Leven we niet op de Titanic?
4 reactiesToen al duidelijk was, dat het schip de Titanic zou vergaan, speelden op het dek nog de musici van het orkest. Dat hielp om te voorkomen dat er paniek uitbrak. Ze zijn alle acht verdronken. De vader van een van hen kreeg naderhand een brief van het agentschap waar ze in dienst waren met de vraag om een bedrag van 14 shilling en 7 cent terug te betalen, ter compensatie voor het verlies van het uniform van John bij de schipbreuk. Maar dit staaltje van menselijke gevoelloosheid terzijde.
Soms voelt alles wat ik doe als het spelen in het orkest van de Titanic. Het is wel zinvol, maar leidt af van de ramp die zich aan het voltrekken is.
Gister was het 30 graden, een unicum in september. De afgelopen zomer was by far de warmste ooit sinds het wordt bijgehouden. Overstromingen door extreme regenval enerzijds en bosbranden anderzijds zijn bijna dagelijkse kost. Meer rampen zullen volgen. De vraag is niet óf ze komen, maar hoe erg ze zullen zijn. Ik wil niet te erg somberen, maar ik zie soms niet hoe ik dat kan voorkomen, anders dan door mijn ogen te sluiten. En dat wil ik niet. Ik weet niet of het nog te redden is, maar we moeten in elk geval alles op alles zetten. Het zal mijn tijd nog wel duren, maar voor de toekomstige generaties.
Mijn zoon en vrouw gaan morgen meedoen aan de blokkade van de A12. Deze blokkade is om af te dwingen dat de miljardensubsidies voor fossiele brandstoffen worden gestopt. De bedoeling is dat deze blokkade permanent wordt volgehouden tot het doel is bereikt. Ik geloof niet dat vrouw en zoon van plan zijn zolang te blijven. Verreweg de meeste Nederlanders keuren dat ook af. Mensen moeten niet gehinderd worden. Ik snap dat wel en toch begin ik me steeds meer af te vragen of het doel de middelen niet heiligt.
Op zich ben ik altijd wat huiverig voor heilige overtuiging, maar het menselijke vermogen de waarheid niet onder ogen te willen zien is wel erg groot. Misschien dat daartegen alleen drastische acties helpen. Of drastische acties hélpen of de weerstand alleen maar vergroten is overigens nog omstreden. Mijn persoonlijke indruk is dat het op de lange termijn wel degelijk bijdraagt aan de bewustwording. En die is broodnodig. Ik wil ook nog weer wijzen op het initiatief van Patrick Deckers. Sluit je aan, onderteken in elk geval het manifest van Caring Doctors. Alle beetjes helpen. Ik denk dat Patrick morgen ook bij de blokkade zal zijn.
Meer van Menno Oosterhoff-
Menno Oosterhoff
Menno Oosterhoff is (kinder- en jeugd)psychiater eninitiatiefnemer van www.ocdnet.nl en www.ocdcafe.nl. Hij maakt de podcast ‘God zegene de greep’ over de dwangstoornis. Daarover gaat ook zijn boek ‘Vals alarm´ waarin ook zijn eigen dwangstoornis aan de orde komt. Zijn boek ‘Ik zie anders niks aan je’ gaat over psychische aandoeningen in het algemeen. Tenslotte vindt u een bloemlezing van zijn blogs terug in het boek 'De psychiater en ik', een uitgave van Medisch Contact.
psychiater, Heerenveen
Muziek maken op de Titanic, dansen op de vulkaan. Het probleem is dat dergelijke metaforen pas achteraf hun gelijk kunnen bewijzen. Of hun ongelijk natuurlijk. Bevinden we ons inderdaad op de drempel van een nauwelijks nog af te wenden klimaatramp of... worden we bang gemaakt voor een niet al te waarschijnlijk scenario? Dat laatste is nog steeds vloeken in de kerk en leidt tot verbanning uit het discours, zoals onlangs gebeurde met nota bene één van de winnaars van de Nobelprijs voor natuurkunde 2022, John F. Clauser, die het waagde de World Climate Declaration van Clintel te ondertekenen.
https://clintel.nl/nobelprijs-winnaar-dr-john-f-clauser-tekent-de-world-climate-declaration/
De algehele berichtgeving is nogal eenzijdig, het lijkt of de andere kant van het verhaal vaak actief wordt tegengehouden.
Wat als we de metafoor zouden gebruiken voor de dreiging van een kernoorlog? We worden langzaam maar zeker een oorlog ingerommeld ('ook onze oorlog') en staan daardoor aan de vooravond van een kernoorlog. Maar de berichtgeving richt zich hier vooral op de mogelijkheid om de oorlog te winnen en op het zenden van steeds gevaarlijker wapens daartoe naar het front, die nou juist voor de gevreesde nucleaire escalatie kunnen zorgen: clusterbommen, munitie met verarmd uranium, jachtvliegtuigen etc.
