Een bar slecht plan - Dolf Algra

 Welkom in de wondere wereld van de bedrijfsarts. Never a dull moment. Zo kwam minister Asscher van Sociale Zaken vorige week met het voorstel om bedrijfsartsen en arbodiensten een boete op te leggen als ze geen beroepsziekten (meer) melden.1 2

Het niet melden van een beroepsziekte wordt voortaan gezien als een overtreding, een licht strafrechtelijk (!) vergrijp. Per vergrijp kan maximaal 450 euro boete worden opgelegd.3 Hoe en wat wordt verder niet uitgelegd. Juridische gezien een unicum lijkt me – buitengewoon interessant dus voor de juridische fijnproevers – maar voor de rest: een bar slecht plan.

Momenteel zijn bedrijfsartsen en arbodiensten al wettelijk verplicht beroepsziekten te melden. Maar deze regeling werkt niet. Dat blijkt uit onderzoek, na onderzoek, na onderzoek. Zo meldt bijna de helft van de bedrijfsartsen nooit (!) een beroepsziekte en wordt getypeerd als chronische nulmelder.4 Dat is niet zomaar, maar op goede gronden én professionele afwegingen.

De huidige NCvB-monitor is als een kapotte thermometer: het geeft een uitslag, maar heeft geen enkele toegevoegde waarde. Deze monitor kan de toets der (methodologische) kritiek niet doorstaan. De huidige opzet wemelt van de structurele tekortkomingen. En dat is allemaal ruimschoots bekend bij het NCvB én op het ministerie van SZW.

De Raad van State (hét adviesorgaan van de regering) stelt – zeer terecht – dat de belangrijkste taak van de bedrijfsarts het verbeteren van de arbeidsomstandigheden ín het bedrijf is. Het melden van beroepsziekten is daarmee van relatief geringe betekenis.
De RvS adviseerde dan ook negatief over het voorstel.5 In niet mis te verstane woorden en formuleringen. Het huidige voorstel is ‘niet deugdelijk’, ‘niet aannemelijk’, en ‘mist een daartoe strekkende redenering’. Het eindoordeel: ‘bestraffing is geen proportionele en geschikte reactie’. Hoe helder wil je het hebben ?

Merkwaardigerwijs legt minister Asscher deze vernietigende kritiek van de Raad van State naast zich neer én houdt vast aan de boeteregeling gezien ‘het grote belang dat de SER hecht aan handhaving van de meldingsplicht’.

Onbegrijpelijke redenering. Sinds wanneer is een SER-/polderopinie een grondslag voor rechtsregels? De polder über alles? Ik heb altijd gedacht dat het om de effectiviteit van het beleid ging, maar daarmee ben ik bij de huidige minister van Sociale Zaken blijkbaar aan het verkeerde adres, begrijp ik nu.

Toch lijkt minister Asscher niet zo zeker van zijn zaak. De PvdA bewindsman wil namelijk de boeteregeling voorwaardelijk invoeren. Hij ‘gunt het werkveld nog enige tijd om substantieel meer te melden’. Hoe lang het werkveld nog krijgt en wat hij precies met ‘substantieel meer’ bedoelt, blijft echter duister. Beetje dreigen, maar niet echt doorbijten dus.

Maar het moment van kiezen of delen voor de minister is bij deze variant al heel nabij. Want per 1 juli van dit jaar houdt de Arbouw op te bestaan en zal het melden door de bouwartsen (goed voor twee derde van alle meldingen) naar verwachting snel opdrogen. Dit najaar is het dus al D-day voor deze optie. Dat wordt dus ook al niets.

Laat ik klare wijn schenken: ik doe niet mee aan deze windowdressing en polderkolder. Kwestie van professioneel afwegen én handelen. Beetje dom handhaven zal juridisch een onbegaanbare weg blijken. Anders is het ‘see you in court’ zal ik maar zeggen. Dit voorstel moet van tafel.

Al eerder stelde ik – ruim beargumenteerd – voor de meldplicht af te schaffen en om te zien naar betere alternatieven, want ‘wat krom is, is niet recht’.6-8
Meer over die alternatieven, andere verbetervoorstellen, tips en suggesties vanuit de praktijk van de bedrijfsarts in de volgende blog met presentatie van het (actie)programma ‘Werkend Nederland verdient beter’.
Het kan namelijk anders, beter. Ech wel!

Dolf Algra

Links:
1. Asscher houdt vast aan boete bedrijfsartsen -Medisch Contact
2. Positie bedrijfsarts blijft heet hangijzer - Medisch Contact
3. kamerbrief minister Asscher
4. Helft bedrijfsartsen meldt beroepsziekten nooit - Trouw
5. Advies Raad van State
6. Schaf meldingsplicht beroepsziekte door bedrijfsarts af - blog medisch Contact
7. De bedrijfsarts, de minister en een onbegaanbare weg - blog Medisch Contact
8. Schaf meldingsplicht af - column Arbo Online
9. Ziek door het werk - wie zit daar nou op te wachten - blog medisch contact
10. KRO-NCRV De Monitor - ziek door het werk