LHV: Voorzitterscolumn: Bas Vos: QED

Heeft u dat ook wel eens? Dat iemand je langdurig zo ophemelt dat je het gevoel krijgt dat er een complete kolonie adders onder het gras zit. Dat je denkt: dit moet Wim Sonneveld hebben bedoeld met zijn gevleugelde woorden: ‘Ik prijs hem regelrecht het graf in.’ Dat gevoel overkwam mij onlangs bij de presentatie door het NIVEL van de resultaten van de Tweede Nationale Studie. Bij ieder nieuw bekendgemaakt cijfer of nieuwe uitslag verwachtte ik de toevoeging: ‘Maar …’.

Natuurlijk zijn er verbeterpunten en de beroepsgroep zal zeker aandacht moeten besteden aan zaken als de geconstateerde variatie in het volgen van de NHG-standaarden en de bereikbaarheid van huisartsenpraktijken en huisartsenposten. Maar ik beschouw de gepubliceerde uitkomsten in hun geheel als één levensgroot compliment aan iedereen die werkzaam is in de huisartsenzorg. Zij onderstrepen de waardevolle, doelmatige positie die de huisartsenzorg in de Nederlandse gezondheidszorg inneemt. Ondanks een toenemend tekort aan huisartsen is men er in geslaagd de doelmatigheid van die zorg te vergroten, waarmee de unieke positie van de huisarts nog eens is aangetoond.
Een positie die ook de patiënt hoog waardeert.

Sinds de vorige Nationale Studie van eind jaren tachtig is de vraag naar huisartsenzorg aanzienlijk toegenomen. Uit de nieuwe cijfers blijkt dat er thans jaarlijks meer dan 100 miljoen contacten zijn tussen patiënten en huisartsenpraktijken. Nog meer dan in het verleden werkt de huisarts vrijwel alle (bijna 96 procent) contacten zelf af. Slechts in iets meer dan 4 procent van alle gevallen vindt een verwijzing plaats; 1,6 procent naar andere zorgverleners in de eerstelijnszorg en 2,5 procent naar de tweede lijn.
Daarbij is het aantal voorgeschreven recepten vrijwel gelijk gebleven. Iets meer dan de helft van alle consulten en visites eindigt met het voorschrijven van geneesmiddelen.

Door een efficiëntere praktijkvoering, waardoor meer werk in minder tijd kan worden verricht, is de huisarts erin geslaagd het hoofd te bieden aan de groei van het aantal zorgvragen en aan een toenemende werkdruk als gevolg van het tekort aan huisartsen. Dat is mede bereikt door de verdere professionalisering van de functie van praktijkassistente, die steeds meer en steeds beter taken van de huisarts heeft overgenomen.

Ook de recente inzet van praktijkverpleegkundigen heeft aan dit proces in belangrijke mate bijgedragen.

Door deze ontwikkelingen is men erin geslaagd de positie die de huisarts inneemt als drempelloze toegang tot de gezondheidszorg, te blijven uitoefenen. Deze positie en de wijze waarop zij wordt uitgeoefend, kan ook op de waardering van de patiënt rekenen. Het rapportcijfer dat zij aan de huisartsen(praktijk) geven varieert tussen 6,7 en 9.

In mijn ogen hebben de uitkomsten van de Tweede Nationale Studie de onderbouwing geleverd voor de garantie die ik in mijn vorige column (MC 14/2004: 567) gaf, dat de beroepsgroep huisartsen zelf in staat is ervoor te zorgen dat er geen patiënten zonder huisarts komen te zitten. Nog even in het kort: Op het dieptepunt van het huisartsentekort zou dit inhouden dat iedere fulltime huisarts ongeveer 3300 patiënten heeft. Basis voor deze garantie is dat huisartsen, waar mogelijk, met drie of meer collega’s vanuit één locatie gaan werken en in die situatie de beschikking hebben over voldoende ondersteuning in de vorm van praktijkassistentes, praktijkverpleegkundigen en administratief personeel. Door deze toename van het ondersteunend personeel kan de huisarts veel van zijn niet-patiëntgebonden taken (thans zo’n 30 procent) delegeren. Dat kost niet alleen minder geld; de huisarts is dan ook in staat die 3300 patiënten op een uitstekende wijze van huisartsenzorg te voorzien.
Dat laatste is met de uitkomsten van de Tweede Nationale Studie opnieuw, definitief en onomstotelijk bewezen.

Nationale Studie onderbouwt LHV-beleid