Spookslot

Ik ben geen pillenman!’ hoor ik een somatische patiënt zeggen terwijl zijn handen ‘nee’ gebaren in de lucht. Ik sta aan de balie van de ziekenhuisapotheek. Ik vermoed dat hij bedoelt dat hij baalt van zijn ziekte. En eigenlijk blij is dat er pillen zijn om deze te behandelen.

Als een orgaan in je lichaam ziek is, neem je met je brein – of je geest dankzij je brein, net hoe je het wilt zien – een besluit over een eventuele behandeling van dat orgaan.

Patiënten met een psychotische stoornis kunnen dat vaak niet. Omdat het zieke orgaan nu net dat brein is. En het is datzelfde zieke brein dat iets van een therapie zou moeten vinden. Geen succes verzekerd. En dus is de psychiatrische patiënt lastig, wil-ie niks en werkt-ie niet mee.

Ik probeer me voor te stellen hoe het is als elke vezel van je lichaam doordrenkt is met achterdocht. Dat je het contact met je lichaam en de wereld om je heen verliest. Dat je bovenkamer een spookhuis is waarin je geest zit opgesloten. En je dàn iets van een therapie zou moeten vinden. Soms lukt het om iemand te overtuigen van het nut van een behandeling. Maar als het níet lukt, is dat spookhuis ook meteen een ondoordringbaar slot.

En zelfs als het licht op groen gaat ben je er nog niet. De patiënt kan niet écht kiezen. Het brein is ziek. De battle blijft. En een psychiatrische ziekte brengt een rits somatische comorbiditeit met zich mee: door de ziekte zelf, door de levensstijl, door medicatie.

Een lastige psychiatrische patiënt betekent dus niet zelden een erg zieke.

Paul Dinant, aios psychiatrie