Onder invloed

Niet lang geleden ontvingen alle artsen in Nederland een zakboekje van de KNMP met een overzicht van de belangrijkste medicijnen die de rijvaardigheid beïnvloeden. In het wegvervoer, bij de spoorwegen en in de luchtvaart is dit een belangrijk onderwerp. Vaak worden bedrijfsartsen ingeschakeld bij de beoordeling van de risico’s van medicijngebruik.

Bij de spoorwegen moeten bedrijfsartsen een risico-inschatting maken van medicijngebruik en eventueel moet een vigilantietest uitsluitsel geven. En in de luchtvaart zijn er een groot aantal medicamenten die aanleiding moeten geven tot medisch onderzoek of een test in de vluchtsimulator.

Opvallend is dat er geen literatuur is over het effect van geneesmiddelgebruik in de gezondheidszorg. Dat is opmerkelijk, want in de gezondheidszorg wordt in veel situaties een groot beroep gedaan op waakzaamheid, reactievermogen en precisie. Dat is niet hetzelfde als rij- of vliegvaardigheid, maar er zijn heel veel overeenkomsten.

Daar komt bij dat vooral artsen vaak aan zelfmedicatie doen of op informele wijze aan collega’s medicatie voorschrijven. Dat informele voorschrijven gebeurt dan in de vorm van zogenoemde corridor consultations. Daarbij gaat het heel vaak om psycho­actieve medicijnen zoals slaaptabletten en antidepressiva.

Niet alleen is er weinig literatuur, er wordt ook weinig gesproken over medicijngebruik. Het lijkt alsof het geen onderwerp van betekenis is. Maar bijna alle artsen die ik hierover sprak, kennen voorbeelden van situaties waarin medicijngebruik of -misbruik een kwalijke rol speelde.

Ik kan niet hard maken dat genees­middelengebruik in de gezondheidszorg van invloed is op de patiëntveiligheid. Toch zou ik het op prijs stellen als u uw eigen medicatie eens opzoekt in het genoemde zakboekje van de KNMP of op www.rijveiligmetmedicijnen.nl.

Jan Maasen, bedrijfsarts