Oma had geen idee hoe dat digitale patiëntenplatform werkte

Van de week was ik bij mijn oma op bezoek om bij te kletsen. Tijdens zo’n bezoek aan haar ontkom je er als jongere generatie niet aan om te helpen met de beslommeringen die het digitale tijdperk met zich meebrengt. De problemen waar ze tegenaan loopt variëren van een DigiD-aanvraag, het resetten van het Apple ID-wachtwoord tot aan een telefoon die geluid zou moet maken in plaats van trillen als ze gebeld wordt. Maar oma, natuurlijk help ik graag!

Oma had ditmaal haar mailbox doorgespit en het een en ander op papier geschreven. Het papiertje bestond uit een onderwerp plus een datum waarop de e-mail was binnengekomen. Uit september 2022 kwam een mail met de vraag of ze het account van NPO kon bevestigen. ‘Ik heb de app toch al?’ zei oma. Ik antwoordde dat je op de app ook kunt inloggen en registreerde haar meteen. De volgende mail betrof een e-mailadreswijziging van een oude vriendin uit juli 2022 waarvan het oma zelf niet was gelukt om het door te voeren. Copy, paste, klik en klaar! De derde was er een afkomstig uit deze maand. Ze had een mail ontvangen van het ziekenhuis waarin gevraagd werd of ze haar gegevens kon bevestigen in de digitale patiëntenomgeving van het ziekenhuis. Heel handig dat platform, vertelde ik haar, dan kun je bijvoorbeeld je toekomstige afspraken inzien. Oma zei dat ze het hele platform nog nooit had gebruikt, omdat ze geen idee had hoe dat werkte. Dat zette mij aan het denken.

Een belangrijke ontwikkeling binnen de zorg is digitalisering. Dit geldt voor het hele spectrum. Voor het optimaliseren van elektronische patiëntendossiers gebruikt door het zorgpersoneel. Voor patiënten vitale parameters vanuit huis laten invoeren en monitoring op afstand in plaats van de thuiszorg die langs moet komen om deze metingen te doen. Voor je eigen dossier, inclusief afspraken kunnen inzien als patiënt zijnde via de app op je telefoon. Ik als twintiger vind het handig. Heerlijk je patiëntenpas scannen voor een paal om je aan te melden voor een afspraak in plaats van te moeten wachten in een rij voor de balie. Mijn vader als vijftiger vindt het handig. Met behulp van smartwatches kan hij een onderzoek opzetten naar de performancescores rondom de operatie. Maar houden we in deze digitale transitie wel voldoende rekening met de oudere generatie? De generatie van voor de eerste publieke computer, laat staan de smartphone. De generatie van het muntgeld, briefgeld en handgeschreven cheques. De generatie die het overgrote deel van onze patiëntenpopulatie vormt. De opa’s en oma’s onder ons worden vergeten in de hype die het digitijdperk met zich meebrengt. Gelukkig bestaan er kinderen en kleinkinderen die een handje kunnen helpen, maar dit geldt niet voor iedereen. Zoiets simpels zoals inloggen in een mijnZiekenhuis-omgeving is voor een heleboel mensen zo vanzelfsprekend nog niet.

Terug naar oma. Ik kreeg tijdens het bevestigen van haar ziekenhuisgegevens van het systeem de vraag hoe ze haar informatie wilde ontvangen, in de app of op papier. Haar antwoord luidde ‘op papier natuurlijk!’. Het laatste van de regeldingetjes waar ik haar mee kon helpen was een inschrijving bij de huisarts voor opa. De website van de desbetreffende praktijk vermeldt dat het formulier gedownload kan worden, waarna een geprinte, ingevulde versie afgegeven kan worden bij de balie van huisartsenpraktijk. De printer van oma was stuk. Oma mopperde: ‘Hè, wat onhandig dat dat inschrijfformulier nou niet gewoon digitaal kan.’