Van voor naar achter

‘Varen in de wind kost veel meer brandstof’. Deze quote sierde mijn juni-column in Medisch Contact,  waarin ik inging op de nieuwe minister van VWS als loods op de brug van het schip der zorg. In mijn ogen werd zijn koers niet bepaald door een uitgewerkte visie op de gezondheidszorg, maar voornamelijk door een handjevol rekensommen die het rücksichtslos dichtdraaien van financiële kranen beoogden.

Inmiddels is het bijna Prinsjesdag, de dag dat het kabinet beleid en visie presenteert. Omdat beleid en visie altijd de neiging hebben eerder uit te lekken, leek het vanzelfsprekend dat ik in deze voorzitterscolumn zou kunnen ingaan op de plannen en de visie van de minister van VWS. Het schip zou nu toch eindelijk eens moeten zijn afgemeerd, nietwaar?

Niets is minder waar. Als ik dit schrijf is het 28 augustus. Mijn ogen dwalen af naar de voorpagina van een van de ochtendkranten die ons land rijk is, waarin de plannen van het kabinet op het terrein van volksgezondheid worden aangekondigd. Enkele citaten: medicijnen worden ‘waarschijnlijk’ niet  meer vergoed; over het schrappen van de pil en een eigen bijdrage per recept is men het ‘nog niet volledig’ eens; huishoudelijke thuishulp wordt niet meer vergoed, maar de minister moet van het kabinet ‘nog wel even’ narekenen wat de financiële gevolgen zijn.

Stelt u zich voor: twee weken voordat dit kabinet voor de eerste keer zijn visie en beleid voor de komende regeerperiode bekend moet maken, praat het op een cruciaal beleidsterrein nog in termen van ‘waarschijnlijk’, ‘niet volledig’ en ‘nog even narekenen’. De rest van het voorgestelde beleid dat via de krant tot ons komt, bevestigt slechts mijn eerder uitgesproken vermoedens over het dichtdraaien van financiële kranen en het ontbreken van een daadwerkelijke visie op de gezondheidszorg. Maar wat wil je als er blijkbaar niet één, maar verschillende loodsen op de brug van het ms. Zorg staan, die gezamenlijk het lied ‘Van voor naar achter, van links naar rechts’ aanheffen. Plannen die op zo’n manier totstandkomen, werden door Henk Spaan in het voormalige radioprogramma ‘Tussen start en finish’ afgeserveerd met de slotkreet: ‘Vuilnisman, kunnen deze zakken ook nog mee?’

In de bekendgemaakte dan wel uitgelekte plannen van het kabinet ontbreekt nog de ‘bommelding’ die de minister van VWS mij deed tijdens het kennismakingsgesprek dat ik onlangs met hem mocht hebben. Doodleuk, eigenlijk uit het niets, werd tijdens dat gesprek de mogelijkheid van een eigen bijdrage voor huisartsenzorg ingebracht. Die eigen bijdrage was dan nog niet eens bedoeld om de kosten van de gezondheidszorg omlaag te brengen, maar zou enkel en alleen het terugdringen van het bezoek aan de huisarts beogen. Compensatie voor minima was niet aan de orde, omdat juist die groep relatief de meeste bezoeken brengt aan de huisarts. Als ik vanochtend ook maar iets van dit volstrekt onaanvaardbare idee uit ‘kringen rond het kabinet’ in de krant had vernomen, had deze column een volstrekt andere toon gehad. Wellicht houdt het kabinet voor Prinsjesdag nog wat verrassingen achter de hand?

Waaruit wél visie en beleid spreekt, is de conferentie die de LHV ruim een week later organiseert naar aanleiding van de eerste twee jaar ervaring met praktijkondersteuning in de huisartsenpraktijk. In die korte tijd heeft
het project geleid tot de aanstelling van ruim 850 praktijkondersteuners voor 2700 huisartsen. De conferentie heeft onder meer tot doel een beeld te ontwikkelen van de praktijkondersteuning in de komende jaren. Ik ben trots op een beroepsgroep die dit tot stand heeft gebracht, ondanks het dichtdraaien van de financiële kraan. Tja, dat laatste kwam ons helaas maar al te bekend voor: ‘Van voor naar achter, van links ...’.

Sinds ik deze column schreef, zijn er nog veel meer proefballonnen opgelaten. De koers is niet zwabberend van links naar rechts, maar rechtstreeks naar de kelder. Het worden spannende tijden.