Een beetje tijd
4 reactiesHet is officieel: vrijgevestigde specialisten werken efficiënter dan dienstverbanders. Ze zien meer patiënten in dezelfde tijd. Dit is recentelijk bevestigd in een rapport van SEO Economisch Onderzoek.* Deze resultaten leverden besmuikte glimlachjes op van vrijgevestigde collega’s, en die gun ik hen graag. Hebben ze ook wat te lachen in deze moeilijke tijden.
Onlangs zag ik op mijn spreekuur een baby van 6 maanden oud met zijn moeder. Toen ik mijn gebruikelijke openingsvraag stelde (‘Wat kan ik voor u doen?’), was het verrassende antwoord: ‘Mij een beetje tijd geven.’ Uit de anamnese en het dossier bleek dat de baby in de maand daarvoor door drie (vrijgevestigde) collega’s was gezien in verband met een hinderlijke chronische ziekte en vanwege een aangeboren afwijking die operatief gecorrigeerd moest worden.
De moeder had geen van deze drie collega’s langer dan 5 minuten gezien, en ze liep rond met tientallen vragen, met zorgen en onzekerheden. Ze had een beeld in haar hoofd van de aangeboren afwijking en de chronische ziekte van haar kind, die niet klopte met de medische werkelijkheid. Na een halfuurtje praten voelde ze zich eindelijk serieus genomen, en hadden we al haar vragen rustig kunnen bespreken.
Ik kan deze twee gebeurtenissen maar niet los van elkaar zien. Ik denk ook dat ze echt gekoppeld zijn. Natuurlijk is efficiënt werken een nobel streven, en daarin kan ik blijkbaar leren van vrijgevestigde collega’s. Maar dit werkt averechts als we hiermee patiënten de kans ontnemen om serieus te worden gehoord. Want dat vinden zij nog altijd het allerbelangrijkste in een consult. Het is niet heel moeilijk. Het kost misschien alleen maar een klein beetje ‘productie’. Ik vind het dat waard.
Paul Brand, kinderarts
Rubriek Veldwerk
Paul Brand, kinderarts
, ZWOLLE
Blijkbaar lezen collega's andere dingen in mijn column "Een beetje tijd" dan ik zelf had bedoeld. Een neerbuigende toon (zoals collega van Stuijvenberg signaleert) is mij doorgaans vreemd, en heb ik ook zeker niet willen hanteren bij het beschrijven ...van het werk van vrijgevestigde collega's. Natuurlijk weet ik wel dat vrijwel elke specialist, of die nu in loondienst is of vrijgevestigd, graag bereid is om extra werk te doen als dat voor de patiëntenzorg nodig is, net zoals collega Kerkhof dat is. Dat is gelukkig de regel, en ik heb er alle vertrouwen in dat dat zo blijft.
Voor mij zijn de cijfers uit het genoemde SEO-rapport wel reden tot bezinning. De gemiddelde werkweek van specialisten in dienstverband en die van vrijgevestigde specialisten verschilt niet of nauwelijks (51 vs 53 uur). De gemiddelde vrijgevestigde specialist ziet in die tijd meer patiënten. Dat kan alleen maar als een vrijgevestigd specialist - gemiddeld - minder tijd besteedt aan een patiënt dan een dienstverbander. Dat wordt in het rapport ook zo benoemd, zie ook de Veldwerk-column van Aysel Erbudak in MC van 23 september. Meestal is dat geen probleem, en zal de patiënt tevreden de deur uit lopen, dat besef ik echt wel. Ik heb er alleen maar de aandacht op willen vestigen dat een dergelijke efficiëntieslag, die vaak erg positief wordt gebracht en "productie draaien" wordt genoemd, ook een keerzijde heeft. En ik vond de casus van de moeder die mij om een "beetje tijd" vroeg daar een treffend voorbeeld van. Toegegeven, een uitzonderlijke casus. Maar wel een leerzame.
Als we tè efficiënt gaan werken neemt het risico toe dat we de patiënt onvoldoende serieus nemen. Dat kan en mag nooit de bedoeling zijn. Ik vertrouw er op dat beide kritische briefschrijvers het daar geheel mee eens zijn.
Mieke Kerkhof, vrijgevestigd specialist
, 's-Hertogenbosch
De column van kinderarts Paul Brand in MC 22-7-2010 schreeuwt om een reactie van een vrijgevestigd specialist. Collega Brand stelt hierin dat vrijgevestigde specialisten efficiënter werken dan collegae in dienstverband. De consequentie is volgens hem... dat, ik citeer, "we hiermee patiënten de kans ontnemen om serieus te worden gehoord." Collega Brand beweert dat aandacht geven aan patiënten een klein beetje productie kost voor de vrijgevestigden. Ik kan collega Brand geruststellen. Nog altijd zijn er veel vrijgevestigden die hun lunch opgeven om het spreekuur weer in te lopen. Het kost vrijgevestigden geen productie, maar vrije tijd om hun patienten de broodnodige aandacht te geven. En dat doen zij met liefde. Je bent dokter of je bent het niet. Dan maar een uurtje later thuis.
,
Collega Brand is heel tevreden over zijn eigen consult, en gelukkig is de moeder van zijn patient dat ook. Het is begrijpelijk dat het voor beide partijen als prettig wordt ervaren dat je de tijd kunt nemen voor een patient of een ouder die dat op da...t moment nodig heeft. Bovendien worden we daarvoor betaald, het is een deel van ons werk. Het is alleen jammer dat de toon van de column daarmee wat neerbuigend is geworden, maar misschien is dat expres gedaan om een beetje extra te stoken, dat is dan gelukt!
Ik denk namelijk niet dat vrijgevestigde specialisten dat aspect van de patientenzorg kwalitatief slechter doen dan dienstverbanders. Waarom willen we er toch niet aan dat zoiets ook aan de persoon van de dokter zelf kan liggen? De ene dokter kan dat goed, aanvoelen waaraan de patient behoefte heeft en er op het goede moment de tijd voor nemen. De andere dokter is daar wat minder goed in maar kan weer andere dingen beter. Er zal wel wat selectie in persoonskenmerken een rol spelen, want de een werkt liever in zijn eigen zaak en de ander liever in de zaak van iemand anders, maar om de vrijgevestigde specialisten op deze manier als groep 'te kijk te zetten' (wat ben ik toch goed en wat zijn zij slecht) stoort mij. Op deze manier gaan we de gemeenschappelijke strijd nooit winnen.
Groningen,
Margriet van Stuijvenberg, kinderarts-neonatoloog, in loondienst
A.M.W. van Elsacker-Niele
, SNEEK
Collega Brand weet het als altijd weer meesterlijk te verwoorden! Het aantal handelingen per tijdseenheid moet duidelijk niet klakkeloos als kwaliteitsindicator worden gebruikt.
Daarbij heb ik het gerefeerde artikel en de bijbehorende literatuurlijs...t doorgenomen. Volgens mij is noch door de onderzoekers zelf, noch door de geciteerde collega's enig feitelijk onderzoek gedaan naar de verschillen in produktie tussen artsen in loondienst en vrije vestiging in Nederland. Het geheel hangt van aannames en theoriën aan elkaar. Ik vraag mij dus in gemoede af hoe de relatie tussen deze studie en de Nederlandse werkelijkheid zou zijn.
[Reactie gewijzigd door op 06-08-2010 02:00]