Afspraak is afspraak

Terugdenkend aan één jaar voorzitterschap van de LHV is wat mij het meest is tegengevallen het hanteren van ‘afspraak is afspraak’ als normaal uitgangspunt. Ik heb het afgelopen jaar gemerkt dat dit adagium nog geen wortel heeft geschoten in de beleidskringen van de gezondheidszorg. Maar alvorens op de details in te gaan, eerst iets anders.
Eind februari heb ik de leden van de LHV in een persoonlijk schrijven op de hoogte gesteld van de grote problemen waarvoor de huisartsenzorg zich de komende tijd geplaatst ziet. Tevens heb ik hen opgeroepen met het bestuur van de LHV mee te denken over mogelijkheden om aan die knelpunten het hoofd te bieden.

Omdat u wellicht geen lid bent van de LHV - omdat u een ander medisch specialisme dan dat van huisarts beoefent - zet ik de belangrijkste knelpunten ook voor u nog even op een rij.

De situatie waarin de huisartsenzorg zich bevindt, baart het LHV-bestuur ernstige zorgen. Een cruciale vraag voor huisartsen is of zij de oplossing - voor een belangrijk deel - zelf moeten bepalen of dat ze het aan anderen in de markt willen overlaten. Ik opteer voor het eerste.

De situatie waarin we momenteel verkeren, is ontstaan als gevolg van enkele omstandigheden.

Allereerst hebben de wisselende kabinetten geen goede invloed gehad op de continuïteit van de huisartsenzorg. Verder blijkt dat Zorgverzekeraars Nederland (ZN) de huisartsen keer op keer in de kou laten staan. De uitspraak van Wiegel over de huisarts die uit het basisverzekeringspakket zou moeten, was bijvoorbeeld ronduit schandalig, zowel voor de huisarts als voor de patiënten. En ten derde lijkt VWS er een hobby van te hebben gemaakt de geldstroom volledig dicht te draaien als het gaat om de huisartsenzorg. Zelfs toezeggingen uit het verleden worden niet nagekomen en uitgevoerd. Een

redelijke honorering van de huisarts lijkt dan ook verder weg te zijn dan ooit.

Helaas blijft de negatieve houding jegens de huisartsen niet beperkt tot de binnenkamertjes. Hoewel patiënten de huisarts nog steeds zeer hoog achten, lijken andere partijen geen middel ongebruikt te laten om de huisartsenzorg in een kwaad daglicht te plaatsen of te willen uithollen.

Zo heeft het College voor Ziekenhuisvoorzieningen (CVZ) een besluit genomen waardoor zorgverzekeraars medici in dienst mogen nemen. En de minister heeft onlangs besloten de financiering van een zeer succesvol project (praktijkondersteuning voor huisartsen) onverwacht en zonder overleg te stoppen. Verder stellen de zorgverzekeraars de regiefunctie van de huisarts keer op keer en plein publique ter discussie. En ook de Raad voor de Volksgezondheid en Zorg doet mee aan dit spel van huisartsje pesten door de regierol van de huisarts opnieuw, in negatieve zin, aan de orde te stellen.

Toen ik een jaar geleden aantrad als voorzitter, had ik een aantal doelen voor ogen. In de realisatie daarvan is weliswaar het een en ander gelukt, maar alles bij elkaar is dat onvoldoende. In elk geval minder dan op basis van redelijkheid en argumentatie mocht worden verwacht. Dat heeft voor een belangrijk deel te maken met de mentaliteit in de beleidssectoren van de zorg. In het bedrijfsleven wordt vaak hard onderhandeld. Over veel geld, over kleine bedragen, over faillissementen of over eentiende procent van de prijs van een product. Maar vrijwel altijd gebeurt dat met open vizier en met een mentaliteit van ‘afspraak is afspraak’. Mogelijk had ik me er onvoldoende op voorbereid dat die instelling in het gezondheidszorgbeleid nog niet geldt.

Die onbetrouwbaarheid is me erg tegengevallen. Maar de huisartsenzorg in Nederland is het waard om behouden te blijven, en daarom heb ik onze leden gevraagd het bestuur ‘groen licht’ te geven om de strijd in de komende maanden nog harder en duidelijker te voeren.

En als onze leden het bestuur die ruimte geven, dan gaan we ervoor. Want binnen onze eigen gelederen geldt altijd nog wel: ‘Afspraak is afspraak’.