Blogs & columns
Blog

Mijn eigen ggz-intake

8 reacties

‘Vragen en twijfels horen immers bij opgroeien en opvoeden. We moeten beseffen dat iedereen weleens onzeker en somber is, ook al lijkt alles zonnig op social media.’ Dit is een quote van staatssecretaris Maarten van Ooijen (CU) die ik tijdens mijn zwangerschapsverlof las. Ik kon me er wel in vinden.

Deze week is mijn eerste werkweek na mijn zwangerschapsverlof. Ik moest meteen weer even aan die quote denken. Wat nou een zonnig blog. Ik heb slaapgebrek. Opvangperikelen. Lekkende borsten. En als het een beetje tegenzit twee poepluiers tegelijk en simultaan huilende kinderen. Te eerlijk en te veel informatie? Tja, ook het leven van een huisarts-moeder gaat niet altijd over rozen. Maar, zeg ik daar gelijk bij. Ik heb drie (inclusief echtgenoot) gezonde en gelukkige lachebekjes thuis zitten. Dus zeuren mag en doe ik allerminst.

Wel twijfelde ik of ik het nog allemaal zou kunnen als huisarts. Drie maanden zwangerschapsverlof is best lang. Niks blijkt minder waar. Het voelt alsof ik nooit ben weggeweest. Helaas ook qua zorgvraag. Her en der een vraag over een plekje, wat hoesters en een ontregelde bloeddruk. Maar vooral veel psychische klachten. Vandaag was zo’n dag dat ik überhaupt mijn stethoscoop niet heb aangeraakt. Nou moet ik eerlijk bekennen dat collega’s weten dat ik er affiniteit mee heb en patiënten me weten te vinden. Maar toch. Dezelfde staatssecretaris die ik eerde citeerde, stelde onlangs nog dat kinderen bij tegenslag te snel naar een psycholoog gaan. Hij heeft ook hier weer een punt. Als we allemaal naar de geestelijke gezondheidszorg grijpen bij het minste of geringste creëren we onze eigen enorme wachtlijst. Echter, ik heb nog nooit iemand verwezen bij wie ik dacht: dat valt wel mee (voor zover je dat zou mogen denken). Moeten we er dan niet te veel aandacht op vestigen? Juist door het vragen om minder aandacht, krijgt het aandacht. Bovendien kunnen we ook niet onze ogen sluiten voor de problemen die er zijn.

Ik hoor nog steeds de woorden van de staatssecretaris in mijn hoofd gonzen. Wat zou hij gedacht hebben bij die uitspraak? Dat de mensen die ik op mijn spreekuur krijg huilen om een overleden konijn? Faalangst denken te hebben door die ene 5,5 voor economie? Twijfelen over hun gender, omdat ze een keer geshopt hebben op de afdeling van het andere geslacht? Mensen komen niet met ieder mentaal wissewasje bij de huisarts. Natuurlijk zijn er uitzonderingen op de regel, maar die zie ik bij psychische klachten zelden. De oplossing van onze staatssecretaris? Meer aan de maatschappij zelf laten. Goed idee. Maar voordat mensen bij mij durven te vertellen dat het niet goed met ze gaat, hebben ze vaak al hun hart gelucht bij familie, vrienden, de kapper en sommigen zelfs op social media of lotgenotenplatforms. Die hulpvraag bij mij komt zelden uit de lucht vallen.

Mijn oplossing? Die heb ik niet. Mentale klachten horen inderdaad bij het leven. Natuurlijk moeten we ermee leren omgaan als mens. En natuurlijk moeten we als huisarts screenen of een verwijzing nodig is. Maar dat doen we toch altijd al? Ik ga echter niet alleen maar roepen dat ik het er niet helemaal mee eens ben. Ik ga proberen meer te weten te komen van dit (grote!) maatschappelijke probleem. En ik hoop oplossingen te vinden. Gisteren had ik dan ook mijn eigen ggz-intake. Voor de kaderopleiding ggz wel te verstaan. Deze gaat in september dit jaar van start. Maar tot mijn verbazing worden er nog twee enthousiaste huisartsen gezocht die eveneens deze kaderopleiding zouden willen doen om in september überhaupt van start te kunnen gaan. Dus ik beperk mij tot een eerste kortetermijnoplossing. Meld u aan en start samen met mij. Dan zien we daarna wel verder. Doelen en grenzen stellen. Les één van deze kersverse huisarts-moeder zonder rooskleurige social media.

