LHV-voorzitter:Laten we het gezond houden

Aan het eind van de dag wil ik, onder het genot van een glas goede wijn, wel eens wat mijmerend aankijken tegen de zaken die mij bezighouden. Dat overkwam mij onlangs weer, toen ik zat na te denken over een opmerking die ik die dag (overigens niet voor het eerst) had gehoord. ‘Huisartsen klagen zo veel’, werd mij medegedeeld. ‘Natuurlijk klagen huisartsen’, dacht ik, terwijl ik langzaam een slokje nam. ‘En terecht ook, als je in een jarenlang proces financieel tot op het bot bent uitgekleed.’ Maar tegelijkertijd blijkt uit recent LHV-onderzoek dat tweederde van de gevestigde huisartsen hun eigen ‘baan’ een rapportcijfer van 8 of hoger geeft. Ondanks dat ‘geklaag en gezeur’ worden de zelfstandigheid en de afwisseling binnen een inspirerend en boeiend beroep hoog gewaardeerd. Ook het contact met patiënten, waarbij verschillende vaardigheden moeten worden aangesproken, en het vertrouwen dat patiënten je schenken, zijn reden voor hoge rapportcijfers. Met een tweede slokje bracht ik een symbolische toast uit op de beroepsgroep huisartsen.

Door de kwaliteit en de inhoud van het vak beleven huisartsen in overgrote mate hun vak dus nog steeds heel positief. Maar juist die aspecten worden nu ook bedreigd door de voorstellen voor de invoering van een verrichtingensysteem, gekoppeld aan een stelsel van no-claimkorting. Dat laatste klinkt natuurlijk wel mooier dan ‘eigen risico’ of ‘eigen bijdrage’, maar in de praktijk is de patiënt die noodgedwongen gebruik moet maken van de huisarts, gewoon zijn geld kwijt. En terecht zal hij in de contacten met de huisarts dat risico zoveel mogelijk willen afdekken. Hoezo vertrouwen en nog even aanzien? Boter bij de vis en graag nu meteen dokter, anders kost het me nog meer geld. Verbeeldde ik het me, of leek de wijn in mijn glas plotseling van wat mindere kwaliteit?
Er is natuurlijk een oplossing om de kwaliteit en inhoud van het vak te waarborgen. Als we de overheid nu eens de garantie zouden geven dat de beroepsgroep huisartsen ervoor zal instaan dat er geen patiënten zonder huisarts komen te zitten. Op het dieptepunt van het huisartsentekort zou dit inhouden dat iedere fulltime huisarts ongeveer 3300 patiënten heeft. Die garantie kan worden gegeven als huisartsen, waar mogelijk, met drie of meer collega’s vanuit één locatie gaan werken en in die situatie de beschikking hebben over voldoende ondersteuning in de vorm van praktijkassistenten, praktijkverpleegkundigen en administratief personeel. Door deze toename van het ondersteunend personeel kan de huisarts veel van zijn niet-patiëntgebonden taken (thans zo’n 30%) delegeren. Dat kost niet alleen minder geld, de huisarts is dan ook in staat die noodzakelijke 3300 patiënten op een uitstekende wijze van huisartsenzorg te voorzien. De huisarts kan, waarschijnlijk nog beter dan voorheen, de kwaliteit leveren waarvoor hij is opgeleid. Ik constateer definitief dat de wijn toch van goede kwaliteit is. 

Op deze wijze zorgt de beroepsgroep zelf voor de oplossing van het nog steeds groeiende tekort aan huisartsen. Een oplossing waartoe VWS en ZN tot op heden niet in staat zijn geweest. Alle activiteiten in die richting (denk bijvoorbeeld aan de nieuwe opleidingen voor nurse practitioner of physician assistant) kosten veel geld en zullen in mijn ogen niet of te laat effect sorteren.
De patiënt blijft in de door mij geschetste situatie de zorg behouden waarover hij - dat blijkt uit ieder onderzoek - zo tevreden is. En de huisarts blijft de regisseur in de zorg, waardoor wordt voorkomen dat twee keer zoveel mensen zich direct tot de tweede lijn wenden of vier keer zoveel geneesmiddelen (zie de Franse situatie) worden voorgeschreven. Alle betrokken partijen moeten dan wel die regiefunctie bij de huisarts accepteren, onder andere door de invoering van de adviezen van de commissie-Tabaksblat.

Laten we de Nederlandse huisartsenzorg en daarmee de zorg voor de patiënten op deze manier gezond houden. Dat is mij wel een fles wijn waard. n

"Beroepsgroep kan tekort zelf oplossen"