KNMG-voorzitter: Uw vak, ons werk

In deze eerste voorzitterscolumn van 2007 wens ik u namens bestuur en bureau van de KNMG van harte een zeer goed jaar toe! Zowel in uw privé- als in uw professionele leven. Ook dit jaar zetten wij ons graag in voor de zaken die uw professionele leven raken. Het moet een jaar worden waarin wat ons betreft de kwaliteit van zorg en de professionele ruimte van de dokter nog meer dan voorheen ingebed raken en worden verankerd in de dagelijkse praktijk van de gezondheidszorg. In uw belang, maar veel meer nog in het belang van uw patiënten.

Het afgelopen jaar, 2006, was er een van grote verandering. Met de Zorgverzekeringswet veranderde het zorgstelsel. Hierdoor zijn nieuwe verhoudingen ontstaan tussen overheid, zorgverzekeraars, patiënten en artsen. Dit proces is nog niet uitgekristalliseerd. Dat blijkt bijvoorbeeld uit de discussie over de invulling van uw professionele handelen en verantwoordelijkheid. De KNMG vindt dat de professionele ruimte van de dokter niet mag en kan worden ingeperkt door zorgverzekeraars en toezichtautoriteiten die om welke reden dan ook (financieel, mededinging) bepalen welke zorg, wanneer, in welke mate en door wie mag worden geleverd tegen welke prijs. Winstoogmerk mag geen doel op zich zijn. Toezicht is nodig maar kan te ver doorslaan en daarmee de zorg verbureaucratiseren en schematiseren.  De professionele autonomie van artsen is een noodzakelijke voorwaarde om verantwoorde zorg te kunnen bieden aan de individuele patiënt. Daarvoor maken wij ons sterk.

Onafhankelijk van de belangen van anderen moet u zich een oordeel kunnen vormen. Dat beschermt de patiënt. Maar u moet zich wel verantwoorden, aanspreekbaar zijn en u toetsbaar opstellen. De maatschappij vraagt immers transparantie van u. Intercollegiaal overleg is daarbij een basisvoorwaarde, maar dat is niet voldoende. Daarbij hoort ook externe toetsing. Daarom is duidelijkheid nodig over de rol en verantwoordelijkheid van professionals ten opzichte van toezichthouders, zorgverzekeraars en overheid. Daarbij gaat het niet alleen om beroepsinhoudelijke zaken, maar ook om maatschappelijke aspecten, in de meest brede zin. Dat zullen we verhelderen.
Zo vindt de KNMG dat artsen een formele adviesrol moeten krijgen in de samenstelling van het zorgpakket, want zij weten wat noodzakelijke zorg is. Het gevolg is dat het draagvlak onder artsen wordt vergroot en dat artsen doelmatiger kunnen werken. De KNMG staat voor artsen die kwalitatief hoogwaardige zorg leveren, afgestemd op de patiënt, en daarbij de meest doelmatige en doeltreffende keuzen maken. Artsen die kwalitatief en doelmatig verantwoord werken, zijn de enigen die samen met de patiënt de juiste beslissingen kunnen nemen over uit te voeren medische interventies. Zorgverzekeraars noch anderen kunnen en mogen die rol innemen. Dat zullen en willen we duidelijk maken.

Wij artsen vinden vanuit onze professie, onze verantwoordelijkheid en vanuit het oogpunt van de volksgezondheid dat iedereen fysiek en financieel toegang moet hebben tot medisch noodzakelijke zorg. Bovendien mag goedkope en kwalitatief minderwaardige zorg geen oogmerk of effect zijn van marktwerking. De KNMG vindt dat de overheid dit moet bewaken, onder meer met een goed kwaliteitsbeleid en door financiële verantwoordelijkheid te dragen voor groepen die niet (voldoende) zijn verzekerd voor noodzakelijke zorg. Een maatschappelijk probleem vraagt immers om een maatschappelijke oplossing. En daar werken we aan.
Als laatste wil ik u in deze nieuwjaarscolumn een hart onder de riem steken. Door alle discussies over ons werkveld lijkt het wel alsof wordt vergeten met welke passie en inzet de zorg aan patiënten wordt verleend. Dat u in elke patiënt investeert en meeleeft, zowel vakmatig als emotioneel. Dat blijkt uit het vertrouwen dat patiënten in u uitspreken. De politiek lijkt dat wel eens te vergeten. Ik spreek daarom mijn trots en waardering uit voor het werk dat u verricht. Het maakt dat we ons bij de KNMG op allerlei fronten blijven inzetten voor u en uw vak.

Professionele autonomie is een noodzakelijke voorwaarde