Meer van Arianne Beckers - Bruls
Op dit artikel reageren inloggen
Reacties
  • A. G?bel

    Huisarts, Amstelveen

    Het verschil tussen volwassenen en kinderen die naar de GGZ verwezen worden is dat in het geval van kinderen de wens tot verwijzen door volwassenen wordt bedacht; niet door het kind zelf. Het zijn leerkrachten, ouders, medewerkers van het kinderdagve...rblijf, die zeggen: 'je moet dat kind eens laten testen'. Ik heb in deze context altijd moeite gehad met het woord 'testen'. Een accu kun je testen. Een laptop, een bloedsuiker, een wijn, een restaurant of een druif desnoods. Maar een kind? Er is een maatschappelijke druk ontstaan waardoor ouders vanuit hun oprechte wens tot goed ouderschap al gauw denken iets verkeerd te doen als geen actie wordt ondernomen. Vaak zijn ouders dan ook opgelucht als ik over hun kind, waarvan de school suggereerde dat er getest moest worden op autisme of ADHD, zeg: 'met dit kind is niks aan de hand'. Ik leg dan uit dat iedereen zich ergens op de autisme- en andere schalen bevindt, dat dat geen ziekte of afwijking is (extremere gevallen daargelaten), vertel over etikettering, beperkte mogelijkheden en noem maar op. Ouders zijn daar vaak wel gevoelig voor. Ze lezen op internet, horen van anderen, en krijgen advies van school. "De school kan mijn kind veel beter begeleiden als er een diagnose is". Waarop ik meestal zeg dat het best merkwaardig is dat de leerkracht pas op een goede manier met een kind kan omgaan als er een 'diagnose' is. Elk kind is anders, en dat zijn geen diagnoses. Deze relativering vinden de meeste ouders prettig.
    Wat vooral frappeert is de gedachte dat als een kind naar een psycholoog gaat, er een wonder zou gebeuren. Dat het drukke gedrag verdwijnt, dat autistische kenmerken verdwijnen, etc. 'Dan hebben we in elk geval handvaten om er mee om te gaan'. Ik krijg soms het verzoek om een kind van 3 naar de kindertherapeut te sturen. Het lijkt me een uitdaging om een zinnig woord uit dat kind te krijgen en dat het kind daar beter van wordt. De verwachtingen van de GGZ zijn vaak te hoog. Dat geldt overigens ook bij volwassenen. In de GGZ zie ik relatief weinig opzienbarende resultaten (wel bij eetproblemen of andere specifieke tijdelijke stoornissen). Het kan bij algemene problemen, een down gevoel of een nare ervaring best fijn zijn om eens te praten met iemand. En soms kan een psycholoog daarbij inderdaad wonderen verrichten. Maar voor een steunende gesprekstherapie een DBC van 2000 euro openen? Ik schat in dat van de 7 miljard die de GGZ jaarlijks kost een flink bedrag wordt besteed aan behandelingen die geen nut hebben maar desondanks geïnitieerd worden door patiënten en dokters die bang zijn om iets verkeerd te doen als ze niet iets 'doen'. In de verslagen vanuit de GGZ wordt vaak geschreven dat de patiënt verbeterd is, dat de angsten of depressie weg zijn. Maar in de praktijk merk ik daar minder van en is het verhaal van de patiënt minder florissant dan die brief deed vermoeden. Wat mij betreft mag veel kritischer worden gekeken naar (verwijzen naar) de GGZ.

    • M.M.A. van der Linden

      Ouderenpsychiater, Utrecht

      De verlangen van de school naar een diagnose wordt ingegeven door financiën: scholen krijgen extra geld voor leerlingen met een DSM diagnose.
      Ik wil verder niets afdoen aan uw persoonlijke ervaringen met de ggz maar voor volwassenen geldt dat psych...iatrische behandelingen even effectief zijn als behandelingen van somatische aandoeningen. Depressie- en angstbehandeling zijn zelfs kosteneffectiever dan welke andere medische behandeling ook: iedere behandeleuro betaalt zich 2,5 tot 5,7 keer terug aan herwonnen arbeidsproductiviteit en verminderde medische consumptie (zie links hieronder)

      In ieder medisch specialisme lopen er collega's rond die de kantjes ervan af lopen. Maar dankzij de POH-GGZ worden jaarlijks 150.000 volwassenen, wel 25%, minder behandeld in de sggz (psychiatrie) dan 10 jaar geleden. De kans dat daar grote groepen patienten naartoe verwezen worden die aan een steunend contact genoeg hebben is klein, en bovendien bent u als verwijzer daar zelf bij.

