LHV-voorzitter: Vive la France?

Wie verre reizen doet, kan veel verhalen. Maar tijdens die reizen kun je soms ook heel veel kennis opdoen die in de eigen situatie toepasbaar is. Dat overkwam mij onlangs weer eens tijdens een korte vakantie in Frankrijk rond de kerstdagen. Omdat ook daar het bloed kruipt waar het niet gaan kan, had ik een aantal plaatselijke huisartsen uitgenodigd om met mij eens van gedachten te wisselen over de structuur van de huisartsenzorg in Frankrijk in vergelijking met die in Nederland.

Op enig moment gooide ik het begrip ‘vraaggestuurde zorg’ in de groep. Dat zorgde allereerst voor een kort moment van hilariteit onder mijn Franse gesprekspartners, maar direct daarop confronteerden zij mij met hun harde werkelijkheid. De toepassing van het principe van vraaggestuurde zorg binnen de Franse huisartsenzorg heeft ertoe geleid dat huisartsen daar thans werken volgens het principe ‘doen wat de patiënt wil, anders doet mijn collega het wel’. De patiënt bepaalt in Frankrijk wat de kwaliteit van de huisartsenzorg is en dat is meestal een andere kwaliteit dan die de huisartsen daar zelf voor ogen staat. Dat leidt er in de praktijk toe dat Frankrijk in de top van Europese landen staat als het gaat om het aantal verwijzingen naar de tweede lijn. En diezelfde ‘vraagsturing’ heeft ertoe geleid dat de resistentie voor antibiotica in Frankrijk inmiddels een geldverslindend probleem is geworden. Voor de Franse huisarts heeft dit systeem slechts één voordeel. Hij heeft weliswaar een lager jaarinkomen dan de Nederlandse huisarts, maar omgerekend naar zijn inkomen per inwoner verdient hij bijna 70 procent meer dan zijn Nederlandse collega.

Deze ervaringen zijn niet moeilijk naar de Nederlandse situatie te vertalen, als je kijkt naar de visie van de minister van VWS op de eerstelijnszorg, zoals vastgelegd in de beleidsnotitie ‘Toekomstbestendige eerstelijnszorg’. Deze visie wordt komende week op 29 januari in de Tweede Kamer besproken. Het eerste en centrale uitgangspunt van de beleidsvisie van de minister luidt: ‘De toekomstige eerstelijnszorg moet beter aansluiten bij de zorgvraag, de behoeften van burgers.’ En dat moet dan gebeuren binnen een systeem van gecontroleerde marktwerking en zonder dat er een cent extra in die eerste lijn wordt geïnvesteerd, want een ander uitgangspunt in de visie van de minister is de budgettaire neutraliteit van alle plannen.
In mijn ogen zal dit alles betekenen dat de alom zo gewaardeerde positie van de huisarts in Nederland in korte tijd Franse vormen zal gaan aannemen. Niet langer zal in ons land het laagste prescriptiecijfer van Europa kunnen worden gehandhaafd en men zal zich niet langer kunnen beroepen op het feit dat alleen in Ierland nog minder wordt verwezen. Extra investeringen van zo’n 1,5 miljard ten behoeve van het terugdringen van wachtlijsten in de tweede lijn zullen dan in de praktijk volstrekt onvoldoende blijken te zijn. Het jarenlange beleid van LHV en NHG op het terrein van kwaliteit van de huisartsenzorg wordt daarmee in korte tijd tenietgedaan. En degene die daar uiteindelijk het meest de dupe van wordt, is de patiënt.

Om die ontwikkeling tegen te houden heeft de LHV sinds het verschijnen van de beleidsvisie van de minister continue actie ondernomen om de beleidsmakers in Den Haag te herinneren aan recente toezeggingen - onder andere in de Nota ‘Zorg in de buurt’ van begin vorig jaar - voor meer investeringen in de eerstelijnszorg. Investeringen die slechts een klein deel bedragen van de genoemde uitgaven voor de bestrijding van de wachtlijsten. Al deze activiteiten worden komende dinsdag afgesloten met het aanbieden van een petitie aan de Tweede Kamer, waarin de LHV erop aandringt om twee dagen later tijdens de behandeling van het beleidsstuk van de minister ervoor te zorgen dat de Nederlandse huisarts in staat is en blijft om de door iedereen zo gewenste kwaliteit van zorg te leveren. En om te voorkomen dat de Nederlandse huisarts wordt gedegradeerd tot het niveau van een orgeldraaier, die vraag- en marktgestuurd moet werken volgens het principe ‘men vraagt en wij draaien’.

Bas Vos

,

voorzitter LHV