Overdracht medicatiegegevens

Er komt een vrouw bij de huisarts met keelontsteking. Ze krijgt een receptje voor een antibioticumkuur. De apotheker geeft haar een uitdraai mee van alle eerder voorgeschreven geneesmiddelen. ‘En hier heeft u een overzichtje van uw medicijnen.’ Een goed begin van de implementatie van de nieuwe ‘Richtlijn overdracht medicatiegegevens’, maar het is het nog niet helemaal. Net niet.

Het is zover, na een lang en zorgvuldig voorbereidingstraject is de Richtlijn medicatieoverdracht in de keten van kracht. Deze richtlijn is vervaardigd door negentien veldpartijen in samenwerking met de inspectie en het ministerie van VWS. De inspectie gaat in 2011 geleidelijk starten met handhaving van deze richtlijn.

De vraag is: hoe bereid je je als zorgverlener hierop voor? Want medicatieoverzicht en medicatieoverdracht is meer dan een uitdraai uit het informatiesysteem.

Doel
Als men volgens de richtlijn handelt, moet bij elk contact met een voorschrijver een actueel medicatieoverzicht van de patiënt beschikbaar zijn. Bij spoedopnames moet het medicatieoverzicht binnen 24 uur voorhanden zijn. Omdat een EPD op veel plaatsen nog niet is ingevoerd, verwacht de inspectie dat zorgaanbieders de overdracht van medicatiegegevens via (andere) bestaande systemen regelen: in de vorm van een actueel medicatieoverzicht (AMO).

Hoe ziet een medicatieoverzicht eruit?
Naast een overzicht van actueel geneesmiddelengebruik is het tevens nodig om gegevens in het AMO op te nemen over contra-indicaties, bijwerkingen en gegevens van voorschrijvers. Het medicatieoverzicht moet tevens informatie bevatten over het gebruik van zelfzorgmiddelen, gebruik van drugs en alcohol en middelen die eventueel via internet besteld worden. Dan pas ontstaat een totaalbeeld en kunnen geneesmiddelengerelateerde problemen worden voorkomen.

Wie is waarvoor verantwoordelijk?

• De apotheker is de eerstverantwoordelijke voor het verstrekken van een actueel medicatieoverzicht (AMO).
• De huisarts moet bij aanvang van een consult nagaan of het overzicht aanwezig is en controleren of het klopt. Nieuwe, gestaakte en gewijzigde medicatie moeten weer teruggekoppeld worden aan de apotheker.
• De medisch specialist is bij ontslag uit een instelling verantwoordelijk voor het bijwerken en communiceren van het medicatieoverzicht naar de volgende zorgverlener, zoals de specialist ouderengeneeskunde, huisarts en apotheker. De medisch specialist wijst de patiënt erop om het overzicht met de huisarts te bespreken en informeert de patiënt wie verantwoordelijk is voor de continuering van de behandeling.
• De patiënt heeft een eigen verantwoordelijkheid en bespreekt het overzicht met de volgende voorschrijver en de huisarts.

Hulpmiddelen
Om het veld te ondersteunen bij de implementatie is een aantal hulpmiddelen ontwikkeld. Een kort overzicht van hulpmiddelen die de zorgverleners op weg kunnen helpen:

• Spoorboekje voor de medicatieoverdracht.1 Een handleiding voor de uitvoering van de richtlijn. Daarin is onder andere de volledige lijst van verplichte gegevens voor het AMO opgenomen.
• LESA Medicatieveiligheid na ontslag uit het ziekenhuis. Aanbevelingen voor het maken van afspraken tussen huisartsen en apothekers over medicatieoverdracht na ontslag uit het ziekenhuis naar de eerste lijn.
• Juridisch kader Overdracht van medicatiegegevens voor zorgverleners. In 57 vragen en antwoorden komen alle juridische aspecten van de overdracht van medicatiegegevens aan bod.

Het doornemen en bespreken van deze documenten met uw collega’s en anderen in de keten is een eerste stap naar de implementatie van de richtlijn.

U kunt alles vinden op www.medicatieoverdracht.nl onder artikelen en berichten. Er is ook een dossier over geneesmiddelen: www.knmg.nl/geneesmiddelen.

Noot

1. Brouwers JRBJ, Janssen MJA, Lent-Evers AEM van, De Smet AGM. Medicatieoverdracht nog lang niet veilig. Medisch Contact 41/2010: 2142-4.