      https://www.tijdschriftvoorpsychiatrie.nl/nl/artikelen/article/50-10945_Vergelijking-van-effectiviteit-van-psychiatrische-behandelingen-met-die-van-somatische-behandelingen

      https://www.trimbos.nl/actueel/nieuws/investeren-in-de-behandeling-van-angst-en-depressie-loont/

      [Reactie gewijzigd door Linden, Manon van der op 30-05-2023 23:23]

    • M.J. Fortuijn

      Psychiater , Haarlem

      Hier dus inderdaad een huisarts die de poort goed bewaakt. Ik vraag me af of iemand van de gemeente dat ook zo kan (zie mijn eerdere commentaar).
      Overigens ben ik het er mee eens dat het blijvende effect van behandeling weleens minder groot zou kunn...en zijn dan de ontslagbrieven laten zien, maar tijdelijke lastenverlichting is ook heel wat waard, het is van tevoren onduidelijk wie zal profiteren van de behandeling, in de somatiek zijn hoge numbers needed to treat ook geaccepteerd én misschien is 2000 euro voor steunende gesprekken als preventie voor erger wel een koopje (ook hier zou ik graag eens vergelijken met de kosten van allerhande preventie in de somatiek).

  • M.M.A. van der Linden

    Ouderenpsychiater, Utrecht

    Mooi stuk, Arianne, en wat goed dat je de kaderopleiding ggz gaat doen! Het klopt ook wat je beschrijft. Mensen gaan niet zomaar naar de psycholoog of de psychiater. Sterker: sinds de komst van de POH-GGZ is het aantal volwassenen behandeld in de b...asis- en specialistische ggz sterk afgenomen, in de sggz de afgelopen 10 jaar met een kwart., naar 530.000 per jaar. Dat betekent dat het over- overgrote deel van de 3,3 miljoen Nederlanders die volgens Trimbos jaarlijks voldoen aan de criteria van en psychische aandoening, zich redden in eigen kring, al dan niet met ondersteuning vanuit de huisartsenpraktijk.
    Staatssecretaris Van Ooijen had het over kinderen. Daar hebben we geen jaarinicidentiecijfers van, dus we weten helemaal niet ho vaak psychisch aandoeningen bij Nederlandse kinderen voorkomen en welk deel behandeling krijgt. Maar waarom zou het bij kinderen anders zijn? Die hebben ook wel wat leukers te doen dan met hun ouders bij de psycholoog zitten. Sterkte met opstarten na verlof! Bewonderenswaardig dat je nog energie overhebt voor deze blog.

    [Reactie gewijzigd door Linden, Manon van der op 25-05-2023 19:52]

    • M.J. Fortuijn

      Psychiater , Haarlem

      Dat is een interessant punt over de afname van het aantal SGGZ behandelingen. Waar vind ik die cijfers?

      • M.M.A. van der Linden

        Ouderenpsychiater, Utrecht

        In het rapport van de Algemene Rekenkamer over de wachttijden in de ggz, tabl blz 13:

        https://files.pressmailings.com/8a/5e042f314f4faaa00aa83724571d0e/Geen-plek-voor-grote-problemen.pdf

        Meer recente cijfers vind je bij de NZa:

        https://www.n...za.nl/zorgsectoren/geestelijke-gezondheidszorg-ggz-en-forensische-zorg-fz/kerncijfers-geestelijke-gezondheidszorg-ggz

    • M.J. Fortuijn

      Psychiater , Haarlem

      De bekostiging voor de kinder- en jeugd GGZ loopt via de gemeente en die is dan ook poortwachter ipv de huisarts. Lijkt me een wezenlijk verschil maken.

      • M.M.A. van der Linden

        Ouderenpsychiater, Utrecht

        Klopt. Neemt niet weg dat iedere uitspraak over of er nu wel of niet teveel kinderen naar de psycholoog verwezen worden een slag in de lucht is. Als je niet weet hoeveel kinderen voldoen aan de criteria van een psychiatrische aandoening kun je er n...iks over zeggen. Misschien worden er wel veel te weinig kinderen verwezen naar een psycholoog en blijven ze veel teveel hangen in te licht aanbod.

 

Cookies op Medisch Contact

Medisch Contact vraagt u om cookies te accepteren voor optimale werking van de site, kwaliteitsverbetering door geanonimiseerde analyse van het gebruik van de site en het tonen van relevante advertenties, video’s en andere multimediale inhoud. Meer informatie vindt u in onze privacy- en cookieverklaring.