Ik hoop en bid dat achteraf de metafoor ook in dit geval niet juist zal zijn geweest.
We zullen het als gezegd pas achteraf weten. Wie nu meent actie te moeten ondernemen die moet dat niet laten. Protesteer, laat je horen. Maar blijf alsjeblieft open staan voor alle zijden van het probleem en stop met het verbannen van tegengeluiden.
En Menno, ik hoop dat jouw vrouw en zoon vandaag een vriendelijker behandeling van de politie zullen krijgen dan de demonstranten tegen de coronamaatregelen twee jaar geleden.
H. van der Pol
J.B.E. Hulshof
GGZ-arts, Wolfheze
Helaas is het actieplan van XR een druppel op een letterlijk gloeiende plaat. Het zal veel overlast en weinig resultaat opleveren. Het aandeel dat Nederland levert aan het wereldwijde CO2-probleem is een fractie van een procent, met veel nullen ach...ter de komma. Zolang grote landen als de USA, China, India en Rusland in het huidige tempo doorgaan met fossiele brandstof opstoken zijn acties zoals van XR peanuts en ze treffen ook niet degenen die het ietsiepietsie CO2-besparing in Nederland kunnen verwezenlijken door de regels aan te passen. Ik denk dat we gewoon 50 jaar (of wellicht nog wel veel meer) te laat zijn begonnen met plannen en maatregelen om de CO2-productie wereldwijd te beperken. In veel overbevolkte arme landen is de bevolking bezig met domweg te overleven en daar staat de beperking van de CO2-uitstoot nu niet echt hoog op de prioriteitenlijst. Ook al staan sommige van die landen zelfs op het punt om te verdwijnen onder het zeeoppervlak. Een soort vertraagd Titanic drama. En ja, collega Keppel Hesselink, ik ben het met u eens. De ongeremde wereldwijde menselijke bevolkingsexplosie is de drijvende kracht bij de instandhouding van het probleem. Maar ook dat dring je niet meer op tijd terug. Te weinig draagvlak en te weinig mogelijkheden...
M.J. Fortuijn
Psychiater, Haarlem
Met zo'n doemscenario komt toch niemand meer tot actie. Maar wat moeten we dan doen terwijl we weten dat we zinken: gewoon de muziek door laten spelen? Neem er lekker nog een Chardonnay en een biefstukje bij. Wat is er mis met een druppel op een gloe...iende plaat? En trouwens klopt dat frame wel? Er zijn diverse wetenschappers die zeggen dat we met een boel inspanning nog veel kunnen redden, dus laten we alles op alles zetten. Lijkt me ook een morele plicht eigenlijk, gezien bijvoorbeeld de hongersnood in Oost-Afrika. Het is dat ik morgen iets anders moet doen, maar het biefstukje laat ik staan.
J.M. Keppel Hesselink
arts-farmacoloog, Bosch en Duin
Heel goed om dit te beklemtonen Menno, we dansen op de vulkaan. De enige echte oplossing is een generatie die zich minder dan 50% voorplant. Het Dr. Bertrand Zobrist scenario uit het boek van Dan Brown. Maar daar wil niemand aan.
Verder kunnen eige...n waarnemingen heel belangrijk zijn om ons te doordringen van de ernst.
Waar zijn de ruiten zwart met kapot gereden insecten na een ritje met de auto?
Waar zijn de hordes meikevers op het gras?
Waar zijn de legioenen vlinders op de Vlinderplant?
En ik zie de laatste 3 jaar steeds meer kurkeiken doodgaan in de Algarve waar ik vaak ben. In rapide tempo. Gewoon te droog, grondwater peil zakt per jaar.
We dansen op de vulkaan. We spelen op het dek van de Titanic muziek. We planten ons voort alsof dat het hoogste is wat we kunnen doen. Inmiddels is onze soort een parasiet geworden op de aarde. We zuigen alle vis vitalis uit de aarde en kieperen gehele ecosystemen om. We gieten weer 10 jaar glycofosfaat op de grond en denken Na Ons De Zondvloed. Maar helaas voor ons is de zondvloed al begonnen.
Misschien ben ik een pessimist. Maar ik snap echt niet dat we zo veel andere prioriteiten hebben. Er zou slechts een echte prioriteit moeten zijn. De aarde redden met haar gehele ecosysteem. En dan mogen wij daarin een bescheiden plaats innemen.