelijk invloed op de resultaten. Dat stellen Europese onderzoekers in PLOS ONE.

Onderzoek onder ruim 3500 Britten laat zien dat personen die in hun tweede levensjaar of eerder een lagereluchtweginfectie, zoals bronchitis of longontsteking, doormaakten een grotere kans hebben om op volwassen leeftijd te overlijden aan luchtwegaandoeningen en dat dit losstaat van sociaaleconomische factoren en roken, waarvoor de onderzoekers – James Peter Allinson e.a. – corrigeren.

Artsen kozen er tussen 2013 en 2018 relatief vaak voor om oxycodon voor te schrijven aan patiënten die een knie- of heupprothese ontvingen. Het aandeel tramadolvoorschrijvingen nam deze periode juist af. Dat schrijven Heather van Brug (LUMC) e.a. in British Journal of Anaesthesia.

Veel doseeradviezen binnen de kindergeneeskunde zijn gebaseerd op slechts zwak wetenschappelijk bewijs. Zo stelt Nori Smeets (Radboudumc) in haar proefschrift ‘Paediatric pharmacology: small but mighty’. Het voorspellen van medicijnconcentraties aan de hand van farmacokinetische studies kan volgens haar uitkomst bieden.

Een fijnmaziger zeef dan Google of PubMed, met een snufje ChatGPT. Dat is volgens psychiater en meta-wetenschapper Christiaan Vinkers de zoekmachine EvidenceHunt. EvidenceHunt moet artsen en andere geïnteresseerden helpen om zo snel en precies mogelijk relevante wetenschappelijke publicaties te vinden.

In de decennia vóór de covid-19-pandemie investeerde de Amerikaanse regering minstens 337 miljoen dollar in onderzoek dat uiteindelijk de basis vormde voor de succesvolle mRNA-vaccins. En tijdens de pandemie gaf ze 31,6 miljard dollar uit om onderzoek en productie van vaccins te ondersteunen en om vaccins te kopen voor alle Amerikanen en voor wereldwijde donaties. Dat blijkt uit een analyse gepubliceerd in The BMJ door Hussain Lalani c.s.

In lage- en middeninkomenslanden beëindigen getrouwde vrouwen vaker hun zwangerschap dan ongetrouwde vrouwen. Dat concluderen Amerikaanse onderzoekers op basis van een vragenlijstonderzoek in 36 Afrikaanse en Aziatische landen in PLOS Global Public Health.

Géén bestraling na een borstsparende operatie bij vrouwen van 65 jaar en ouder met een kleine (T1 of T2) borstkankertumor zonder lymfeklierbetrokkenheid en die hormoontherapie krijgen, leidt niet tot een groter risico op uitzaaiingen op afstand of hogere mortaliteit.