Burn-out? Getver
4 reactiesDe term burn-out spreekt mij totaal niet aan. Het klinkt zo rauw en erg definitief. Uitgebrand, afgebrand, opgebrand doet toch tamelijk onomkeerbaar aan. Het oude ‘overspannen zijn’ is veel milder. De zenuwen als snaren die te lang onder spanning hebben gestaan en nu over-spannen zijn. Met een tijd ont-spanning trekt dat wel weer bij. Helemaal chic was surmenage. Dat roept associaties op met verplichte middagrust, versterkende bouillons en vooral verzorgd worden.
De eerlijkheid gebiedt te zeggen dat de term overspannen vrij breed werd gebruikt. Het kon een tijdelijke inzinking betreffen, maar ook een jarenlange opname in een psychiatrisch ziekenhuis. In dat laatste geval sprak men van ‘zwaar overspannen’.
Terug naar burn-out. Christiaan Vinkers, psychiater en hoogleraar stress en veerkracht schreef er een goed boek over: In de ban van burn-out. Eigenlijk dekt die titel de lading niet helemaal, want Vinkers is er helemaal niet in de ban van. Om even in vuurtermen te blijven: hij brandt het begrip nogal volledig en vakkundig af. Het is erg onduidelijk wat er precies mee wordt bedoeld, dat verschilt per land, in de tijd en er zijn meerdere omschrijvingen in omloop. Die zijn ook nog eens allemaal tamelijk vaag, slecht vast te stellen en niet gelijk. Bovendien is er nauwelijks verschil met andere aandoeningen zoals depressie. Vinkers zegt overigens uitdrukkelijk niet dat de kláchten die aangeduid worden met burn-out niet bestaan. Die klachten zijn reëel en moeten we serieus nemen, maar er een nieuwe naam aan geven voegt niks toe.
Oorspronkelijk was burn-out sterk verbonden met te zware belasting. Hij breekt in het boek wel een lans voor meer aandacht voor stress. Stress is belastend maar niet per se verkeerd. Te veel stress wel, waarbij dan natuurlijk de vraag is wat te veel is. Wie dat wil weten, moet het boek lezen.
Zelf vind ik zenuwinzinking nog altijd een mooi woord, maar dat doet vooral denken aan tante Sidonia van Suske en Wiske, die daarbij van de zenuwen zo stijf als een plank staat.
Vroeguh… werd wel gesproken over een neurasthene decompensatie bij een psychasthene karakterstructuur. Stheniciteit betekent zoveel als psychische veerkracht. Sommige mensen zijn niet stuk te krijgen. Andere zijn gevoeliger. Iemand met een psychasthene karakterstructuur is overgevoelig. Bij een neurasthene decompensatie zijn er klachten die door overbelasting ontstaan: moeheid, emotionele labiliteit, concentratieproblemen, prikkelbaarheid en slapeloosheid. De kruik gaat te water tot hij barst.
Hebben we nu zoveel meer stress dan vroeger? Ik waag het om dat te betwijfelen. In sommige opzichten wel, maar heel veel dingen zijn nu toch aangenamer dan alle eeuwen voor ons. Ik zou niet willen ruilen met een middeleeuwse lijfeigene. Met bestuderen van de effecten van stress op het psychisch functioneren komen we verder. Met steeds nieuwe termen verzinnen niet. Wat er mij ook mankeert: ik ga het nooit burn-out noemen. Er zijn genoeg andere classificaties voorhanden.
-
Menno Oosterhoff
Menno Oosterhoff is (kinder- en jeugd)psychiater eninitiatiefnemer van www.ocdnet.nl en www.ocdcafe.nl. Hij maakt de podcast ‘God zegene de greep’ over de dwangstoornis. Daarover gaat ook zijn boek ‘Vals alarm´ waarin ook zijn eigen dwangstoornis aan de orde komt. Zijn boek ‘Ik zie anders niks aan je’ gaat over psychische aandoeningen in het algemeen. Tenslotte vindt u een bloemlezing van zijn blogs terug in het boek 'De psychiater en ik', een uitgave van Medisch Contact.
W.J. Duits
Bedrijfsarts, Houten
Vroeguh zeiden we neurasthene decompensatie bij een psychasthene karakterstructuur. Eigenlijk een veel betere werkdiagnose, het geeft aan waar aan gewerkt kan worden. Het klinkt heel geleerd, menige patiënt zal zich de tong erover breken. Het zal op ...verjaardagen veel minder snel besproken worden. En het wekt bij mij de associatie dat het twee belangrijke basisvoorwaarden heeft, wat er gebeurt en bij wie. Burn-out geeft meer de associatie van een platgebrande stad die volledig herbouwd moet worden. Een heerlijk catastroferende term.
Belangrijkste is, er kan iets aan gedaan worden.
J.H.W. Bruins Slot
Arts voor arbeid en gezondheid, bedrijfsarts, niet praktiserend., Kampen
Ook al is de ICD definitie van burn out beperkt tot arbeidsgerelateerde aandoeningen, het blijft ook dan een nare term. Beter: indien werkgerelateerd: overwerkt. De oorzaak kan dan nog in de persoon zelf liggen, varierend van een ‘milde’ depressie, o...f een gespannen of gespannen of gedreven karakter etc, maar ook in de arbeid: te hoog tempo, onvoldoende opgeleid voor de taak, of werken in vijandige omgeving, of de beroemde giftige chef, of een slecht georganiseerde werksituatie, meerdere banen of chefs, teveel werkuren, slaapgebrek door onregelmatig werk, etc. Of een combinatie van beide. Liggen de oorzaken vooral buiten de werksituatie dan gebruikte ik, met uitsluiten van meer depressieve symptomen of van SAD( soms alleen al bij werken zonder daglicht!) liever begrippen als in de blog aangeduid, samengevat onder overspannen.( door problemen met mantelzorg, scheiding, schulden, huisvesting, relaties, kinderen etc). Burn out is altijd lelijk als etiket, liever nagaan wat er aan scheelt. En nog belangrijker: of er wat aan te doen is, in de arbeid, met therapie, of met andere hulp bij problemen. Lang niet allemaal dokterswerk, maar het is allemaal niet niks, die klachten…
E. Demir
Bedrijfsarts in opleiding, Amsterdam
Los van de semantische discussie over welke term meer passend zou zijn voor deze klachten, hoop ik enige verheldering te bieden door u te wijzen op de definitie van burn-out door de WHO in de ICD-11:
“Burn-out is a syndrome conceptualized as resul...ting from chronic workplace stress that has not been successfully managed. It is characterized by three dimensions:
- feelings of energy depletion or exhaustion;
- increased mental distance from one’s job, or feelings of negativism or cynicism related to one's job;
- and reduced professional efficacy.
Burn-out refers specifically to phenomena in the occupational context and should not be applied to describe experiences in other areas of life.”
Burn-out wordt hier niet geclassificeerd als ziekte of aandoening maar als een werkgerelateerd fenomeen.
M.i is enige terughoudendheid bij het stellen van de diagnose burn-out dan ook op zijn plaats indien een volledige werkanamnese en verdere context ontbreken.
Bron: https://www.who.int/news/item/28-05-2019-burn-out-an-occupational-phenomenon-international-classification-of-diseases
W.J. Duits
Bedrijfsarts, Houten
Vroeguh, was zo gek nog niet.