Voorzitter LHV: Patiëntenzorg is geen rookworst

Bas Vos, voorzitter LHV

Wellicht was u op 26 oktober wat verbaasd te ontdekken dat ik het manifest tegen marktwerking in de zorg namens de Landelijke Huisartsen Vereniging had ondertekend. Die Vos, dat is toch die jongen uit het bedrijfsleven? Die heeft toch de HEMA gereorganiseerd? Hoe kan die nou tegen marktwerking zijn?, zult u zich hebben afgevraagd.

Ik kan mij iets van uw verbazing voorstellen. Ik ben inderdaad een groot voorstander van marktwerking. Maar dan wel van marktwerking op die plekken waar daadwerkelijk sprake is van een markt. En met alle respect voor de HEMA, rookworsten en de marktprincipes bij de verkoop daarvan zijn toch van een iets andere orde dan de zorg voor de Nederlandse patiënt. En de LHV kiest voor die patiënt. Dat deden we al eerder (en succesvol) bij de plannen rond de invoering van een no-claimregeling en dat doen we nu weer in het afwijzen van voorstellen voor de invoering van markwerking in de zorg. Minister Hoogervorst heeft gelijk als hij stelt dat de burger het grootste deel van zijn leven een gezonde premiebetaler is, die zijn zorg goed kan kiezen. Maar als diezelfde premiebetaler een zieke patiënt wordt, heeft hij terecht slechts één doel voor ogen: zo snel mogelijk naar de dichtstbijzijnde dokter en zo snel mogelijk weer beter worden. Het zal die patiënt dan worst wezen of de huisarts twee dorpen verderop of het ziekenhuis 100 kilometer verder iets goedkoper is. Die patiënt, die volgens ieder onderzoek zoveel vertrouwen stelt in die dicht bij huis georganiseerde huisartsenzorg, daar kiezen wij voor.

Nu kan ik mij de reactie van de minister ter verdediging van zijn plannen, mede gezien zijn politieke opvattingen, nog wel voorstellen. Als je ergens voor staat, moet je die principes uitdragen en verdedigen. Ik heb mij echter (op z’n zachtst gezegd) verbaasd over de gezamenlijke reactie van de NPCF en de Orde van Medisch Specialisten op dit onderwerp. Allereerst over het tijdstip van de reactie. Op dinsdagochtend werd zorgbreed stelling genomen tegen de plannen van dit kabinet voor marktwerking in de zorg. Nog diezelfde dag (timing is een belangrijk aspect bij marktwerking) kwam dit onderwerp uitvoerig in de Tweede Kamer aan de orde tijdens de behandeling in eerste termijn van de begroting van VWS. Nadat iedereen zo’n beetje zijn standpunt over dit onderwerp had verkondigd, kwamen een dag later NPCF en Orde met een eigen manifest naar buiten, onder de titel ‘Marktwerking in de zorg: een beetje lef helpt beter’. Ik constateer slechts dat het van weinig lef getuigt om met een standpunt naar buiten te komen nadat eerst alle andere betrokken partijen (minister, Tweede Kamer en de ondertekenaars van het manifest tegen marktwerking) vooraf hun nek hebben uitgestoken door ronduit voor hun mening uit te komen. Dat is reactief beleid maken en getuigt slechts van de wil de guillotine te hanteren ten aanzien van iedereen die zijn nek op een volgens NPCF en Orde ongewenste manier uitsteekt.

Veel erger vind ik het echter dat NPCF en Orde zich in mijn ogen met hun manifest regelrecht afkeren van de patiënt, terwijl zij toch allereerst worden geacht patiëntenbelangen te behartigen en de gezondheid van patiënten te bevorderen of te verbeteren. Ik vind het onverklaarbaar dat beide partijen in hun manifest stellen dat huisartsen hun patiënten een goede dienst zouden bewijzen door ze inzicht te geven in de prijs-kwaliteitverhouding van hun zorg. De tarieven van huisartsen zijn volledig openbaar en hun kwaliteit is door LHV en NHG recentelijk vastgelegd in het taak- en functieprofiel van de huisarts. Daar is geen marktwerking aan te pas gekomen, maar eigen initiatief en inzicht, en alle informatie is volledig transparant. Concluderend kan ik dan ook alleen maar stellen (daarbij uitspraken in de media van de NPCF-directeur parafraserend): ‘Het is te gemakkelijk om achteraf ja te zeggen, terwijl het juist van lef getuigt ergens nee tegen te durven zeggen. Marktwerking zal de zorg doen ontploffen en de patiënt in de kou laten staan.’ Wie behartigt nu eigenlijk de belangen van de patiënt?

Huisartsen kiezen voor de patiënt